Τον 15ο αιώνα, το πράσινο αποτελούσε την καλύτερη επιλογή για νυφικό φόρεμα, αφού, σύμφωνα με τους αρχαίους κελτικούς μύθους, αλλά και τις πρωτοχριστιανικές παραδόσεις, συμβόλιζε τη γονιμότητα. Με το πέρασμα του χρόνου και ανάλογα με την κουλτούρα κάθε λαού, οι χρωματικές επιλογές αποκτούσαν διαφορετική σημασία.
Έτσι ακόμη και σήμερα, στην Κίνα, το λευκό νυφικό συμβολίζει το πένθος και δηλώνει τον ύστατο χαιρετισμό της νύφης στην ανέμελη ζωή της. Στην Ινδία, οι παντρεμένες γυναίκες απαγορεύεται να φορούν μόνο λευκά, γιατί έτσι δηλώνουν τη δυστυχία τους μέσα στο γάμο αλλά και την κρυφή επιθυμία τους να χηρέψουν και να απαλλαγούν από τα δεσμά ενός δυστυχισμένου έγγαμου βίου.
Θα τρώγατε ένα πράσινο μπιφτέκι;
Πέρα όμως από τις προκαταλήψεις και τις δεισιδαιμονίες των απλοϊκών ανθρώπων, τα χρώματα έγιναν αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημόνων, που καθιέρωσαν τη χρωματολογία, ένα είδος επιστήμης με θεραπευτικές ικανότητες και ψυχολογικές προεκτάσεις.
Το 1973, στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, ο καθηγητής-ψυχολόγος F. Dyer, απέδειξε με ένα απλό πείραμα την επιρροή των χρωμάτων στη διατροφή και την όρεξή μας. Μια ομάδα φοιτητών κλήθηκε να γευματίσει σε μια αίθουσα με ειδικούς λαμπτήρες που έκαναν τον αρακά να φαίνεται μαύρος, το μπιφτέκι πράσινο, τη σαλάτα ροζ και τον καφέ κίτρινο! Παρότι τα φαγητά ήταν άψογα μαγειρεμένα με τα υγιεινότερα υλικά, πολλοί φοιτητές αρνήθηκαν να φάνε επειδή ένιωσαν έντονη αποστροφή για τα «αφύσικα» κατασκευάσματα, ενώ όσοι τα δοκίμασαν παρουσίασαν αργότερα έντονες στομαχικές διαταραχές...
Δυο άλλοι ερευνητές, οι Dr. Jacobs και Suesh, μετά από μακροχρόνιες έρευνες κατέληξαν το 1975 στο συμπέρασμα ότι τα μόνα χρώματα που ηρεμούν τον ανθρώπινο οργανισμό είναι το πράσινο και το μπλε. Έτσι, οι αρχές της Καλιφόρνια πειραματίστηκαν πάνω στις ευεργετικές επιδράσεις των χρωμάτων, χρησιμοποιώντας τρία διαφορετικά είδη ασθενοφόρων, ειδικών για τη μεταφορά καρδιοπαθών. Όσα είχαν κόκκινη εσωτερική επένδυση, επιτάχυναν τους καρδιακούς παλμούς των ασθενών, οι οποίοι ένιωθαν αρκετά άσχημα κατά τη μεταφορά τους στο νοσοκομείο. Όσα είχαν πράσινη επένδυση, δημιουργούσαν στους ασθενείς ένα πρωτόγνωρο αίσθημα ηρεμίας ενώ όσα διέθεταν γαλάζια επένδυση συνέβαλαν στην ψυχική γαλήνη των ασθενών που ένιωθαν ιδιαίτερα ασφαλείς.
 |
| Η γέφυρα Blackfriar στο Λονδίνο (φωτο: Wikipedia) |
Η Γέφυρα των αυτοκτονιών…
Τα ομολογουμένως εντυπωσιακά αποτελέσματα των πολύχρονων ερευνών των χρωματολόγων οδήγησαν στην υιοθέτηση και την αποδοχή της χρωματολογίας από το ευρύ κοινό. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της γέφυρας Blackfriar στο Λονδίνο-περισσότερο γνωστής ως η «γέφυρα των αυτοκτονιών» -που αποτελούσε πόλο… έλξης για πολλούς αυτόχειρες λόγω του μαύρου της χρώματος.
Με τη βοήθεια της χρωματολογίας, η γέφυρα βάφτηκε καφέ-κόκκινη και οι αυτοκτονίες μειώθηκαν κατά 34%. Κάτι ανάλογο συνέβη και στα μεταλλουργεία της Νάντης στη Γαλλία, όπου τα εργατικά ατυχήματα μειώθηκαν κατά 80% όταν οι τοίχοι βάφτηκαν γαλάζιοι από μαύροι που ήταν πριν.
