Πέμπτη 28 Μαΐου 2015

Τα χρώματα στην αρχαιότητα

Όταν επισκεπτόμαστε σήμερα έναν αρχαίο ναό ή περιεργαζόμαστε μαρμάρινα αγάλματα σ' ένα Αρχαιολογικό Μουσείο μας δίνεται η λανθασμένη εντύπωση ότι η τέχνη στην αρχαία Ελλάδα ήταν άχρωμη. Αντιθέτως το χρώμα στην αρχαιότητα έπαιζε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και δεν περιοριζόταν μόνο στη ζωγραφική. Πολλές δημιουργίες των αρχαίων, όπως πήλινα ειδώλια, μεγαλόπρεποι ναοί και μαρμάρινα αγάλματα, ήταν διακοσμημένα με έντονα χρώματα, μια και οι αρχαίοι ήξεραν ότι η απόσταση, όπως και ο χρόνος, εξασθενεί τον τόνο των χρωμάτων. Η εντύπωση λοιπόν που αποκομίζουμε είναι τελείως διαφορετική από αυτήν που είχαν οι αρχαίοι κι αυτό επειδή τα χρώματα των έργων έχουν πλέον χαθεί.
 
Συχνά ακούμε για την περίφημη τετραχρωμία των αρχαίων, η οποία υποστηριζόταν και από τη φιλοσοφική σκέψη. Οι αρχαίοι πίστευαν στην τετραχρωμία και ως βασικά χρώματα είχαν το κόκκινο, το κίτρινο, το μαύρο και το άσπρο. Με τη μείξη των χρωμάτων αυτών μεγάλωναν σημαντικά τη χρωματική τους γκάμα.  Η αρχαία ελληνική ζωγραφική είναι η λιγότερο γνωστή έκφανση της αρχαίας ελληνικής τέχνης κι αυτό επειδή τα ευπαθή υλικά της είναι η κύρια αιτία που δεν επέτρεψαν, πλην λίγων εξαιρέσεων, τη διατήρησή της ως τις μέρες μας. Σημαντικότεροι μάρτυρες σήμερα αποτελούν οι τοιχογραφίες.
 
Τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι από την αρχαιότητα ανήκαν σε δυο κατηγορίες, στα φυσικά (χημικά στοιχεία, ορυκτά και φυτικά παράγωγα) και τα τεχνητά και χρησιμοποιούνταν σε μορφή σκόνης. Για τη μετατροπή τους σε σκόνη αναγκαία ήταν μια πλάκα από μάρμαρο ή αιγυπτιακόπορφυρίτη και μια μικρότερη πέτρα, όπως θαλασσινό βότσαλο ως τρίφτης. Τα χρώματα αναμιγνύονταν με το συνδετικό υλικό και φυλάσσονταν συνήθως μέσα σε όστρακα. Το συνδετικό υλικό, ανάλογα τη χρήση, μπορούσε να ήταν μια κόλλα ή κολλώδης οργανική ουσία όπως ζωική κόλλα ή ψαρόκολλα, ή ακόμα να προερχόταν από φυτικές εκκρίσεις όπως αραβική γόμμα. Άλλη πιθανή εκδοχή είναι μια δυνατή κολλώδης ουσία φτιαγμένη από γάλα ή ξυνόγαλα, η λεγόμενη καζεΐνη. Εξαιρετικό συνδετικό υλικό είναι και ο κρόκος ή το ασπράδι του αυγού  καθώς και το κερί μέλισσας.
 
Τα κυριότερα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν είναι τα εξής:
 
jpg.Άσπρα χρώματα: Το σημαντικότερο άσπρο χρώμα ήταν το λευκό του μολύβδου. Αν και απαντάται στη φύση με τη μορφή του ορυκτού κερουσίτη, υπήρξε από τις πρώτες χρωστικές που παρασκευάστηκε τεχνητά από μεταλλικό μόλυβδο και ξύδι. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι το πιο ξακουστό εργαστήριο ήταν στη Ρόδο. Η χρήση του συνεχίστηκε μέχρι και τον 18ο αι όμως ήταν δηλητηριώδες και μαύριζε με τον καιρό, έτσι αργότερα αντικαταστάθηκε από τον τσίγκο (οξείδιο του ψευδαργύρου) και αργότερα από το οξείδιο του τιτανίου. Η μηλιά είναι κι αυτή ένα λευκό χρώμα που βρίσκεται σε φυσική μορφή ανάμεσα στα βράχια και η καλύτερη βρισκόταν στη Μήλο απ’ όπου πήρε και το όνομά της. Για λευκό χρώμα χρησιμοποιήθηκε και η κιμωλία (ασβέστιο).
 
 
18.jpgΜαύρα χρώματα: Το μαύρο χρώμα είναι ο άνθρακας (το κάρβουνο), το σπουδαιότερο χημικό στοιχείο που χρησιμοποιήθηκε ως χρώμα και το έπαιρναν από την καύση οστών ενώ το καλύτερο μαύρο έβγαινε από το καμένο φίλντισι. Μαύρο έπαιρναν επίσης και από καύση ξύλων. Το καλύτερο ξυλοκάρβουνο θεωρούταν ότι προέρχεται από νέα βλαστάρια κλήματος αμπέλου. Ξυλοκάρβουνα χρησιμοποιούνταν με τη μορφή λεπτών ράβδων για τη σχεδίαση. Για να χρησιμοποιηθεί σαν χρώμα μετατρεπόταν σε σκόνη. Καλής ποιότητας μαύρο προερχόταν από το κουκούτσι του ροδάκινου και τα κελύφη των αμυγδάλων. Άλλο μαύρο ήταν τοφούμο (καπνιά) που μετατρεπόταν σε μελάνι με την ανάμιξή του με κόμμι. Για την παραγωγή του άφηναν μια φλόγα να παίζει κάτω από μια ψυχρή επιφάνεια και μάζευαν την καπνιά που συσσωρευόταν σ’ αυτήν. Η φλόγα συνήθως δημιουργείτο από λαμπάδα από κερί μέλισσας.
 
03.jpgΚίτρινα χρώματα: Τα κίτρινα χρώματα που χρησιμοποιούνταν ευρέως ήταν οιώχρες, κίτρινες γαίες προερχόμενες από τη σκουριά του σιδήρου. Άλλο κίτρινο σκούρο χρώμα είναι η σιέννα ωμή που προέρχεται απ’ τη γη και πήρε το όνομά της από την πόλη Σιέννα όπου και βρέθηκε. Για την παραγωγή κίτρινου χρώματος χρησιμοποιούταν επίσης και ο κρόκος, ζαφούρα.  



11.jpgΚόκκινα χρώματα: Ως κόκκινα χρώματα χρησιμοποιούνταν τα οξείδια του σιδήρου. Τα κοιτάσματα του αιματίτη θεωρούνταν σημαντική πηγή για κόκκινο χρώμα. Μια κόκκινη ώχρα που είναι γνωστή από την αρχαιότητα είναι η σινώπια (Fe2O3) που χρωστά το όνομά της στην πόλη Σινώπη του Ευξείνου Πόντου απ’ όπου προερχόταν η καλύτερη ποιότητα. Εξαιρετικής ποιότητας έβγαινε και απ’ τις σπηλιές της Λήμνου και της Καππαδοκίας. Ένα κόκκινο προς πορτοκαλί είναι ησανδαράχη, φυσικό χρώμα, ορυκτό, το θειούχο αρσενικό (As2S2) και χρησιμοποιούταν μέχρι τον 19ο αιώνα. Ένα απ’ τα φωτεινά κόκκινα χρώματα είναι το κιννάβαρι ήβερμιγιόν (HgS) που βγαίνει από τον υδράργυρο, μετά από αλλεπάλληλες καύσεις με θείο. Άλλο κόκκινο χρώμα   είναι το χονδροκόκκινο, προερχόμενο από την σκουριά του σιδήρου. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης και οι κόκκινες λάκκες που ήταν οργανικής προελεύσεως όπως η λάκα από κόμμι Ινδιών, από κισσό και από κόκκο. Τέλος τεχνητό κόκκινο χρώμα ήταν και το μίνιο ή κόκκινο του μολύβδου (Pb3O4).
 
23.jpgΜπλε χρώματα: Ένα σημαντικό μπλε που χρησιμοποιούταν από την κλασική αρχαιότητα είναι ο αζουρίτης . Από τον λαζουρίτη (lapis lazuli) προέρχεται το μπλε ουλτραμαρίν που σημαίνει πέρα από τις θάλασσες διότι υπήρχε αποκλειστικά στην Περσία. Για την παραγωγή του απαιτούνταν περίπλοκες μέθοδοι γι’ αυτό και ήταν ένα ακριβό υλικό και μέσον για πολυτέλεια. Άλλη μια ομάδα μπλε είναι οι ενώσεις χαλκού με αμμωνία.. Το μπλε κοβαλτίου χρησιμοποιήθηκε ευρέως καθώς επίσης και το λαζούρι. Λαζούρι ονομαζόταν και το ινδικό, που είναι ένα χρώμα μαβί, φυτικό και το έφερναν απ’ την Ινδία, ενώ αργότερα αντικαταστάθηκε από το λουλάκι που είναι επίσης φυτικό προϊόν και έχει χρώμα βαθύ μπλε. Μπλε χρώματα έχουμε και προερχόμενα από βιολέτες και κυάνους.

mar 003.jpgΠορφυρά χρώματα: Η πορφύρα, γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων σαν βασιλική βαφή, ήταν η ωραιότερη και ακριβότερη βαφή της αρχαιότητας. Η πορφύρα θεωρήθηκε από την αρχή ευγενές χρώμα και σύμβολο των θεών και των βασιλιάδων. Ήδη οι Ασσύριοι καταγράφουν δυο είδη πορφυροχρώματος, τοArgamannu, δηλαδή το κόκκινο, και το Takiltu, δηλαδή το βιολετί, και επηρέασαν τους Πέρσες. Αργότερα, ο Αριστοτέλης καταγράφει επίσης δυο χρωματικές ποικιλίες, τη φοινικική, δηλαδή την κόκκινη και την αλουργή, δηλαδή την ιώδη. Ο Αισχύλος αναφέρει ότι ήταν η πλέον ακριβή βαφή της αρχαιότητας. Τα πορφυρά χρώματα παίζουν μεταξύ του μπλε και κόκκινου και προέρχονται από την λέξη πορφύρα που είναι το συνολικό όνομα μιας ομάδας οικογενειών κογχυλιών. Η παραγωγή τους ήταν πολύ επίπονη και απαιτούνταν μεγάλος αριθμός κογχυλιών και άλλων μαλακίων και συγκεντρωνόταν σταγόνα σταγόνα .

