Οι ψυχολόγοι ονομάζουν «τοκοφοβία» τον υπερβολικό φόβο ενόψει του
τοκετού, με αποτέλεσμα πολλές φορές να καταφεύγει η γυναίκα σε ακραίες συμπεριφορές, ακόμα και σε επίμονη άρνηση να υποστεί φυσιολογικό τοκετό ή ακόμα και στην επίμονη άρνησή της να μείνει έγκυος. Αυτή η φοβία του τοκετού επηρεάζει κάπου μεταξύ 3-8 τοις εκατό των εγκύων γυναικών. Πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;
Είναι απόλυτα φυσιολογικό μια μέλλουσα μαμά να προσεγγίζει με δέος την διαδικασία της γέννησης, ιδίως όταν πρόκειται για το πρώτο της μωρό. Από τη στιγμή που μια γυναίκα ανακοινώνει την
εγκυμοσύνη της, ακούει από πολλούς διάφορες ιστορίες, για δύσκολες γέννες και άσχημους τοκετούς. Επόμενο είναι να επηρεάζεται και να δυσκολεύεται να επικεντρωθεί σε μια θετική εμπειρία του τοκετού, όταν δεν ξέρει τι την περιμένει. Αλλά για μερικές γυναίκες, ο φόβος του τοκετού υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια και αγγίζει το ανεξέλεγκτο άγχος, τον πανικό και το φόβο.
Πού (μπορεί να.. ) οφείλεται η τοκοφοβία;Αρχικά, η τοκοφοβία τείνει να διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Πρωτογενής τοκοφοβία είναι, ο υπερβολικός φόβος της γυναίκας για τη διαδικασία τοκετού, όταν διανύει την περίοδο της πρώτης της εγκυμοσύνης ή και πριν καν από την εγκυμοσύνη. Δευτερογενής τοκοφοβία, θεωρείται όταν η γυναίκα καταβάλλεται από υπερβολικό φόβο για τον τοκετό, λόγω μιας προηγούμενης αρνητικής εμπειρίας τοκετού.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως, η τοκοφοβία μπορεί να προκληθεί και από μια προοϋπάρχουσα αρνητική εμπειρία τοκετού.
Επιπλέον, η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τη διαδικασία τοκετού και με τις πιθανές επιπλοκές, αλλά και τους διάφορους τρόπους αντιμετώπισης, μπορεί να εντείνει το φόβο.
Επίσης, η έλλειψη στήριξης από το σύντροφο ή και την υπόλοιπη οικογένεια, είναι ένας παράγοντας που βοηθάει στην ανάπτυξη τοκοφοβίας.
Μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, μια εγκυμοσύνη με πολλές επιπλοκές, ο φόβος της μετέπειτα ζωής και των ευθυνών, αλλά και ένα βεβαρημένο ιστορικό ψυχολογικών δυσκολιών (και ακόμη χειρότερα και ψυχιατρικών προβλημάτων), θεωρούνται επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες.
Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης εντοπίσει πως η τοκοφοβία είναι συχνότερη σε νεότερες μητέρες, ή σε άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, ή ακόμα και μαμάδες χωρίς ένα ισχυρό κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης
Επίσης, πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι μία από τις κυριότερες πηγές φόβου για τον τοκετό ήταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης εντοπιστεί σχέδια με την ηλικία, γεγονός που υποδηλώνει νεότερους μητέρες είναι πιο ευάλωτα, όπως είναι τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και μαμάδες χωρίς ένα ισχυρό κοινωνικό δίκτυο.
Γνωρίζουμε επίσης ότι περίπου το 95 τοις εκατό των εγκύων γυναικών στην Ευρώπη αναφέρουν ότι ψάχνουν για την εγκυμοσύνη και τη γέννηση πληροφορίες στο διαδίκτυο, και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και blogs. Είναι επόμενο λοιπόν, όλο αυτό το δυναμικό της παραπληροφόρησης να αυξάνει τους φόβους της παρά να τους καθησυχάζει.
Πόσο φυσιολογική είναι η τοκοφοβία; Το αίσθημα του φόβου του τοκετού, του άγχους και της ανησυχίας για την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας, θεωρούνται απόλυτα φυσιολογικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια του τοκετού. Όταν όμως μιλούμε για τοκοφοβία, αναφερόμαστε στα παραπάνω συναισθήματα σε υπερβολικό βαθμό, τόσο που να καταφεύγει η γυναίκα σε ακραίες συμπεριφορές, Καταλαβαίνουμε άρα πως, ο όρος τοκοφοβία, παραπέμπει σε κάτι το παθολογικό, όπως και πολλές άλλες ψυχολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές.
Ποια είναι τα συμπτώματα της τοκοφοβίας;Η τοκοφοβία εκδηλώνεται με πολλά και διάφορα συμπτώματα, κυρίως βέβαια στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των εγκύων (περίπου 10%), έχει υπέρμετρο φόβο για τον τοκετό που εκδηλώνεται με ποικίλα σωματικά συμπτώματα, όπως πόνους σε διάφορα σημεία του σώματος, πολλές φορές στην κοιλιά.
Επιπλέον, μπορεί να ταλαιπωρείται από εφιάλτες ή να παρουσιάζει διαταραχές στη συγκέντρωση, στην προσοχή, ακόμη και στη μνήμη.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε μια γυναίκα με τοκοφοβία;Η πρόληψη στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι η σημαντικότερη παρέμβαση.
Τα προγράμματα προετοιμασίας τοκετού, τα μαθήματα θηλασμού, η συμμετοχή του πατέρα σε όλες τις διαδικασίες, μπορούν να έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.
Επίσης η καλή σχέση με τη
μαία και το γυναικολόγο είναι πολύ βοηθητικές.
Σε περίπτωση πολύ έντονων και επίμονων συμπτωμάτων τοκοφοβίας, η ψυχοθεραπεία θεωρείται απαραίτητη
Σε κάθε περίπτωση, ένα υποστηρικτικό οικογενειακό και κοινωνικό δίκτυο, βοηθάει πάντα τη ψυχολογία της μέλλουσας μανούλας και διευκολύνει την καταπολέμηση κάθε φοβίας.
Η παρουσία, όταν αυτό είναι εφικτό, του συντρόφου στην διαδικασία του τοκετού, βοηθάει πολύ τη γυναίκα, αρκεί βέβαια να έχει και αυτός εκπαιδευτεί κατάλληλα.
Τέλος, η εκπαίδευση όλων των ειδικοτήτων που εμπλέκονται στη διαδικασία του τοκετού, στη ψυχολογία, την αντιμετώπιση του φόβου και του πανικού και στην ενίσχυση της γυναίκας, μπορεί να φανεί σωτήρια.
Μαθαίνοντας όσο περισσότερα μπορεί μια γυναίκα για τη διαδικασία του τοκετού, θα καταφέρει να ελέγξει τις αρνητικές σκέψεις
Όπως και με άλλες διαταραχές άγχους, η χαλάρωση, η ελαφριά άσκηση και η αργή αναπνοή μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να ηρεμήσει.
Ένας ψυχολόγος μπορεί επίσης να βοηθήσει με άλλες τεχνικές διαχείρισης του άγχους.
Για τις γυναίκες πάντως που βρίσκουν την ιδέα της εγκυμοσύνης και του τοκετού τρομακτική , είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι το πρώτο βήμα είναι να εκμυστηρευτούν τους φόβους τους, έτσι ώστε οι γύρω σας να μπορέσουν να τις στηρίξουν
Πηγή: www.independent.co.uk