Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μια μορφή καρκίνου που προσβάλλει ολοένα και συχνότερα νέους ανθρώπους: τον καρκίνο του στόματος.
Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα από Ευρώπη και ΗΠΑ δείχνουν ότι τώρα πια σχεδόν ένα στα δέκα κρούσματα της νόσου καταγράφεται σε άτομα κάτω των 45 ετών, τα οποία μάλιστα δεν ανήκαν ποτέ στις δύο κυριότερες ομάδες υψηλού κινδύνου, στους μανιώδεις πότες και τους καπνιστές.
Αυτό αποδίδεται στη μετάδοση μέσω του στοματικού σεξ των ογκογόνων στελεχών του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός ως αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού και του πέους.
«Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του στόματος, που είναι η πιο συχνή μορφή της νόσου (αφορά το 95% των κρουσμάτων) έχει ανησυχητική εμφάνιση τα τελευταία χρόνια στις ηλικίες κάτω των 40 ετών και μάλιστα σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ», λέει ο Γεώργιος Χ. Λάσκαρης, αναπληρωτής καθηγητής Στοματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Η αυξημένη αυτή συσχέτιση αποδίδεται στη διασπορά και μετάδοση στους σεξουαλικούς συντρόφους των ιών HPV 16 και 18 με στοματογεννητική επαφή (oral sex), που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελεί συνήθη σεξουαλική πρακτική. Στην πραγματικότητα, οι HPV 16 και 18 κατέχουν πλέον την πρώτη θέση ως παράγοντες καρκινογένεσης στο στόμα σε άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών, ενώ στις ηλικίες άνω των 50 ετών το κάπνισμα εξακολουθεί να είναι η κυρία αιτία καρκίνου του στόματος.
Αν και υπάρχουν πάνω από 120 τύποι των ιών HPV, η μεγάλη πλειονότητα είναι ακίνδυνοι. Εντούτοις, 1% των ατόμων που μολύνονται με ιούς HPV έχουν τους τύπους 16 ή 18, οι οποίοι έχουν τη βασική ευθύνη για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού και του πέους. Σε αυτή την ομάδα τελευταία συμπεριλαμβάνεται ο καρκίνος του στόματος».
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (FDI) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του στόματος είναι ο όγδοος σε συχνότητα παγκοσμίως, προκαλώντας σε ετήσια βάση σχεδόν 650.000 κρούσματα και 300.000 θανάτους.
Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι καταγράφονται 600-700 νέες περιπτώσεις και περίπου 200 θάνατοι τον χρόνο κατά τον κ. Λάσκαρη.
Η συχνότητα προσβολής στα δύο φύλα είναι περίπου η ίδια, γεγονός που αντανακλά την εξάπλωση του καπνίσματος και της υπερκατανάλωσης αλκοόλ στις γυναίκες. Υπολογίζεται πως ο κίνδυνος να εμφανιστεί καρκίνος στο στόμα είναι 15 φορές υψηλότερος όταν συνδυάζονται αυτοί οι δύο παράγοντες.
Μολονότι το στόμα είναι μία ανοικτή κοιλότητα που εύκολα μπορεί να εξεταστεί, η διάγνωση του καρκίνου του στόματος συνήθως καθυστερεί, με το 50%-60% των ασθενών να έχουν ήδη μεταστάσεις όταν μαθαίνουν γι’ αυτόν. Εντούτοις, «η πρώιμη διάγνωσή του αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχή θεραπεία και για την επιβίωση του ασθενούς», τονίζει ο κ. Λάσκαρης.
Ο καρκίνος του στόματος στα πρώιμα στάδια συνήθως είναι ανώδυνος και δεν προκαλεί συμπτώματα, όπως ο πόνος ή η διόγκωση των λεμφαδένων της περιοχής. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει: μια προσεκτική εξέταση από τον οδοντίατρο μπορεί να αποκαλύψει μία ερυθρή ή/και λευκή πλάκα, διάβρωση ή/και έλκος (πληγή) ή ένα μικρό ογκίδιο – βλάβες που επιμένουν και δεν δείχνουν καμία τάση υποχώρησης ή επούλωσης.
Επομένως, η προληπτική εξέταση από τον οδοντίατρο μία φορά κάθε 6 μήνες μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια διότι θα δώσει το έναυσμα για περαιτέρω έλεγχο στον ειδικό στοματολόγο, προσθέτει ο κ. Λάσκαρης.
Μόνο 8 ερωτήσεις και οι απαντήσεις θα σε εκπλήξουν…