26.jpgΠράσινα χρώματα: Πράσινα χρώματα παράγονταν από τα ώριμα μούρα του φυτού ράμνου και από τα άνθη της ίριδας. Το πιο συνηθισμένο, γνωστό ως πράσινο της Ελλάδας (verdigris) είναι ένας οξικός χαλκός ο οποίος παρασκευάζεται συνήθως με την επεξεργασία κάποιας μορφής χαλκού με οξύ. Άλλο πράσινο χρώμα είναι ομαλαχίτης, ένα πράσινο ορυκτό που χρησιμοποιήθηκε ήδη στην προδυναστική Αίγυπτο, μέχρι το 1800, οπότε αντικαταστάθηκε από τις συνθετικές πράσινες χρωστικές. Επίσης χρησιμοποιούνταν και οι πράσινες γαίες που αποκαλούνται και terraevertae.
 
 
Κάποια χρώματα ήταν ακριβά, για παράδειγμα τα ορυκτά που έρχονταν από μακριά. Άλλα χρώματα ήταν δυσεύρετα, ενώ τα τεχνητά χρώματα είχαν δύσκολη και χρονοβόρα παρασκευή. Αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό με τις προσωπικές προτιμήσεις και την τεχνοτροπία που ακολουθούσε ο ζωγράφος, επηρέαζαν την επιλογή του.
 
 
Μαρίνα Αυγερινού
 
 
βιβλιογραφία
·        Οι τεχνικές και τα υλικά της μεσαιωνικής ζωγραφικής. Daniel V. Thompson. Εκδόσεις Αρμός.
·        «Το βιβλίο της τέχνης» ή Πραγματεία περί της ζωγραφικής από τον Gennino Gennini , μετάφρ. Τέτσης, Π. Αθήνα 1990.
·        ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Περί Χρωμάτων και Περί τα ζώα ιστορίαι,  εκδ. Κάκτος, Αθήνα, 1994.
·        ΠΛΙΝΙΟΣ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ.
·        Ελένη Ιωακείμογλου. Τα οργανικά υλικά στην τέχνη και την αρχαιολογία. Τόμος Ά. Τροχαλία.

Το σύνδρομο του Πήτερ Παν. Ο εφιάλτης της χώρας του Ποτέ Ποτέ..

Ο Πήτερ Παν αποτελεί σύμβολο της αιώνιας νιότης κι ανεμελιάς. Από τα χαρακτηριστικά του ήρωα επινοήθηκε από τον ψυχολόγο Dr Dan Kiley, το σύνδρομο του Πήτερ Πάν. Αυτό το σύνδρομο σημαίνει παρατεταμένη εφηβεία κι αναφέρεται σε άρνηση του ατόμου να μεγαλώσει ακριβώς όπως ο ήρωας του παραμυθιού, πρόκειται δηλαδή για στάση ζωής. Μπορεί να παρουσιαστεί και στα δύο φύλα αν και είναι συχνότερο στους άντρες. Το σύνδρομο δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την επιστήμη της ψυχολογίας ως ψυχική διαταραχή. Παρόλα αυτά είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται ευρέως από τον κλάδο και είναι αποδεκτός στους περισσότερους ειδικούς ψυχικής υγείας.
 
Οι ενήλικες με το σύνδρομο του Πήτερ Παν έχουν συμπεριφορές που συναντώνται σε αθώα, ανέμελα αλλά και άκαρδα παιδιά , κάνοντας τους άλλους γύρω τους να τους αγαπούν αλλά και να υποφέρουν. Έτσι μπορεί αρχικά να είναι ιδιαίτερα αγαπητοί και γοητευτικοί ενώ στην πορεία βασανιστικοί και κουραστικοί. Μάλιστα ο Kiley στο βιβλίο του «Το σύνδρομο του Πήτερ Παν» γράφει:
 
« όλες οι γυναίκες γνώρισαν έναν Πήτερ Παν. Τον αγάπησαν, τον παντρεύτηκαν, τον παράτησαν ή τον ξεπέρασαν.. καμία όμως δεν μπόρεσε να του αντισταθεί»
 
Τα προβλήματα του συνδρόμου γίνονται ιδιαίτερα έντονα ακριβώς την στιγμή που απαιτείται κάποιαδέσμευση. Έτσι συχνά επιλέγονται σύντροφοι και παρέες μικρότεροι ηλικιακά που πιθανώς να μην έχουν τις απαιτήσεις μιας ενήλικης ισότιμης σχέσης.Όταν ο ενήλικας «Πήτερ Παν» δεσμεύεται τελικά σε μια σχέση ο/η σύντροφος έχει συχνά ένα μητρικό ρόλο που καταλήγει σε υπερβολική φροντίδα και ντάντεμα ακριβώς συμβαίνει και στα πραγματικά παιδιά.
 
I won't grow up. Just to learn to be a parrot, and recite a silly rule
I won't grow up I don't want to wear a tie
And a serious expression, in the middle of July
'Cause growing up is awfuller than all the awful things that ever were Γ11 never grow up.
Let's be quiet as a mouse and build a lovely little house for Wendy, all for Wendy, she's come to stay, and be our mother, at last we have a mother
She ΊΙ be waiting at the door, we won 't be lonely anymore
(Αποσπάσματα από Peter Pan’s Broadway musical)
 
Ο ψυχολόγος Εrik Εrikson ταύτισε την εφηβεία με την εποχή που ο έφηβος επιδιώκει τον αυτοπροσδιορισμό του και αναζητά την προσωπική του ταυτότητα. Πρόκειται για μια εποχή κατακλυσμού συναισθημάτων. Η καθήλωση κάποιου σε αυτήν την ηλικία μπορεί να είναι καταστροφική καθώς τα συναισθήματα της εφηβείας είναι πραγματικά ανεξέλεγκτα. Έτσι, ένας ενήλικας με σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να έχει όλα τα δικαιώματα των ενηλίκων (οικονομικά, οικογενειακά, νομικά) αλλά όχι και την υπευθυνότητα να τα επεξεργαστεί, συνεπώς τα επαγγελματικά και τα οικονομικά του είναι σε γενική και πλήρη αποδιοργάνωση. Ουσιαστικά πρόκειται για «κακομαθημένα παιδιά» που ζητούν συνέχεια προσοχή και ντάντεμα εγκλωβισμένα σε μια τρομακτική και συναισθηματική στασιμότητα. Δεν έχουν βρει μια ισορροπία κι είναι παγιδευμένα ανάμεσα στον ρόλο του άντρα ή της γυναίκας που απαιτεί η κοινωνία να γίνουν και στο παιδί που αντιστέκεται σε αυτό τον ρόλο.
 
Για την συναισθηματική καθήλωση στην παιδική – εφηβική ηλικία οι ευθύνες βαραίνουν την οικογένεια είτε πρόκειται για υπερβολικά αδιάφορους γονείς που εξαγόραζαν με υλικά αγαθά το παιδί για την απουσία τους, είτε για γονείς ιδιαίτερα πιεστικούς κι αυστηρούς. Στην δεύτερη περίπτωση τα παιδιά μεγάλωσαν με μια ασφυκτική προστασία των γονέων απέναντι σε οτιδήποτε θεωρούσαν «κακό» ή «βλαβερό» για το παιδί (δυσάρεστα γεγονότα, οικογενειακά προβλήματα, θανάτους) με συνέπεια όταν αυτό ενηλικιωθεί να μην μπορεί πραγματικά να σταθεί στις δικές του δυνάμεις και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τις απαιτήσεις την ενήλικης ζωής.
 
Η Humbelina Robles Ortega, καθηγήτρια ψυχολογίας Πανεπιστημίου της Γρανάδας, προειδοποιεί ότι η υπερπροστασία των γονιών μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά να αναπτύξουν το σύνδρομο Peter Pan, που «επηρεάζει συνήθως εξαρτώμενα άτομα που έχουν υπερπροστατευτικούς γονείς και δεν έχουν αναπτύξει τις απαραίτητες δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν τη ζωή».
 
Μια γνωστή περίπτωση ενήλικα με σύνδρομο Πήτερ Παν είναι αυτή του Michael Jackson, μάλιστα πολλά άρθρα γράφτηκαν πριν και μετά το θάνατό του για το πώς το σύνδρομο του Πήτερ Παν κατέστρεψε τη ζωή του τραγουδιστή. Άλλωστε ο ίδιος είχε αγοράσει ένα ράντζο και το ονόμασε «Neverland» προς τιμή του αγαπημένου του ήρωα Πήτερ Πάν.
 
Το σύνδρομο του Peter Pan είχε σκοτώσει τον Michael Jackson (πηγή inews.gr)
 
“Του είπαν ότι για να πετύχει πρέπει να στερηθεί την παιδική του ηλικία, ενώ αυτό επιζητούσε όσο τίποτε άλλο: να ξαναβρεί τον εαυτό του εκεί που τον άφησε ως ένα πληγωμένο παιδί. Έστησε ένα απέραντο ράντσο στην Καλιφόρνια, το οποίο ονόμασε «Neverland» προς τιμήν του αγαπημένου του ήρωα, του Πίτερ Παν, του παιδιού που...αρνείται να μεγαλώσει. Η χώρα του «Ποτέ-Ποτέ» ήταν το φανταστικό καταφύγιο του μονίμως ανήλικου Μάικλ, κάτι μάλλον απαγορευτικό για τον σκληρό χώρο των μεγάλων. Γι’ αυτό και ο παιδικός παράδεισος δεν άργησε να μετατραπεί σε κόλαση, με τον «μικρό» πρωταγωνιστή να γίνεται η σκιά του εαυτού του. Το σύνδρομο της «Neverland» Το σύνδρομο Πίτερ Παν είχε διαβρώσει τα πάντα: το μυαλό του, την προσωπικότητα ακόμη και τη σεξουαλικότητά του, οδηγώντας τον σχεδόν στην τρέλα.”
 
Κάτω από τα «παιδικά» συναισθήματα και τον ναρκισσισμό που χαρακτηρίζει τον ενήλικα με το Σύνδρομο του Πήτερ Παν κρύβεται μια απέραντη θλίψη κι ένας θυμός δυσβάσταχτος. Ακριβώς επειδή τα συναισθήματα αυτά απουσίαζαν από την παιδική ηλικία στην οποία εμφανίστηκε η καθήλωση, ο ενήλικας «Πήτερ Παν» δεν είναι σε θέση να τα αναγνωρίσει και να τα επεξεργαστεί με αποτέλεσμα να αντιδρά με τον μόνο τρόπο που έχει μάθει και μπορεί, τις ναρκισσιστικές συμπεριφορές. Η θλίψη του συνδρόμου Peter Pan είναι ουσιαστικά μια βαθιά αίσθηση πένθους, που προέρχεται από τον βασικό πυρήνα της προσωπικότητας και αποτελεί πλέον βασικό στοιχείου του χαρακτήρα.
 