Marketing και χρωματικές επιρροές
Η BMW αναγνωρίζεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη χάρη στο λευκό και μπλε λογότυπό της ενώ τα τσιγάρα Marlboro συνδέονται άρρηκτα με τη λευκή και κόκκινη συσκευασία τους. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος κωδικοποιεί με μεγαλύτερη ευκολία προϊόντα, όταν αυτά συνδέονται με συγκεκριμένο λογότυπο και χρώμα. Στις μέρες μας, το marketing και η διαφήμιση αναζητούν νέους τρόπους σύνδεσης μεταξύ των χρωμάτων και των προϊόντων.
Στις ΗΠΑ, όπου η χρωματολογία χρησιμοποιείται στο έπακρο, έχει δημιουργηθεί το Institute for Color Research, ένας μοναδικός οργανισμός που διακρίνεται για τις πρωτοποριακές του ιδέες στην παγκόσμια αγορά του χρώματος καθώς και για τις μελέτες του για το αντίκτυπο των χρωμάτων στην αγοραστική συμπεριφορά του καταναλωτή.
Οι έρευνές του αποκαλύπτουν ότι όλοι οι άνθρωποι υποσυνείδητα εκφράζουν μια κρίση για ένα άτομο, έναν χώρο ή ένα προϊόν μέσα στα πρώτα 90 δευτερόλεπτα που θα το δουν και η κρίση τους αυτή επηρεάζεται σε ποσοστό 62 έως 90% από το χρώμα που τα συνοδεύει.
Η πολύχρωμη επανάσταση έχει επεκταθεί σχεδόν σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Έτσι, η νέα χιλιετία επιτάσσει ροζ τηλέφωνα, κίτρινες καφετιέρες, μοβ αυτοκίνητα, μπλε τούφες στα μαλλιά, γαλάζιους υπολογιστές αλλά και σομόν σπίτια με εσωτερικούς τοίχους σε απόχρωση ώχρας, μαύρα πιάτα με πολύχρωμες ethnic γεύσεις και ρούχα σε πανσπερμία χρωμάτων, ανάλογα με την πολύχρωμη έμπνευση του εκάστοτε σχεδιαστή.
Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις
Σε μια κοινωνία που απορρίπτει κατηγορηματικά τον ασπρόμαυρο τρόπο ζωής αναφέρεται και το «Λεξικό των Χρωμάτων» του γάλλου συγγραφέα Μισέλ Παστουρό. Ο έμπειρος μελετητής ανέτρεξε στα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα, όπου οι μόνες επιλογές χρωμάτων ήταν το άσπιλο λευκό ή το δαιμονικό μαύρο. Το πράσινο απέκτησε δαιμονικές ιδιότητες στα χρόνια του Μωάμεθ, ο οποίος κήρυττε το λόγο του Αλλάχ φορώντας πράσινο τιρμπάν και προκαλώντας ρίγη τρόμου στους θεοφοβούμενους χριστιανούς. Σοβαρό και αποδεκτό από όλους ήταν μόνο το μπλε, πράγμα που δικαιολογεί απόλυτα τη χρωματική επιλογή του Levi Strauss για τα blue jeans του, που έμελλε να κατακτήσουν τον κόσμο.
Τα χρώματα με το πέρασμα του χρόνου απέκτησαν «γεύση», «βάρος» και «θερμότητα» και μέσα από μελέτες προέκυψε ότι είναι «ζεστά» στις αποχρώσεις του κόκκινου και εξαιρετικά παγωμένα στις αποχρώσεις του μπλε-πράγμα που δικαιολογεί απόλυτα και τις αντίστοιχες ενδείξεις κρύου-ζεστού στις βρύσες. Η γεωγραφική θέση αλλά και το πολιτιστικό επίπεδο ενός λαού έχει άμεση επίδραση στην επιλογή των χρωμάτων. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι λαοί έλκονται από ανθρώπους με διαφορετικά χρωματικά χαρακτηριστικά από τα δικά τους καθώς τα θεωρούν εξωτικά και ασυνήθιστα.
Βάλτε χρώμα στη ζωή σας
Τα χρώματα καθρεφτίζουν την πιο μύχια πτυχή του εαυτού μας και αποκαλύπτουν πράγματα που ίσως θέλαμε να κρατήσουμε μόνο για εμάς. Οι χρωματικές επιλογές κυρίως των ρούχων που φοράμε καθημερινά δεν είναι καθόλου τυχαίες, αφού συμβολίζουν την ψυχική μας διάθεση. Η ιδιαίτερη αυτή συμβολική γλώσσα στέλνει υποσυνείδητα μηνύματα στους αποδέκτες αρκεί να είναι σε θέση να την κατανοήσουν αλλά και να ανταποκριθούν έγκαιρα στο κάλεσμά της. Με οδηγό λοιπόν τα χρώματα, ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τα καλά κρυμμένα μυστικά.
