Και ξαφνικά το παιδί σας αισθάνεται ότι όλα αλλάζουν. Ένας μικρός εισβολέας κλέβει την προσοχή και την αγάπη σας. Ναι, το παιδί ζηλεύει το μικρό του αδερφάκι κι εσείς καλείστε να το διαχειριστείτε σωστά και άμεσα.
Η ζήλια είναι υγιής και φυσιολογική και απορρέει από το γεγονός ότι τα παιδιά αγαπούν. Το συναίσθημα αυτό που μας δημιουργεί τόσα προβλήματα αντιπροσωπεύει μια κατάκτηση στην ανάπτυξη του παιδιού, που καταδεικνύει την ικανότητα του να αγαπήσει. Μην ξεχνάμε πως ένα νήπιο, δεν είναι ικανό να κατανοήσει ή να αιτιολογήσει τις συμπεριφορές των ενηλίκων. Το μόνο που διαθέτει είναι το ένστικτό του, το οποίο εκείνη τη στιγμή του λέει πως εσείς αρνείστε την προσοχή που θα ήθελε να του αφιερώσετε. Η δική του, λοιπόν, συμπεριφορά εξαρτάται αποκλειστικά από τη δική σας. Επίσης αυτό που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε είναι πως κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, είναι μοναδικό και το τελευταίο πράγμα που θέλει είναι να συγκρίνεται με άλλους. Τα παιδιά, όπως άλλωστε και οι ενήλικοι, χρειάζονται χρόνο για να γνωριστούν. Όταν με τον καιρό αρχίζει να παίζει με το αδελφάκι της και να το γνωρίζει καλύτερα, θα το αποδεχτεί και ευκολότερα.
Όταν η ζήλια «κρύβεται»Κάποια παιδιά, λόγω χαρακτήρα και προσωπικότητας, δεν δείχνουν καθαρά τη ζήλια τους. Για παράδειγμα, δεν γίνονται ποτέ επιθετικά, δείχνουν πως αγαπούν το αδελφάκι τους, αλλά με την πρώτη ευκαιρία τού κλέβουν το μπιμπερό ή μπαίνουν μέσα στην κούνια τους προσποιούμενα τα βρέφη. Άλλα πάλι, μην μπορώντας να εκφράσουν το άγχος τους, το «σωματοποιούν». Σε αυτή την περίπτωση, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τα βοηθήσουμε να «εξωτερικεύσουν» αυτή τη ζήλια. Να τους εξηγήσουμε πως κάθε συναίσθημα είναι υπαρκτό και αποδεκτό. Και, βέβαια, όλο αυτό να τους το εξηγήσουμε χαρίζοντάς τους παράλληλα μεγάλες δόσεις στοργής και τρυφερότητας.
Αναγνωρίστε τη ζήλια
Ένα παιδί που ζηλεύει μπορεί να εκφραστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους:
-Μπορεί να γίνει επιθετικό με στο αδερφάκι του ή μαζί σας χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Βρίσκοντας παράλογες και ασήμαντες δικαιολογίες, δείχνει τον εκνευρισμό του, χτυπάει, βρίζει, και δαγκώνει.
2. Μην το μειώνετε.
3. Ικανοποιήστε τις επιθυμίες του όσο αυτές, βέβαια, είναι στο πλαίσιο της λογικής. Σε καμιά
Η ζήλια εμφανίζεται στη νηπιακή ηλικία κυρίως και συνήθως με τον ερχομό ενός καινούριου μέλους στην οικογένεια. Το παιδί φθονεί το νέο μωρό και καταβάλει κάθε προσπάθεια για να ξανακερδίσει την κυρίαρχη θέση που είχε για την μαμά του. Έτσι, στις πρώτες ηλικίες είναι συνηθισμένο να βλέπουμε τα παιδιά να εκφράζουν συμπεριφορές προηγούμενης ηλικίας. Ζητάνε από την μητέρα τους να θηλάσουν ή άλλες φορές αρχίζουν να βρέχονται πάλι. Με κάθε τρόπο προσπαθούν να ξανακερδίσουν την προσοχή της μητέρας τους.