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω οι ευθύνες του συνδρόμου βαραίνουν την οικογένεια. Οι γονείς θέλουν να προσφέρουν στα παιδιά τους μια ειδυλλιακή, όπως στα παραμύθια, παιδική ηλικία. Όμως τα παραμύθια και η χώρα του «Ποτέ Ποτέ» δεν μοιάζει σε τίποτα με την σκληρή πολλές φορές πραγματικότητα που ζούμε. Αν θέλουμε να προστατέψουμε τα παιδιά από μια βασανιστική ενήλικη ζωή και να μην τα εγκλωβίσουμε σε σώμα ενήλικα με συναισθήματα μικρού παιδιού, οφείλουμε να τους μάθουμε ότι η πραγματικότητα που ζούμε δεν έχει μόνο ευχάριστες κι ανέμελες αλλά και δυσάρεστες, πολύ επίπονες στιγμές. Το πιο σημαντικό δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά είναι ότι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, θλίψη, θυμός, φόβος ή χαρά.
 
 
 
Θεοφίλη Δήμητρα, Κοινωνική Λειτουργός- Ψυχοθεραπεύτρια,

Ο θεσμός της οικογένειας

Η οικογένεια είναι θεσμός προστατευόμενος τόσο από το Σύνταγμα όσο και από το άρθρο 9 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων τής Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπει, ότι το δικαίωμα γάμου και το δικαίωμα ίδρυσης οικογένειας διασφαλίζονται σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες που διέπουν την άσκησή τους.
 
Το πώς προστατεύεται ο θεσμός δεν αναλύεται στο σύντομο αυτό σημείωμα, καλούνται όμως ν’ ασχοληθούν όσοι έχουν γνώμη και ενδιαφέρονται για το θέμα.
 
Απασχολεί αν η οικογένεια ως κοινωνική μονάδα και ως θεσμός γίνεται σεβαστή, αν υποστηρίζεται από τους πολίτες και αν περνάει κρίση και τι είδους.
 
Έχει διαπιστωθεί ότι οι νέοι στην πλειονότητά τους δύσκολα δημιουργούν μόνιμες δεσμεύσεις και ακόμη πιο δύσκολα δημιουργούν αυτοτελή οικογένεια.
Στην Ελλάδα, άνδρες και γυναίκες αποφασίζουν να δημιουργήσουν οικογένεια στην ηλικία εγγύς των σαράντα ετών ή και αργότερα και αντίστοιχη τάση παρατηρείται στην υπόλοιπη Ευρώπη, σε αντίθεση με τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής.
 
Σήμερα, οι οικογένειες διαλύονται με ευκολία, σε αντίθεση με το παρελθόν, προ λίγων δεκαετιών, οπότε η οικογένεια θεωρείτο ως θεσμός μόνιμος, αδιάλυτος και ακλόνητος, τα διαζύγια αποτελούσαν την εξαίρεση και τα δικαστήρια με φειδώ και μετά από χρονοβόρα διαδικασία πολλών ετών έλυναν τους γάμους.
Τώρα η δημιουργία οικογένειας δεν αποτελεί ένα από τα όνειρα του νέου, αλλά κάτι απόμακρο, που δεν κατέχει θέσει προτεραιότητας.
 
Πρώτο ενδιαφέρον του νέου είναι η οικονομική αυτάρκεια, η για τον σκοπό αυτό χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες επαγγελματική ανάδειξη, η απόκτηση αγαθών, κυρίως πολυτελών, η ελάσσων προσπάθεια, οι άνευ διακοπών διασκεδάσεις και οι διασκεδάσεις των διακοπών.
 
Ο νέος δεν έχει κίνητρα για τη δημιουργία οικογένειας και φαίνεται σα να αποδοκιμάζεται η οικογένεια ως θεσμός όπως και η απόκτηση παιδιών και, μάλιστα, περισσότερων του ενός.
 
Οι γυναίκες, κινούμενες από το ένστικτο της μητρότητας, όταν αρχίσουν να προσεγγίζουν την ηλικία των σαράντα ετών, σκέπτονται σοβαρά την απόκτηση παιδιού και τη δημιουργία οικογένειας, χωρίς να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την επιλογή τού άνδρα, που θα γίνει σύζυγός τους, μετά από την αναζήτηση του ιδανικού συζύγου, που πρέπει να συγκεντρώνει αρετές και προϋποθέσεις, που θα εξασφαλίζουν στη γυναίκα ζωή ανέμελη. Αποτέλεσμα αυτής της επιδίωξης είναι να συνάπτονται σχέσεις επιπόλαιες και γάμοι που δεν πρόκειται να διαρκέσουν, επειδή οι σύζυγοι δεν καταφέρνουν να συνεννοηθούν ούτε και στα ασήμαντα και να συνυπάρξουν σε κοινωνία βίου και, μάλιστα, διαρκή, όπως διδασκόταν στο παρελθόν.
 
Αντίστοιχες επιθυμίες και επιδιώξεις έχουν και οι άνδρες. Αναζητούν την ιδανική γυναίκα, η οποία πρέπει να παρέχει σε αυτούς τουλάχιστον ο τι και η μητέρα τους και ακόμη περισσότερα και, κυρίως, πρέπει να διαθέτει η μελλοντική σύζυγος οικονομική άνεση, ώστε να εξασφαλίζεται στον άνδρα ζωή ανέμελη και να ικανοποιεί όλες τις ερωτικές επιθυμίες και φαντασιώσεις στο έπακρο, υπακούοντας και εκτελώντας άνευ αντιλογίας τις διαταγές του.
 
Αυτές, σε αδρές γραμμές, είναι οι σύγχρονες απόψεις, που δεν στηρίζουν την οικογένεια και τον θεσμό της.
 
Γεννιέται, όμως, το ερώτημα, εάν αξίζει να στηριχθεί ο οικογενειακός θεσμός και για ποιο λόγο και αν πρέπει να παραχωρήσει τη θέση του σε άλλον θεσμό και σε ποιόν.
 
Στο ζήτημα αυτό θα επανέλθουμε μαζί με άλλες γνώμες και απόψεις.
 
Εμμανουήλ Παπαδάκης

Το διαζύγιο και τα παιδιά χωρισμένων γονέων

Είναι γεγονός πως για ένα παιδί, σε οποιαδήποτε ηλικία, το διαζύγιο των γονιών του είναι τεράστιο σοκ. Όμως έρευνες έχουν δείξει πως δεν είναι το διαζύγιο αυτό καθ’ αυτό που μπορεί να δημιουργήσεικοινωνικοψυχολογικές δυσκολίες στα παιδιά, αλλά το πως οι ίδιοι οι γονείς θα το αντιμετωπίσουν και θα το μεταφέρουν σε αυτά.
 
Έτσι ανάμεσα στους πιο σημαντικούς παράγοντες εμφανίζεται η χρονική στιγμή, ο τρόπος, η ποιότητα των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, το περιβάλλον, ο αριθμός των παιδιών, η ζωή πρίν και μετά, η ηλικία, η προσωπικότητα αλλά και η γενετική προδιάθεση του παιδιού στο πως αντιμετωπίζεται και πόσο επηρεάζει την ψυχολογική κατάσταση του παιδιού.
 
Οι πιο συνηθισμένες αλλαγές συμπεριφοράς μετά απο ένα διαζύγιο, είναι η επιθετική και πολλές φορές αντιδραστική συμπεριφορά, ειδικά στα αγόρια καθώς επίσης και τα συμπτώματα άγχους, απομόνωσης και χαμηλής διάθεσης.
 
Μελέτες έχουν δείξει πως τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν 40% περισσότερες πιθανότητες χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών (οινόπνευμα, ναρκωτικά..). Τα παιδιά αυτά είναι ευάλωτα στα συναισθήματά τους, ενώ φοβούνται πως ανά πάσα στιγμή θα χάνουν ανθρώπους που αγαπούν χωρίς να ξέρουν το γιατί, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των παιδιών θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για ότι έχει συμβεί.
 
Σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν τα παιδιά αυτά μεγαλώσουν και κληθούν να ανταπεξέλθουν τα ίδια σε μία σχέση, παρουσιάζουν έλλειψη εμπιστοσύνης στον έρωτα ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζουν έναν εσωτερικό διχασμό:
Από τη μία έχουν την επιτακτική ανάγκη να αγαπήσουν, να δεθούν με κάποιον και να ολοκληρωθούν ως άνθρωποι και απο την άλλη έρχονται αντιμέτωποι με τον μεγάλο τους φόβο, ότι δηλαδή θα αποτύχουν όπως και οι γονείς τους, καθώς υπάρχει έλλειψη ικανοποιητικού προτύπου επιτυχημένης και χαρούμενης οικογένειας.
 
Χαρακτηριστική φοβία είναι πως δε θα ήθελαν ποτέ να δημιουργήσουν μια αποτυχημένη οικογένεια και παιδιά που θα πρέπει να μεγαλώσουν όπως τα ίδια.
           
Όμως τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν τα παιδιά τους και να τα βοηθήσουν να βιώσουν το διαζύγιο όσο πιο ανώδυνα γίνεται και πόσο καιρό πριν πρέπει να τα προετοιμάσουν; Ο διευθυντής του Family Center of the Jerusalem Institute for the study of Psychological Stress, G. Caplan, σε ένα άρθρο του στο Arch. Dis. Childhood, τονίζει ότι: «…είναι επιθυμητό, εάν είναι δυνατόν, η συζήτηση με τα παιδιά να γίνει συγχρόνως και με τους δυο γονείς παρόντες, γιατί έτσι θα πεισθούν οτι οι γονείς συμφωνούν. Ανάλογα με τις αντιδράσεις των παιδιών σε αυτές τις πρώτες συζητήσεις, θα κριθεί αν τέτοιου τύπου επαφές θα συνεχιστούν και πόσο συχνά, με τον έναν ή και τους δύο γονείς...» ενώ συμβουλεύει πως η συζήτηση πρέπει να γίνει μόνο μία έως δύο εβδομάδες πρίν τον χωρισμό για παιδιά προσχολικής ηλικίας, ένα με δύο μήνες πριν για παιδιά 5-8 ετών. Τα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να προετοιμαστούν ακόμα πιο πριν. Συνεχίζει λέγοντας πως οι γονείς πρέπει να έχουν κατανοήσει τα ακόλουθα σημεία πριν κάνουν οποιαδήποτε συζήτηση με τα παιδιά:
 
  • Μην αναβάλλετε τη στιγμή της αποκάλυψης στα παιδιά,
  • να τα ενθαρρύνετε να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ανά πάσα στιγμή,
  • να είστε σαφείς και ειλικρινείς έτσι ώστε να μην τα αφήσετε να ελπίζουν σε πιθανήεπανασύνδεση εάν δεν υπάρχει αυτή η προοπτική,
  • τονίστε τους πως ακόμα και μετά τον χωρισμό δεν θα χάσουν ούτε την αγάπη ούτε την παρουσία και των δύο γονιών και βάλτε τα δυνατά σας ώστε να πετύχει αυτό,
  • μην χρησιμοποιήσετε εκφράσεις όπως: "Δεν αγαπιόμαστε πια" γιατί το παιδί θα αμφισβητήσει και την αγάπη σας γι αυτό,
  • μη βάζετε λόγια στα παιδιά, αφήστε τα να αγαπάνε και τους δύο γονείς το ίδιο και να έχουν τη δική τους κρίση,
  • πείτε τους πως δεν φταίνε εκείνα για ό,τι έγινε και τονίστε τους πως η γέννησή τους ήταν ό,τι καλύτερο σας συνέβη, αλλά να είστε σίγουροι πως νοιώθετε αντίστοιχα, αλλιώς το παιδί θα καταλάβει τη διαφορά,
  • δείξτε κατανόηση σε τυχόν προβληματικές συμπεριφορές αλλά και πάλι μη σταματήσετε να οριοθετείτε τις συμπεριφορές και τις συνήθειές τους,
  • διατηρείστε ίδιες τις καθημερινές του συνήθειες και φροντίστε να βλέπει και τους δύο γονείς όσο πιο συχνά γίνεται,
  • πάντα να θυμάστε πως όσες διαφορές και αν υπάρχουν μεταξύ σας θα πρέπει να βρείτε έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας σε ό,τι αφορά τα παιδιά σας έτσι ώστε να ακολουθούν μια κοινή γραμμή πλέυσης και απο τους δύο. Η ενότητα είναι πολύ σημαντική.