Κόκκινο: Το χρώμα του πάθους και της έντασης δηλώνει την έντονη διάθεση για ζωή και δημιουργία. Ενισχύει τη ζωτικότητα και υπόσχεται να σας κάνει να ξεχάσετε τη λέξη πλήξη. Επειδή όμως ερεθίζει τα… τεντωμένα νεύρα, καλό θα είναι να το αποφύγετε όταν είστε θυμωμένοι, ενώ μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε άφοβα για να ζητήσετε αύξηση, επειδή θα σας δώσει κουράγιο, αλλά και να δηλώσετε την έντονα ερωτική σας διάθεση απέναντι σε κάποιον που δεν έχει ακόμη… λάβει το μήνυμα.
Πράσινο: Το ιερό χρώμα των Αιγυπτίων και των μουσουλμάνων φημίζεται για τις θεραπευτικές ιδιότητές του. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι άτομα που εργάζονται σε ένα καταπράσινο περιβάλλον παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα υγείας. Πέρα όμως από τις καθαρά ιατρικές του δυνατότητες υποδηλώνει την έντονη ερωτική διάθεση καθώς και την προσπάθεια ενός ατόμου για επίλυση τυχόν διαφορών.
Κίτρινο: Είναι ένα χρώμα με διαφορετικές σημασίες ανάλογα με την απόχρωσή του. Αν αντιπαθείτε φανερά κάποιον, δηλώστε το με ένα κίτρινο ρούχο ενώ αν έχετε καλή διάθεση και θέλετε να φανείτε φιλικοί προτιμήστε το ζεστό κίτρινο. Η απόχρωση του χρυσού θα δηλώσει εύγλωττα την υπεροχή σας αλλά και θα φανερώσει ότι πάσχετε από το σύνδρομο της… επιδειξιομανίας!
Μπλε: Είναι το χρώμα της γνώσης αλλά και της μάθησης. Τονίστε την ερευνητική αλλά και αυστηρή πλευρά του εαυτού σας φορώντας σκούρο μπλε. Προσέξτε όμως μην το παρακάνετε, κυρίως αν δεν έχετε ανάγκη δίαιτας. Το μπλε είναι το μόνο χρώμα που κόβει αισθητά την όρεξη, γι αυτό και όσοι κάνουν δίαιτα τοποθετούν μια μπλε λάμπα στο ψυγείο τους ώστε να αποφεύγουν κάθε πειρασμό! Αποφύγετε επίσης να βάλτε μπλε λάμπες στην τραπεζαρία σας γιατί κινδυνεύετε να πεθάνετε της πείνας!
Πορτοκαλί: Σε αντίθεση με το μπλε, το πορτοκαλί ανοίγει την όρεξη και γι αυτό χρησιμοποιείται συχνά σε τοίχους εστιατορίων. Ταυτόχρονα, επειδή δημιουργεί έντονα την αίσθηση του κορεσμού και κουράζει σχετικά γρήγορα αποτελεί και την καλύτερη λύση για καταστήματα ταχείας εξυπηρέτησης, όπως fast food, καφετέριες, bars που έχουν ανάγκη από περισσότερους και επομένως βιαστικούς πελάτες!
Καφέ: Είναι το καταλληλότερο χρώμα για να δηλώσετε την πρακτική και προσγειωμένη φύση σας. Αν όμως θέλετε να τονίζετε την ευαίσθητη και συναισθηματική πλευρά του εαυτού σας, καλύτερα να το ξεχάσετε καθώς το καφέ υποδηλώνει την αγάπη σας για τα υλικά αγαθά.
Μοβ: Είναι το χρώμα του διαλογισμού και της βαθύτερης σκέψης. Αν χρειάζεστε απεγνωσμένα μια πηγή έμπνευσης, το μοβ θα σας δώσει τη λύση που ζητάτε. Αν πάλι θέλετε να γίνετε το επίκεντρο της προσοχής αλλά και να προκαλέσετε ερωτικές τρικυμίες, προσθέστε μια μοβ πινελιά στο ντύσιμό σας.
Λευκό: Το χρώμα της αγνότητας υποδηλώνει την καλή σας διάθεση αλλά και την ανάγκη σας για εσωτερική ηρεμία και γαλήνη . Αν τα έχετε βρει με τον εαυτό σας, φορέστε λευκά ενώ αν πιστεύετε στο… κακό μάτι, η λευκή σας «ασπίδα»- αλλά και η γαλάζια-θα σας προστατέψουν από κάθε αρνητική επιρροή.
Μαύρο: Δηλώνει το φόβο για το άγνωστο και δημιουργεί ένα πέπλο μυστηρίου γύρω από αυτούς που το φορούν. Συνήθως το μαύρο χρησιμοποιείται από απαισιόδοξους ανθρώπους που διστάζουν να αποκαλύψουν τα πραγματικά τους συναισθήματα, επειδή φοβούνται μη πληγωθούν και γι' αυτό προτιμούν να προκαλούν ανάμεικτα συναισθήματα δέους και φόβου.
ΛΙΛΗ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ
lkarak@clickatlife.gr