Όταν η ζήλια «κρύβεται»Κάποια παιδιά, λόγω χαρακτήρα και προσωπικότητας, δεν δείχνουν καθαρά τη ζήλια τους. Για παράδειγμα, δεν γίνονται ποτέ επιθετικά, δείχνουν πως αγαπούν το αδελφάκι τους, αλλά με την πρώτη ευκαιρία τού κλέβουν το μπιμπερό ή μπαίνουν μέσα στην κούνια τους προσποιούμενα τα βρέφη. Άλλα πάλι, μην μπορώντας να εκφράσουν το άγχος τους, το «σωματοποιούν». Σε αυτή την περίπτωση, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τα βοηθήσουμε να «εξωτερικεύσουν» αυτή τη ζήλια. Να τους εξηγήσουμε πως κάθε συναίσθημα είναι υπαρκτό και αποδεκτό. Και, βέβαια, όλο αυτό να τους το εξηγήσουμε χαρίζοντάς τους παράλληλα μεγάλες δόσεις στοργής και τρυφερότητας.
Αναγνωρίστε τη ζήλια
-Μπορεί να γίνει επιθετικό με στο αδερφάκι του ή μαζί σας χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Βρίσκοντας παράλογες και ασήμαντες δικαιολογίες, δείχνει τον εκνευρισμό του, χτυπάει, βρίζει, και δαγκώνει.
-Δυσκολεύεται να προσαρμοστεί και υιοθετεί αντικοινωνική συμπεριφορά. Αρνείται πεισματικά να πάει στο σχολείο, να συμμετάσχει σε κοινωνικές εκδηλώσεις και εξόδους.
-Αρνείται πεισματικά να φάει ή αποκτά ιδιοτροπίες στο φαγητό.
-Παρουσιάζει διαταραχές στον ύπνο του. Αρνείται ή δυσκολεύεται να κοιμηθεί, ξυπνάει στη μέση της νύχτας, απαιτεί να κοιμηθεί στο δωμάτιό σας ή «βρέχει» το κρεβάτι του.
-Μιμείται συμπεριφορές του βρέφους, κατουριέται, μιλάει και κλαίει σαν μωρό.
- Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να αρχίσει να αρρωσταίνει συχνά και να γίνει ξαφνικά φιλάσθενο.
Αντιμετωπίστε την
1. Συζητήστε μαζί του για το πώς νιώθει και αφήστε το να εκφραστεί. Ακόμη κι αν θεωρείτε παράλογα αυτά που νιώθει, θα πρέπει να τα σεβαστείτε.2. Μην το μειώνετε.
3. Ικανοποιήστε τις επιθυμίες του όσο αυτές, βέβαια, είναι στο πλαίσιο της λογικής. Σε καμιά
περίπτωση, όμως, μην επιχειρήσετε να ικανοποιήσετε κάθε παράλογη απαίτησή του.
4. Ενθαρρύνετέ το να αισθανθεί φιλικά και θετικά απέναντι στο αδερφάκι του. Εξηγήστε του ότι τώρα θα έχει παρέα και θα αποκτήσει έναν καλό φίλο για να παίζει και να συζητάει.
5. Προτρέψτέ το να αναλάβει ευθύνες -αν φυσικά το επιτρέπει η ηλικία του- απέναντι στο αδερφάκι του. Ζητήστε του να το προσέξει, να το ταΐσει, να παίξει μαζί του και να το καθησυχάζει όταν κλαίει. Τα παιδιά χαίρονται όταν τους συμπεριφερόμαστε σαν ενηλίκους.
6. Εξηγήστε του ότι οι ανάγκες του μωρού τον πρώτο καιρό είναι μεγάλες και ότι την ίδια προσοχή δίνατε και στο ίδιο όταν ήταν μωρό.
7. Δώστε του να καταλάβει ότι η αγάπη σας γι’ αυτό δεν είναι λιγότερη, ότι μπορείτε να αγαπάτε και τα δύο εξίσου και ότι πάντα θα είναι κάτι ξεχωριστό για εσάς.
8. Δείξτε του έμπρακτα την αγάπη σας και δώστε του την προσοχή που τόσο έχει ανάγκη. Μπορεί το νέο σας μωρό να χρειάζεται περισσότερο τη φροντίδα σας, όμως και οι ανάγκες του πρώτου σας παιδιού είναι αυξημένες, ίσως τώρα είναι πολύ περισσότερο.
9. Μην το συγκρίνετε ποτέ.
10. Προσπαθήστε να το κοινωνικοποιήσετε. Οργανώστε το έτσι, ώστε να συναντά συχνότερα τους συνομήλικους φίλους του.
Τέλος...ζητήστε από το στενό σας περιβάλλον, καθώς και από την οικογένεια, να μοιράζουν εξίσου την προσοχή τους και στα δύο παιδιά.
Με τη συνεργασία της Νέλλυς Θεοδοσίου (παιδοψυχολόγος).