Ένα επίσης πολύ σημαντικό θέμα που μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα ενός παιδιού μετά από ένα διαζύγιο είναι η παρουσία ενός νέου συντρόφου... Πότε είναι συνετό να τους παρουσιάσουμε τον νέο μπαμπά –μαμά- αδέλφια (αν υπάρχουν) και ποιες είναι οι αντιδράσεις που πρέπει να αναμένουμε; Με το θέμα αυτό ασχολήθηκε η Κλινική Ψυχολόγος του M.Ed, Psy. D, Λένα Καστρησίου η οποία συνοψίζει λέγοντας ότι «…αυτό εξετάζεται ανά περίπτωση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε καμία περίπτωση τα παιδιά δεν πρέπει να εκτίθενται σε όλες τις ερωτικές περιπέτειες των γονέων τους και θα πρέπει να γνωρίζουν το νέο σύντροφο του γονιού τους όταν οι δύο σύντροφοι πάρουν την απόφαση ότι έχουν μία σοβαρή σχέση. Ο κανόνας για το τι λέμε στα παιδιά είναι η αλήθεια με απλά λόγια. Λίγα λόγια και αληθινά. Δε λέμε πολλά γιατί πραγματικά δε γνωρίζουμε τι ισχύει και για πόσο διάστημα. Πρέπει να είμαστε σύντομοι και σαφείς. Προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να κάνει ερωτήσεις και απαντάμε. Με άλλα λόγια κάνουμε διάλογο, όχι μονόλογο. Ακούμε τις απορίες και προσπαθούμε να τις λύσουμε. Δε {φορτώνουμε} το παιδί με λόγια που δεν είναι προετοιμασμένο να ακούσει. Καλύτερα η συζήτηση αυτή να γίνει σιγά-σιγά. Και πάλι η ηλικία και η ωριμότητα του παιδιού είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες».
 
Θα ήταν προτιμότερο η προσωπική ζωή των γονέων μετά το διαζύγιο, να παραμένει εκτός του σπιτιού και μακριά από τα παιδιά για να αποφύγουμε τη σύγχυση στο μυαλό τους και τις συγκρίσεις με την προηγούμενη ζωή τους, πριν το διαζύγιο. Δεν θα θέλαμε με τίποτα να εμφανίζουμε στα παιδιά μας τις εφήμερες σχέσεις μας κάθε τόσο, γκρεμίζοντάς τους με αυτό τον τρόπο το όποιο ιδανικό πρότυπο μιας συμβατικής οικογένειας τους έχει απομείνει.
 
Μετά την απόφαση του διαζυγίου, ο Γολγοθάς της επόμενης ημέρας, είναι η απόφαση της επιμέλειας, καθώς όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία ένας στους τέσσερις γάμους καταλήγει στο διαζύγιο, με επίκεντρο της συζυγικής “διαμάχης” την επιμέλεια των παιδιών.
 
Σε ημερίδα με θέμα “Η επιμέλεια των παιδιών στη διάσταση και το διαζύγιο”, που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, παρουσιάστηκε έρευνα σχετικά με ζητήματα γονικής μέριμνας και επιμέλειας παιδιών σε περίπτωση διαζυγίου. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη ΜΚΟ ΓΟΝ.ΙΣ. (κατόπιν άδειας του Πρωτοδικείου Αθηνών), με την επιστημονική συνδρομή των καθηγητών Πανεπιστημίου Ι. Παραβάντη και Δ. Παπαδοπούλου-Κλαμαρή. Συνδιοργανωτής ο πρόεδρος του ΓΟΝ.ΙΣ. Πειραιά (Γονεϊκή Ισότητα για το παιδί), κ. Ιωάννης Παπαρηγόπουλος επισήμανε πως «Τα αποτελέσματα της έρευνας και τα προκύψαντα ποσοστά δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. Στη χώρα μας, παρ’ ότι η γονική μέριμνα αποτελεί καθήκον και δικαίωμα αμφοτέρων των γονέων, στο διαζύγιο κυριαρχεί η αποκλειστική επιμέλεια των τέκνων από τον ένα γονέα». Η έρευνα που πραγματοποίησε η ΜΚΟ ΓΟΝ.ΙΣ. σε αποφάσεις του Πρωτοδικείου Αθηνών απέδειξε ότι στην Ελλάδα εφαρμόζεται μόνο το σύστημα τηςαποκλειστικής επιμέλειας των τέκνων, δηλαδή η επιμέλεια ανατίθεται αποκλειστικά σε ένα μόνο γονέα. Στα αποτελέσματα της έρευνας δεν εμφανίστηκε ούτε μία απόφαση δικαστηρίου που να επιδικάζει κοινή επιμέλεια στους δύο γονείς. Πιο συγκεκριμένα, οι δικαστικές αποφάσεις εκδίδονται σχεδόν πάντα κατόπιν αγωγής της μητέρας (ποσοστό 89,42%) και αφορούν κυρίως τη διατροφή και όχι την επιμέλεια των παιδιών (ποσοστό 97,6% των αιτημάτων των γυναικών) ενώ η επιμέλεια ανατίθεται στη μητέρα -όταν αυτή υποβάλλει σχετικό αίτημα- σε ποσοστό 90,6%, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο των παιδιών.
 
Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (Α.Κ., άρθρο 1513), μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης, η επιμέλεια ανατίθεται αποκλειστικά στον ένα γονέα, εκτός αν οι δύο συμφωνήσουν να την ασκούν από κοινού ή αν το δικαστήριο αποφασίσει να κατανείμει διαφορετικά τη γονική μέριμνα. Κριτήριο, δε, για την ανάθεση της επιμέλειας είναι όχι το φύλο του γονέα, αλλά η καταλληλότητά του και το συμφέρον του τέκνου.
 
Εύλογα τίθεται το ερώτημα γιατί η ανάθεση της επιμέλειας στον ένα γονέα κρίνεται καταλληλότερη απ’ ότι η ανάθεσή της και στους δύο, καθώς επίσης και γιατί πάντα η επιμέλεια δίνεται στη μητέρα, δεδομένου ότι το κριτήριο επιλογής είναι η καταλληλότητά του γονέα και το συμφέρον του παιδιού. Στο παραπάνω ερώτημα απαντά η κ. Μητσοπούλου μέλος του του ΓΟΝ.ΙΣ. αναφέροντας ότι «Στα πλαίσια του υφισταμένου δικαστικού συστήματος και των σχετικών διατάξεων, μετά το διαζύγιο τα παιδιά ανατρέφονται αποκλειστικά και μόνο από ένα γονέα, τη μητέρα, χωρίς δικαίωμα και αντίστοιχη υποχρέωση του άλλου (του πατέρα), για συμμετοχή στην ανατροφή του παιδιού. Έτσι, όχι μόνο δεν εξυπηρετείται το συμφέρον του παιδιού, αλλά αναιρείται η βασική παιδοκεντρική αρχή του Αστικού Κώδικα, όπως επίσης και παραβιάζεται η αρχή της ισότητας των γονέων, καθώς και το δικαίωμα του παιδιού να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς, όπως προβλέπεται από τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού του ΟΗΕ».
 
Το διαζύγιο ακόμα και το πιο πολιτισμένο και συναινετικό είναι φορέας μεγάλου ψυχικού πόνου. Πόνου για το ζευγάρι που χωρίζει αλλά και για τα παιδιά του. Είναι μια επώδυνη διαδικασία, τη στιγμή που ήδη χωρίζουν οι γονείς, για ένα παιδί. Ανεξάρτητα από τους λόγους ή τις αιτίες του διαζυγίου το παιδί αγαπάει και τους δύο γονείς του. Ταυτόχρονα χρειάζεται και τους δύο γονείς ώστε να αναπτυχθεί ισορροπημένα. Θα πρέπει και οι δύο γονείς να καταβάλουν προσπάθεια ώστε η διαδικασία του διαζυγίου και οι επιπτώσεις του στο παιδί να περιοριστούν και να μην είναι τέτοιες, ώστε να επηρεαστεί επιπλέον, από την απώλεια του ενός από τους δύο γονείς.
 
Η κοινή φροντίδα των παιδιών και από τους δύο γονείς είναι η μόνη επιλογή όταν βάλουμε προτεραιότητα το συμφέρον του παιδιού. Ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση θα πρέπει είτε πριν το διαζύγιο είτε μετά τα παιδιά να προστατευτούν από διαμάχες, συγκρούσεις κ.λπ. Επομένως και οι δύο γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν από κοινού το παιδί τους είτε στο ίδιο είτε σε διαφορετικό σπίτι. Έτσι ένα παιδί όταν προέρχεται από το προστατευτικό περιβάλλον της οικογένειαςείτε είναι παιδί χωρισμένων γονιών είτε όχι, θα απολαμβάνει τη φροντίδα δύο γονέων με ισότιμο και ισορροπημένο τρόπο, ώστε να αναπτυχθεί συναισθηματικά και ψυχικά χωρίς να αισθανθεί την απώλεια του ενός γονέα.
 
Μαρία Κοντογιάννη

Διαζύγιο, παιδί και νέος σύντροφος

diazigio_sidrofosneos
Μετά από ένα διαζύγιο οι πρώην σύζυγοι καλούνται να αντιμετωπίσουν διάφορες απαιτητικές καταστάσεις, που έχουν να κάνουν τόσο με τη συναισθηματική επεξεργασία και πρακτική διαχείριση του χωρισμού τους, όσο και με την αναδιοργάνωση της δικής τους ζωής. Οι συνθήκες γίνονται ακόμη πιο απαιτητικές όταν υπάρχουν και παιδιά, για τα οποία οφείλουν να εξασφαλίσουν συναισθηματική σταθερότητα και ασφάλεια, είτε είναι αυτοί που έχουν αναλάβει την επιμέλειά τους, είτε όχι.
Όσον αφορά τα παιδιά, το βέβαιο είναι ότι μπορούν να είναι ευτυχισμένα όταν βλέπουν γονείς ευτυχισμένους. Γονείς που δύνανται να αντιμετωπίσουν και να αξιοποιήσουν τις αντίξοες συνθήκες, ώστε να «κερδίσουν» κάτι καλό για τη ζωή τους. Ακόμη και μετά από ένα διαζύγιο, τα παιδιά μπορούν να αποκομίσουν πολύ θετικά στοιχεία, που θα τους χρησιμεύσουν ως «προίκα» για το μέλλον τους. Αρκεί οι γονείς τους να αφουγκράζονται με τρυφερότητα και σεβασμό τόσο τα δικά τους συναισθήματα, όσο και των παιδιών τους, να είναι σταθεροί στις επιλογές τους και να τις υπερασπίζονται, να αποφεύγουν τις διαμάχες και τις αλληλοκατηγόριες με τους πρώην συζύγους, και να φροντίζουν τα παιδιά τους, χωρίς όμως να παραμελούν να αντλούν ικανοποίηση και από τη δική τους ζωή (επαγγελματική, κοινωνική, προσωπική εξέλιξη).

Ο/η νέος/α σύντροφος

Αν διαλέξουμε να κρατήσουμε τον όρο «νέο/α σύντροφο», για το παρόν άρθρο, καλό είναι να τον διαφοροποιήσουμε από τις περιστασιακές σχέσεις και τους εκάστοτε ερωτικούς συντρόφους, που μπορεί να έχει ένας ενήλικας στη ζωή του. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να γνωρίζουν τα πάντα για την ιδιωτική ζωή των γονιών τους, ούτε για τις συγκρούσεις που μπορεί να έχουν οι πρώην, πλέον, σύζυγοι πάνω σε αυτά τα θέματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να τους δημιουργήσει αγωνία, σύγχυση ή ακόμη και επιπρόσθετη ευθύνη για θέματα που δεν αντιστοιχούν στο ρόλο τους. Αυτό που, κυρίως, χρειάζονται είναι γονείς, που μπορούν να είναι δίπλα τους και να τους δείχνουν την αγάπη και το ενδιαφέρον τους.
Όταν κανείς αποφασίσει να γνωρίσει τον/την νέο/α σύντροφο στα παιδιά του, αυτό σημαίνει ότι εμπιστεύεται τόσο τον άνθρωπο, όσο και τις βάσεις στις οποίες οι δύο σύντροφοι έχουν θέσει τη συγκεκριμένη σχέση. Προϋπόθεση της επισημοποίησης της σχέσης, άρα και της γνωριμίας με τα παιδιά, είναι οι δύο σύντροφοι να αισθάνονται σιγουριά για τη σχέση τους και έτοιμοι να την υπερασπίσουν με τέτοιο τρόπο που να την οδηγήσουν σε κάτι καλό.

Πως, πότε να γνωστοποιηθεί στα παιδιά;

Πολλές φορές τίθενται ερωτήματα όπως «πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το πω στα παιδιά μου;», «τι να τους πω για την καινούρια μου σχέση;», «πως να τους μιλήσω;». Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως: η ηλικία των παιδιών, η σχέση τους και με τους δύο γονείς, με πόση σαφήνεια είχαν ενημερωθεί για την οριστικότητα του χωρισμού των γονιών ή αν είχαν αφήσει περιθώρια για προσδοκίες επανασύνδεσής τους, αν τους είχαν μιλήσει ποτέ για το ενδεχόμενο μιας νέας σχέσης στη ζωή των γονιών ή αν τους είχαν αποκλείσει αυτή την πιθανότητα,  και το πως οι ίδιοι νιώθουν για αυτό το νέο «άνοιγμα» στη ζωή τους.
Όταν θα προχωρήσει κανείς στην ενημέρωση των παιδιών, σημαντικό είναι να έχει απαντήσει σε προσωπικά του ερωτήματα ως προς την επιλογή του συντρόφου και την πιθανή προοπτική της σχέσης. Να μη ζητείται έμμεσα, δηλαδή, από το παιδί να «λύσει» τυχόν διλήμματα, με τη συγκατάθεση ή την απόρριψή του. Για παράδειγμα «να δω ποια θα είναι η αντίδρασή του και, αναλόγως, θα προχωρήσω ή θα διακόψω τη σχέση». Αν η ενημέρωση συνοδεύεται με αβεβαιότητα, ενοχές, επιφυλάξεις, τα παιδιά, όντας καλοί και αφοσιωμένοι ακροατές, είναι σε θέση να αντιληφθούν τις ανασφάλειες του γονιού τους και να δράσουν ανάλογα. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, είναι σαν να μετατίθεται η ευθύνη για τις αποφάσεις και τις επιλογές του ενήλικα στο παιδί.
Η ενημέρωση χρειάζεται να συμπεριλαμβάνει σταθερότητα και εμπιστοσύνη στην επιλογή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε λαμβάνονται υπόψη και δε γίνονται σεβαστά τα συναισθήματα του παιδιού. Ακόμη και αν η πρώτη αντίδραση είναι αρνητική, η καταλληλότερη απάντηση του γονιού είναι να ακούσει, να σεβαστεί και να προσπαθήσει να κατανοήσει τα μηνύματα που βρίσκονται πίσω από την αρχική αντίδραση. Αν σπεύσει να απολογηθεί, να δικαιολογηθεί ή να επιβάλει την επιλογή του νέου συντρόφου, ενδεχομένως να χάσει την ευκαιρία να ακούσει και να απαντήσει στις πραγματικές αγωνίες του παιδιού του.
Κάθε άνθρωπος, έτσι και τα παιδιά, χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν σε μια νέα κατάσταση. Μια αρνητική αντίδραση, και εφόσον δεν έχει να κάνει με αντικειμενικούς παράγοντες που αφορούν στο πρόσωπο του νέου συντρόφου (π.χ. κακοποιητική συμπεριφορά προς το παιδί ή τον/την σύντροφο), μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα. Μπορεί να αναρωτιέται αν ο γονιός θα συνεχίσει να το αγαπάει. Αν θα αλλάξουν πράγματα στη ζωή τους. Αν περνώντας καλά και δείχνοντας συμπάθεια για τον/την νέο/α σύντροφο του γονιού, προδίδει τον άλλο γονιό. Πολλά συναισθήματα, απορίες και ανησυχίες. Αν όμως αντιμετωπιστούν με σεβασμό, κατανόηση και τρυφερότητα, μπορούν να οδηγήσουν σε ακόμη καλύτερη και ουσιαστικότερη σχέση γονιού παιδιού.

Ποιος είναι ο ρόλος του νέου συντρόφου στη ζωή του παιδιού;

Σε μια σχέση οι σύντροφοι καλούνται, μέσα από τη δέσμευση και τη διαθεσιμότητά τους προς τον άλλον, να συν-υπάρξουν, να μοιραστούν, να «παντρέψουν» τα διαφορετικά τους στοιχεία και να παράγουν κάτι νέο, κάτι δικό τους, εμπλουτίζοντας τόσο τη σχέση τους, όσο και τους εαυτούς τους. Στην περίπτωση που ο ένας από τους δύο συντρόφους έχει παιδιά από προηγούμενο γάμο, η συνθήκη γίνεται πιο προκλητική. Ο/η νέος/α  σύντροφος καλείται να χτίσει σταδιακά μια καινούρια, δική του σχέση με το παιδί. Και χρειάζεται εγρήγορση ώστε να αντιμετωπίζει τις διάφορες πιθανές αντιδράσεις του παιδιού, όπως ερωτήσεις που μπορεί να δημιουργούν αμηχανία, θυμό, επιφύλαξη, απόρριψη, συμπάθεια, αποδοχή, ανταγωνισμό ως προς τη διεκδίκιση του γονιού, κτλ. 
Ωστόσο,  ας μην ξεχνάμε ότι δεν πορεύεται μόνος του σε αυτή τη σχέση. Όλα αυτά είναι ζητήματα που μπορεί να αντιμετωπιστούν με επιτυχία, αν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο συντρόφων και συζητηθούν έτσι ώστε να βρεθούν οι ισορροπίες. Ο/η νέος/α σύντροφος χρειάζεται να έχει υπόψην του/ης ότι σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τον φυσικό γονέα. Είναι δυνατόν, ειδικά αν η σχέση προχωρήσει σε γάμο, να διαδραματίσει πολύ σημαντικούς ρόλους στη ζωή του παιδιού, όπως το να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, στήριξης και καθοδήγησης, χωρίς όμως να δρα ανταγωνιστικά ως προς τον φυσικό γονέα, αλλά συμπληρωματικά.  Χρειάζεται προσοχή ώστε να διασφαλίσει μια σταθερή παρουσία, χωρίς να είναι υπερβολικά επιεικής, για να κερδίσει τη συμπάθεια του παιδιού (τα παιδιά είναι σε θέση να ξεχωρίσουν το ψεύτικο από το αληθινό) και χωρίς να είναι επικριτικός προς τον άλλο γονέα.
Αν οι δύο σύντροφοι έχουν αποφασίσει να υπερασπίσουν τη σχέση τους και την εξέλιξή της, οι πιθανές προκλήσεις, που θα προκύψουν από το παιδί, αλλά και από το υπόλοιπο συγγενικό περιβάλλον, περισσότερο εμπλουτιστικά μπορούν να λειτουργήσουν, παρά ανασταλτικά.

Πώς, (πότε και πού) να γνωρίσω στα παιδιά το νέο μου σύντροφο

Πώς, (πότε και πού) να γνωρίσω στα παιδιά το νέο μου σύντροφο

Ο μπαμπάς έχει ήδη φύγει από το σπίτι, η επίπονη διαδικασία του διαζυγίου είναι ένας μακρινός εφιάλτης κι εσείς προσπαθείτε ξανά να κολλήσετε τα κομμάτια του παζλ της νέας σας ζωής με έναν καινούργιο σύντροφο. Ένα σύντροφο που, αφού νομιμοποιήθηκε στην καρδιά σας, πρέπει να «επικυρωθεί» και από τα παιδιά σας!

Ο φόβος του αν θα έπρεπε να γνωρίσουν και το πώς τα παιδιά σας τον καινούργιο σας σύντροφο είναι ο πιο συνηθισμένος για μια σύγχρονη διαζευγμένη μητέρα. Πώς θα δεχτούν τα παιδιά τον άνθρωπο αυτό; Ως πατέρα ή ως κάποιον που μπορεί να είναι φίλος της οικογένειας; Ποιος θα είναι ο δικός του ρόλος; Είναι άραγε έτοιμα να συγκατοικήσουν μαζί του; Είναι αυτός έτοιμος να συγκατοικήσει με μια γυναίκα που έχει παιδιά κι έναν πρώην σύζυγο ο οποίος θα είναι μπλεγμένος στη ζωή της με το ρόλο του φυσικού πατέρα; Και πώς θα αντιμετωπίσετε την πιθανή ζήλια και την άρνηση του πρώην σας να μπει ένα νέο άτομο στη ζωή του παιδιού αλλά και στη δική σας; Οι περισσότερες διαζευγμένες γυναίκες διακατέχονται από τον ίδιο φόβο: πώς θα αξιολογήσουν τα παιδιά τους την ερωτική τους επιλογή. Η μητρότητα έτσι κι αλλιώς είναι μια κατάσταση που εμπεριέχει ευθύνη. Όμως μια μητέρα οφείλει, εκτός από υπεύθυνη, να νιώθει και ελεύθερη. Με το να αποζητάμε μονίμως την αποδοχή των παιδιών μας ή την έγκρισή τους σε οτιδήποτε κάνουμε ουσιαστικά είναι σαν να τους παραχωρούμε την εξουσία, γεγονός που τους προκαλεί από τη μια αγωνία, από την άλλη τεράστια ευθύνη την οποία και δεν μπορούν να αντέξουν οι μικροί τους ώμοι. Έτσι κι αλλιώς, ένα παιδί δεν γνωρίζει ακριβώς τι είναι καλό και τι κακό για τη μητέρα του. Δεν έχει ούτε την κρίση ούτε την εμπειρία για να γνωρίζει. Από την άλλη, είναι και η ψευδαίσθηση ότι μπορούν να ορίζουν τη ζωή της μητέρας τους… Αν η μητέρα παρουσιάσει το νέο της σύντροφο τρέμοντας, ή σαν κάποιο δύσκολο τεστ που πρέπει η ίδια να περάσει, τότε τοποθετεί αυτόματα τα παιδιά της στο ρόλο του δικαστή. Πάντως, οι θεραπευτές επιμένουν πως συνήθως οι αρνητικές αντιδράσεις είναι μέσο για να δείξουν πως έχουν θέση στην οικογένεια και πως δεν θα αφήσουν κανέναν να τους πάρει αυτό το ρόλο. Όταν νιώθουν ασφαλή, σίγουρα για την αγάπη σας και τους απαντάτε σε όλες τις ερωτήσεις, τότε κερδίζετε πίστα.

Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να τους μιλήσεις γι' αυτόν;
Η αναγγελία ενός καινούργιου προσώπου στη ζωή του παιδιού έτσι κι αλλιώς είναι κάτι που θα τους προκαλέσει ταραχή. Για τους ενηλίκους η νέα γνωριμία σημαίνει μεταβατική περίοδο. Αλλά τα παιδιά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τη λέξη μετάβαση, πολύ απλά γιατί δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν (και να δεχτούν) το «μετά». Η καινούργια γνωριμία, λοιπόν, θα δημιουργήσει ένα μεγάλο ωστικό κύμα αλλαγών στη συμπεριφορά του παιδιού. Οι γονείς, έχοντας συνείδηση του ωστικού κύματος που συνεπάγεται μια τέτοια αλλαγή, αναρωτιούνται ποια είναι η πιο κατάλληλη στιγμή. Το ιδανικό θα ήταν να αρχίσουμε λέγοντας πως έχουμε συναντήσει κάποιον πολύ σημαντικό για εμάς άνθρωπο, χωρίς όμως να προχωρήσουμε αμέσως σε πολλές λεπτομέρειες. Δεν υπάρχει λόγος τα παιδιά να έχουν ανοιχτό παράθυρο στην ιδιωτική ζωή των γονιών τους. Τα βάζουμε μόνο σε εκείνο το κομμάτι που τα περιλαμβάνει και τα αφορά. Το σωστό τάιμινγκ είναι όταν υπάρχει ανάμεσα στη μητέρα και στο παιδί συναισθηματική άνεση και ασφάλεια. Όσον αφορά τον τρόπο που θα πρέπει να το πούμε, σε γενικές γραμμές, υπάρχουν οι εξής δύο: Ο πρώτος είναι ο επίσημος, ο οποίος είναι πιο αγωνιώδης και σχετικά δραματικός, και ο δεύτερος είναι ο πιο αυθόρμητος και αφελής, αλλά ενέχει το ρίσκο το παιδί να μην το πάρει στα σοβαρά και να μην αντιμετωπίσει το γεγονός με τον απαιτούμενο σεβασμό. Πάντως, επειδή τα παιδιά έχουν ένστικτο, αυτό που θα πρέπει να ξέρουν οι γονείς είναι ότι τα μικρά σας μπορούν να διακρίνουν την αγωνία και το άγχος σας ακόμη και όταν υπάρχει επιφανειακή ηρεμία στο πρόσωπό σας.

Οι κατάλληλες λέξεις για να το πεις
Η τάση για ωραιοποίηση των καταστάσεων είναι εμφανής σε όλους τους γονείς, μια που κανείς δεν θέλει να δείχνει την άσχημη πλευρά της ζωής στα παιδιά. Η Μαρίνα, μητέρα του 8χρονου Γιώργου, παραδέχτηκε κάποια στιγμή πως δεν έπρεπε να υπερβάλει για τα προσόντα του νέου συντρόφου. «Στην αρχή, ο Γιώργος με άκουσε με προσοχή και μετά έβαλε τα κλάματα. Δηλαδή, αν ο Φάνης είναι ευγενικός, αστείος και καλός, ο μπαμπάς είναι ένας άχρηστος;» Προσοχή, λοιπόν, στα πολύ κολακευτικά προφίλ, γιατί κάποιες φορές λειτουργούν δυσφημιστικά σε σχέση με τον άλλο γονιό, τον απόντα. Και το παιδί, για να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη ζωή, χρειάζεται να έχει σωστή εικόνα και για τους δυο γονείς του. Γι' αυτό και το καινούργιο πρόσωπο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σύνεση και λεπτότητα. Όσα λιγότερα λέμε, τόσα περισσότερα κερδίζουμε. Κάθε χωρισμένος γονιός έχει το δικαίωμα να συνεχίσει τη ζωή του και να αναζητήσει ένα νέο σύντροφο, χωρίς να είναι απαραίτητη η συγκατάθεση των παιδιών του. Όταν ο ίδιος νιώσει έτοιμος για τα συναισθήματα αλλά και τις προθέσεις του νέου του συντρόφου, μπορεί να εξηγήσει στο παιδί πως έχει ανάγκη από κάποιο πρόσωπο στη ζωή του. Στην αρχή, εκείνο μπορεί να αντιδράσει, αφού πάντα τρέφει κάποια κρυφή ελπίδα επανασύνδεσης των γονιών του. Αυτό λοιπόν που θα πρέπει να κάνει η μητέρα (ή ο πατέρας) είναι να δώσει στο παιδί την ευκαιρία να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς να το πιέσει να δεχτεί το νέο σύντροφο αμέσως.

Τα καλύτερα μέρη για να γνωριστούν
Μια άλλη στρατηγική ερώτηση που πρέπει να θέσουν στον εαυτό τους οι γονείς είναι το πού να γίνουν οι συστάσεις. Οι περισσότεροι από αυτούς ποντάρουν πολύ στο σωστό μέρος, το οποίο πιστεύουν πως θα απαλύνει την αμηχανία της πρώτης συνάντησης. Ένα γεύμα σε εστιατόριο, μια βόλτα στο πάρκο, ένα σνακ στο οικογενειακό περιβάλλον, γιατί όχι; Όλα είναι δεκτά, αρκεί το παιδί να μπορεί να αισθάνεται καλά και πως δεν τον απορρίπτουν οι ενήλικοι. Και μην ξεχνάτε πως τα παιδιά έχουν κεραίες οι οποίες μπορούν να αντιληφθούν την ψεύτικη συμπεριφορά, την ψεύτικη χαρά και όλους του χειρισμούς που μπορούν να κάνουν οι μεγάλοι.

Πρέπει να γνωρίσουμε τον νυν μας στον πρώην μας;
Η σχέση ανάμεσα στον πρώην και στον νυν πρέπει να είναι αν όχι καλή τουλάχιστον ισορροπημένη, αλλιώς ενδεχομένως να δημιουργηθεί μια εμπόλεμη κατάσταση στην οποία ο πλέον ανίσχυρος αποδέκτης θα είναι το παιδί. Αν οι σχέσεις σας δεν είναι καλές, ίσως στο παιδί δημιουργηθούν αισθήματα αγωνίας, ενοχής και φόβου. Αν πάντως οι σχέσεις της μητέρας με τον πρώην είναι καλές, τότε η γνωριμία αυτή θα καθησυχάσει κατά πολύ τον πρώην σύντροφο, ιδιαίτερα για θέματα που αφορούν τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα του παιδιού.  


Γιατί τα παιδιά αντιστέκονται;
Αρνούμενα να δουν και να αναγνωρίσουν το καινούργιο ή την καινούργια, τα παιδιά έχουν μια συμπεριφορά επιθετική ή καταθλιπτική. Πρέπει όμως να θυμάστε πως είναι απαραίτητο να καταστήσετε σαφές πως δεν πρόκειται να αλλάξετε γνώμη.  

Να περιμένω να μεγαλώσει;
Η ηλικία του παιδιού παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στο πώς θα αντιμετωπίσει τη νέα σχέση της μητέρας του. Τα μικρά παιδιά είναι πολύ πιο δεκτικά, αντίθετα με τους εφήβους, που μέσα από τη θέση της παντοδυναμίας τους νιώθουν να χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους και αντιδρούν πολύ πιο απόλυτα και επιθετικά.

Με τη συνεργασία της Δήμητρας Σφήκα (ψυχολόγος, οικογενειακή θεραπεύτρια).

10 λόγοι για να αφήνουμε «μόνα» τα παιδιά με τον μπαμπά τους!


10 λόγοι για να αφήνουμε «μόνα» τα παιδιά με τον μπαμπά τους!

10 λόγοι για να αφήνουμε «μόνα» τα παιδιά με τον μπαμπά τους!


Κάποιες φορές εμείς οι μαμάδες πιστεύουμε ότι οι μπαμπάδες δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες προκλήσεις των παιδιών. Κι όμως, οι τεχνικές των μπαμπάδων κάποιες φορές είναι πιο αποτελεσματικές ή πιο φιλικές στο παιδικό περιβάλλον. Μπορεί δηλαδή να αμφιβάλλουμε γι’ αυτούς, στην  πραγματικότητα, όμως, είναι μια χαρά ικανοί όχι μόνο να κάνουν όσα και οι μαμάδες, αλλά και να φροντίσουν και να απασχολήσουν το παιδί με ακόμα πιο διασκεδαστικούς τρόπους όταν εκείνη δεν είναι στο σπίτι. Και να μερικοί λόγοι!

1. Οι μπαμπάδες δεν φοβούνται τα σκυλιά, τα γατιά, τα έντομα και τις κατσαρίδες. Ούτε τα ποντίκια! Κι έτσι μαθαίνουν στα παιδιά να μην τα φοβούνται κι αυτά!

2. Μαθαίνουν στα παιδιά να αγαπούν την φύση. Και να παίζουν άνετα σ' αυτήν!

3. Οι μπαμπάδες αγαπάνε τους αγώνες, γι’ αυτό και πάντα πηγαίνουν σε κάθε αγώνα του παιδιού τους, χωρίς να βαριούνται! Έστω και αν τους το θυμίζει η μαμά!

4. Οι μπαμπάδες αφήνουν τα παιδιά ατάιστα, όταν αυτά το θέλουν! Και όταν πεινάσουν απλώς μοιράζονται μια πίτσα μαζί τους!

5. Οι μπαμπάδες είναι τα καλύτερα μαξιλάρια!

6. Επίσης δεν γκρινιάζουν ποτέ, ότι «έχουν χάσει τον ύπνο τους επειδή το παιδί κοιμόταν όλο το βράδυ πάνω τους». Απλώς γιατί δεν ξυπνάνε!

7. Είναι αυτοί που θα μάθουν στο παιδί ποδήλατο, όταν η μαμά θα έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια...

8. Οι μπαμπάδες πάντα πιάνουν το παιδί… όχι μόνο όταν πέφτει, αλλά και όταν απλά πηδά.

9. Ο μπαμπάς είναι ο πρώτος έρωτας της κόρης τους. Και το βασικό πρότυπο της για να επιλέξει αργότερα έναν σύντροφο.

10. Ο μπαμπάς είναι ο καλύτερος φίλος του γιου τους, και το βασικό πρότυπο του για να κάνει αργότερα ευτυχισμένη μια γυναίκα!  

Έξι συμπεριφορές που τα παιδιά αντιγράφουν (κυρίως) από τους μπαμπάδες τους

Έξι συμπεριφορές που τα παιδιά αντιγράφουν (κυρίως) από τους μπαμπάδες τους


Αν υπάρχει ένα πράγμα που σου μαθαίνει η πατρότητα, είναι ότι το να είσαι μπαμπάς σημαίνει πως βρίσκεσαι σε συνεχή παρακολούθηση. Τα παιδιά ακούν τα πάντα, παρακολουθούν τα πάντα, ξέρουν κάθε απόφαση που παίρνουμε και γνωρίζουν κάθε μας βήμα. Αυτό από μόνο του είναι μια τεράστια πράξη ευθύνης.  Γιατί τα παιδιά δεν μας παρατηρούν μόνο. Μας αντιγράφουν και μας μιμούνται. Είτε αυτό αφορά τις θετικές μας, είτε τις αρνητικές μας συμπεριφορές. Να λοιπόν 6 συμπεριφορές που τα παιδιά αντιγράφουν κυρίως από τους μπαμπάδες.

1. Πώς συμπεριφέρεστε στη μητέρα τους 
Αν αγαπάτε, φροντίζετε και υποστηρίζετε την μητέρα των παιδιών σας, την αντιμετωπίζετε με σεβασμό και αξιοπρέπεια, τα παιδιά σας θα αντιμετωπίζουν την μητέρα τους ακριβώς έτσι. Αν αντίστοιχα υποτιμάτε, αδιαφορείτε ή μιλάτε με αγένεια στη σύντροφό σας, το ίδιο θα κάνουν και τα παιδιά σας!  

2. Πώς διαχειρίζεστε τα χρήματά σας 
Εάν είστε πάντα χρεωμένοι, αν ξοδεύετε τα χρήματα σας αλόγιστα και επιπόλαια, τα παιδιά σας θα συμπεριφερθούν έτσι ακριβώς στην ενήλικη ζωή τους και θα ζήσουν μέσα στο χρέος. Αντίστοιχα, αν διαχειρίζεστε τα χρήματα μας σωστά, κάνετε οικονομίες και έχετε πάντα νέες οικονομικές προοπτικές, τα παιδιά θα κάνουν το ίδιο!

3. Πώς συμπεριφέρεστε στους άλλους ανθρώπους 
Εάν «χρησιμοποιείτε» πάντα τους ανθρώπους για το κέρδος σας, ή αν υποτιμάτε και κακομεταχειρίζεστε τους  ανθρώπους που έρχονται σε επαφή μαζί σας, το ίδιο θα κάνουν και τα παιδιά σας. Αν για παράδειγμα φέρεστε υποτιμητικά στους σερβιτόρους ή τους πωλητές, το ίδιο θα συμπεριφερθούν και εκείνα. Αν όμως φέρεστε με  σεβασμό και ευγένεια, τα παιδιά σας θα ακολουθήσουν το παράδειγμά σας.

4. Πόσο ακέραιοι και δίκαιοι είστε
Τα παιδιά γνωρίζουν πότε προσπαθείτε να κοροιδέψετε κάποιον, ξέρουν πότε λέτε ψέματα και ξέρουν πότε δεν είστε συνεπείς με αυτά που λέτε. Ακούνε τον τρόπο που μιλάτε, όταν για παράδειγμα μιλάτε σε κάποιον υπάλληλο, ή απευθύνεστε με θυμό στο γείτονα. Και τόσο πόσο ακέραιοι, ή δίκαιοι είστε θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό, το πόσο ακέραια και δίκαια θα επιλέξουν να συμπεριφερθούν και εκείνα.

5. Πόσο πειθαρχημένα ζείτε Αν τρώτε υπερβολικά, αν συνεχώς βρίσκεστε εκτός προϋπολογισμού, αν κοιμάστε πολύ, αν πίνετε πολύ, αν παραμελείτε το σπίτι ή τον εαυτό σας, αν κάνετε καταχρήσεις….μαντέψτε! Τα παιδιά σας θα κάνουν ακριβώς τα ίδια! Αν πάλι, επιλέξετε να ζείτε μια πειθαρχημένη ζωή, τα παιδιά σας θα κάνουν σαφώς καλύτερες (και πιο υγιεινές) επιλογές στις ζωές τους!

6. Πόσο γενναιόδωροι είστε
Αν τα παιδιά βλέπουν μια οικογένεια που έχει ως πρότυπο τη γενναιοδωρία, εύκολα θα την υιοθετήσουν. Αν αντίστοιχα ζουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η φιλαργυρία ή η συναισθηματική ένδεια, τότε κι εκείνα θα δημιουργήσουν συναισθηματικά φτωχότερες σχέσεις. Και εννοείται πως η αφθονία δεν έχει να κάνει με τα χρήματα. Έχει να κάνει κυρίως με τον πλούτο των συναισθημάτων

Από τον Mike Berry, blogger στο Confessionsofaparent.com και συγγραφέα του βιβλίου 7 Hills Every Parent Should Die On. 

Μπαμπάς και γιος: Μια σχέση ζωής

Μπαμπάς και γιος: Μια σχέση ζωής

Ανάμεσα σε πατέρα και γιο υπάρχουν σχέσεις δύναμης,αντιπαλότητας και εξουσίας που μπερδεύονται, άλλοτε τρυφερά και άλλοτε επικίνδυνα. O μόνος που μπορεί να τις ξεκαθαρίσει είναι ο πατέρας.

Η σχέση μητέρα- γιου είναι μια «σχέση πρότυπο» που θα ακολουθεί το παιδί σε όλη του τη ζωή και θα αναβιώνει ή θα αναζητείται σε όλες του τις σχέσεις. Μέσα από αυτήν το αγόρι θα μάθει να φέρεται με σεβασμό, τρυφερότητα και ευαισθησία στο άλλο φύλο. Όμως η σχέση πατέρα-γιου είναι εκείνη που θα καθορίσει τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Οι μπαμπάδες δίνουν έμφαση στη δικαιοσύνη και τα καθήκοντα (που βασίζονται σε κανόνες), ενώ οι μαμάδες δίνουν έμφαση στην κατανόηση, την φροντίδα και την βοήθεια (που βασίζεται στις ανθρώπινες σχέσεις), λέει ο Erik Erikson, Γερμανός εξελικτικός ψυχολόγος και ψυχαναλυτής γνωστός για τη θεωρία του σχετικά με την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των ανθρώπινων όντων. Οι μπαμπάδες τείνουν να παρακολουθούν και να επιβάλουν συστηματικά και αυστηρά κανόνες, διδάσκοντας τα παιδιά τις συνέπειες του σωστού και του λάθους. Οι μαμάδες τείνουν να διδάσκουν την καλοσύνη και την κατανόηση, να δημιουργούν αίσθηση ελπίδας. Και σε αυτή την περίπτωση, το υγιές είναι να μεγαλώνει το παιδί και με τις δύο αυτές προσεγγίσεις. Οι μπαμπάδες προετοιμάζουν τα παιδιά για τον πραγματικό κόσμο.

Πώς θα μεγαλώσετε έναν ευτυχισμένο γιο
1. Αναγνωρίστε πόσο πολύ τον επηρεάζετε 
Κάποιοι μπαμπάδες είτε επειδή είναι υπεραπασχολημένοι, είτε επειδή θεωρούν ότι η ανατροφή των παιδιών είναι «δουλειά» της μαμάς, συχνά υποτιμούν το δικό τους ρόλο στην ανατροφή των γιων τους. Μην περιμένετε να μεγαλώσει για να ασχοληθείτε δημιουργικά μαζί του. 

2. Υιοθετήστε κοινά ενδιαφέροντα 
Πηγαίνετε μαζί για κάμπινγκ, συνοδέψτε το στο στίβο, οργανώστε μια φορά την εβδομάδα ένα τουρνουά επιτραπέζιων. Όσο μεγαλύτερο διάστημα είστε μαζί, τόσο πιο πολύ θα δεθείτε.

3. Μη φοβάστε να παλέψετε μαζί του
Λίγη πάλη στο χαλί θα βοηθήσει το γιο σας να ανακαλύψει τη μαχητικότητα του και να πειραματιστεί με την ανταγωνιστικότητά του. Μέσα από αυτή τη μικρή «πάλη» θα βρείτε την ευκαιρία να του μάθετε πώς να προστατεύει τον εαυτό του και να εξασκεί τις σωματικές του δεξιότητες. Αλλά και πώς να παίρνει ρίσκα. 

4. Οργανώστε μαζί μια μεγάλη και «επικίνδυνη» αποστολή
Στα αγόρια αρέσουν τα μεγαλεπήβολα σχέδια. Μια εξερεύνηση στο βουνό, ένα Σαββατοκύριακο στη φύση, μια επικίνδυνη ανάβαση θα είναι κάτι μεγάλο που θα θυμάται σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.

5. Ακούστε τον προσεκτικά
Είναι γνωστό πως οι άντρες δε δίνουν ιδιαίτερο βάρος στην επικοινωνία. Όμως τα παιδιά δίνουν πολύ. Βέβαια η σωστή επικοινωνία χρειάζεται και καθαρό μυαλό. Μην προσποιείστε λοιπόν πως τον ακούτε, ενώ έχετε γυρίσει κουρασμένοι από τη δουλειά. Δημιουργήστε τις συνθήκες ώστε να είστε ξεκούραστοι και να μπορέσετε να τον ακούσετε πραγματικά. Ακούτε τι έχει να σας πει, ακόμη κι αν το θεωρείτε γελοίο ή ανούσιο αυτό που σας λέει. Γονατίστε για να φτάσετε στο ύψος του - θα σας ακούσει καλύτερα όταν το αντιμετωπίζετε ως «ίσο προς ίσο».

6. Μη φοβηθείτε να μιλήσετε ανοιχτά μαζί του 
Μια ανοιχτή επικοινωνία είναι πάντα ένα σωστό βήμα προς την ωρίμανση. Μη φοβηθείτε να μιλήσετε μαζί του για τα πιο «δύσκολα» θέματα όπως ο έρωτας, τα κορίτσια…ή ακόμη και το σεξ

7. Εστιάστε στη θετική πλευρά της ζωής
Μην ξεχνάτε πως τα παιδιά βομβαρδίζονται καθημερινά από αρνητικά μηνύματα (για παράδειγμα από την τηλεόραση). Προστατεύστε τον από ότι μπορεί να τον κάνει να σκέφτεται αρνητικά.

8. Έχετε υπομονή, κατανόηση, ευελιξία και χιούμορ 
Είναι τα καλύτερα όπλα για να αντιμετωπίσει τις δύσκολες στιγμές της ζωής.

9. Μιλήστε του για τις ρίζες του Το πιο σπουδαίο μάθημα για να καταλάβει από πού προέρχεται και να νιώσει ότι κάπου ανήκει.

10. Δείξτε σεβασμό στη μητέρα του
Και μάθετέ τον να δείχνει σεβασμό και εκείνος. Αυτό όχι μόνο θα το βοηθήσει στις μελλοντικές του σχέσεις με τις γυναίκες αλλά θα διευκολύνει αφάνταστα και τη μεταξύ σας σχέση.

Με τη συνεργασία της Τίνας Γιάκα (M.ed ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος)

Στον έρωτα όλοι δίνουν μόνο για να πάρουν!

Αν για κάτι φημιζόμαστε οι περισσότεροι άνθρωποι είναι για τον παρτακισμό μας. Και όποιος θέλει να μου το αμφισβητήσει παρακαλώ όπως το δηλώσει. Σίγουρα δεν το κάνουμε πάντα και σε όλες τις περιστάσεις. Υπάρχουν και εκείνες οι καταστάσεις στις οποίες όντως υπάρχει μια ανιδιοτέλεια και ο,τι πράττουμε είναι κομμάτι μιας βαθύτερης επιθυμίας μας να προσφέρουμε. Όταν όμως καλούμαστε να παίξουμε μπάλα στη μάχη των μαχών, στο ύστατο όριο της αντοχής μας, στον έρωτα, τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Εδώ η έννοια του «τα δικά σου δικά μου και τα δικά μου δικά μου» παίρνει άλλες διαστάσεις. Αυτή είναι βλέπετε και η οξύμωρη φύση του έρωτα να σε θέλει να σε κάνει να τα δώσεις όλα, φαινομενικά χωρίς αντάλλαγμα, αλλά επί της ουσίας τα ζητάει όλα πίσω. Εις διπλούν μερικές φορές. Ο έρωτας υπάρχει και αναπτύσσεται σε ένα σημείο του εγκεφάλου μας που συνδέεται με το κέντρο της ανταμοιβής, πράττουμε δηλαδή βάση όχι μόνο βάση της ευχαρίστησης που λαμβάνουμε αλλά και αυτής που αναμένουμε να πάρουμε.
Με άλλα λόγια τίποτα δεν είναι ανιδιοτελές όταν είμαστε ερωτευμένοι, καψουρεμένοι, σε φάση την έχω πατήσει μαζί σου. Κάθε μας κουβέντα, κάθε μας πράξη, κάθε μήνυμα, κάθε βλέμμα, δεν έρχεται έτσι γιατί τη νιώθουμε μόνο αλλά το βασικό γιατί περιμένουμε ότι θα ανταμειφτούμε από αυτή. Και καλά κάνουμε δηλαδή γιατί είμαστε πλάσματα της ευχαρίστησης και συνήθως επιλέγουμε να επαναλαμβάνουμε πράγματα τα οποία μας προσφέρουν ευχαρίστηση.
Συνεπώς ας μην ξεγελάμε τους εαυτούς μας ότι όταν λέμε «εγώ για σένα θα έκανα τα πάντα» ότι το κάνουμε χωρίς να περιμένουμε κάτι σε αντάλλαγμα. Σε πρώτο επίπεδο θα θέλαμε να ακούσουμε και ένα «και εγώ» ή έστω ένα «αλήθεια»;, βρε αδερφέ. Σε δεύτερο επίπεδο όμως αυτό που απελπισμένα και απεγνωσμένα λέμε είναι «πες μου ότι θα έκανες και εσύ τα πάντα γιατί αν δεν το πεις η δική μου η αξία μειώνεται και ο τρόπος που εγώ την ορίζω-ο οποίος είναι μέσα από τη δική σου αποδοχή- αναιρείται». Ζόρικο έτσι;
Μη νιώθετε άσχημα όμως γιατί όλοι λίγο ή πολύ τα ίδια κάνουμε απλώς μην τσιμπάτε και τόσο εύκολα σε μεγάλες υποσχέσεις και χοντρά λόγια αγάπης. Θα υπάρξουν και οι περιπτώσεις που κάποια λόγια όντως θα βγουν γιατί τα νιώθουμε και μπορεί να μην περιμένουμε και αντάλλαγμα μετά, αλλά στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν θα δίνουμε χωρίς να περιμένουμε κάποια ανταμοιβή.
Πιστεύω όμως ότι όσο πιο μεγάλες και υπερβολικές είναι οι δηλώσεις τόσο και μεγαλύτερη προφανώς η ανάγκη του δηλούντος να καλύψει αυτή του την ανάγκη για να νιώσει ο ίδιος ότι αξίζει. Δηλαδή, είναι σπάνιο να δεις κάποιον άνθρωπο πολύ ασφαλή με τον εαυτό του και την αξία του να κάνει υπερβολικές δηλώσεις και να βγάζει ολόκληρες λίστες του τι θα ήταν ικανός να κάνει για τον αγαπημένο του. Το εκφράζει λίγο διαφορετικά, πιο σεμνά, πιο ήρεμα.
Τη διαφορά αυτή μπορεί κάποιος εύκολα να την ανακαλύψει στην αντίδραση του άλλου αν δεν ανταποδώσει ακριβώς αυτή την κεκαλυμμένη έστω απαίτηση. Συνήθως οι άνθρωποι που κάνουν βαρύγδουπες δηλώσεις και δεν παίρνουν την ανταμοιβή που περιμένουν, έχουν και βαρύγδουπες αντιδράσεις. Θυμώνουν αμέσως, θίγονται πολύ, φέρνουν την καταστροφή, γίνονται εριστικοί και επιθετικοί, και πεισμώνουν σαν μικρά παιδιά που δεν τους έκανες το χατήρι.
Δηλώσεις όπως «μετά από όλα αυτά που έκανα εγώ για σένα, εσύ δεν θα έκανες τα πάντα για μένα»; αρχίζουν να εκτοξεύονται και κάπως έτσι φτάνουμε να βλέπουμε ζευγάρια να τσακώνονται στην Καπνικαρέα μέρα μεσημέρι. Ο ένας είναι συνήθως ο πιο συγκρατημένος και ρεαλιστής που τον κράζει ο υπερήρωας ρομαντισμού που θα κινούσε γη και ουρανό για πάρτη του.
Και κάπως έτσι διατηρούνται όλες μας οι ερωτικές -κυρίως- σχέσεις. Ένα απέραντο και ατέλειωτο δούναι και λαβείν όπου οι υποσχέσεις διαδέχονται την απογοήτευση, η σύμπνοια τον ανταγωνισμό και κάθε τι που θα δηλώσουμε θα το χρησιμοποιήσουμε σε ανύποπτο χρόνο ίσως και εναντίον του άλλου, αλλά κυρίως εναντίον του εαυτού μας.
Είμαστε αυτοκαταστροφικοί στο έρωτα τι να κάνουμε, αλλά είναι και η καλύτερη μας αρένα να γνωρίσουμε λίγο περισσότερο τον εαυτό μας.

Τρία ΤΡΑΓΙΚΑ λάθη που κάνουμε το πρωί και μπλοκάρουν το μεταβολισμό -

Τρία ΤΡΑΓΙΚΑ λάθη που κάνουμε το πρωί και μπλοκάρουν το μεταβολισμό



Συνήθως, ο ρυθμός που μεταβολίζει ο οργανισμός μας τις τροφές επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες όπως η ηλικία, το βάρος και οι ορμόνες.



Ωστόσο, μπορείτε με μερικά εύκολα τρικ να ξυπνήσετε το μεταβολισμό σας. Μάθετε λοιπόν ποια είναι τα τρία συνηθέστερα λάθη που κάνουμε το πρωί, ώστε να τα αποφεύγετε.

- Παραλείπουμε το πρωινό: Έρευνες έχουν αποδείξει πως όσοι τρώνε το πρωί ένα πλούσιο γεύμα σε ενέργεια και βιταμίνες, έχουν καλύτερη αποδοτικότητα μέσα στη μέρα και διατηρούν σε φόρμα τη σιλουέτα τους, μετριάζοντας τις λιγούρες.

- Δεν καταναλώνουμε πρωτεΐνη: Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για να γεμίσουμε ενέργεια τον οργανισμό μας. Εντάξτε λοιπόν πρωτεϊνικές τροφές στο πρωινό σας γεύμα, όπως είναι τα αβγά και το γιαούρτι.

- Δεν γυμναζόμαστε: Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσετε τη μέρα σας με ευεξία είναι η γυμναστική. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί πως η πρωινή άσκηση είναι και η πιο αποδοτική όσον αφορά το κάψιμο των θερμίδων και την απώλεια βάρους.
Πηγή: www.tsekouratoi.gr |  Tο διαβάσαμε εδώ
- See more at: http://newsone.gr/paraxena/159645-tria-tragika-lathe-poy-kanoyme-to-proi-kai-mplokaroyn-to-metabolismo#sthash.6Pwe2v4N.dpuf

ΑΚΡΙΒΩΣ!

Χωρίς λόγια!

Γιατί οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αποδεχτούν το διαφορετικό;

  Είναι γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν μία έμφυτη τάση να φοβούνται οτιδήποτε διαφορετικό, φοβούνται το άγνωστο, φοβούνται αυτό που δεν ξέρου...