Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2015

Παιδί και διαζύγιο

Στις μέρες μας τα παιδιά χωρισμένων οικογενειών δεν είναι πια μειονότητα.
Από την Αρετή Γκατζέλια, Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, Κοινωνιολόγο
Το διαζύγιο των γονέων είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει κατά καιρούς αρκετά τους ειδικούς ψυχικής υγείας. Πολλές είναι οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά μ’ αυτό το ζήτημα και αποδεικνύουν πως το διαζύγιο επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα παιδιά, τα οποία αναπόφευκτα υποφέρουν.
Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι πως τα παιδιά των χωρισμένων γονιών περιμένουν καρτερικά και με αγωνία την επανασύνδεση της οικογένειάς τους ακόμη και μέχρι την εφηβεία. Μπορεί η αρχική οικογένεια να ήταν πιεσμένη αλλά το παιδί θέλει και τους δύο γονείς του μαζί.
Τις περισσότερες φορές οι γονείς που αποφασίζουν να προχωρήσουν σε ένα διαζύγιο κάνουν το λάθος να βάζουν το παιδιά στο μέσο της «δίνης» που τους έχει παρασύρει κι έτσι το παιδί τους μπαίνει σε έναν φαύλο κύκλο που δεν τελειώνει ποτέ. Το παιδί πληγώνεται πολύ καθώς παρακολουθεί τους γονείς του να «πολεμούν» μεταξύ τους με ανταγωνισμό και θυμό. Εξαιτίας αυτού, είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να απουσιάζει από τις σχέσεις του η ευαισθησία. Πολλές φορές βλέπουμε το διαζύγιο να περνάει από γενιά σε γενιά σαν μία παράδοση. Τα παιδιά χωρισμένων γονιών αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο μεγαλώνοντας να γίνουν οξύθυμοι, ανασφαλείς ή επιθετικοί ενήλικες. Οι γονείς είναι αυτοί που έχουν την υποχρέωση να προστατέψουν τα παιδιά τους μ’ έναν τρόπο ώστε αυτό να μην πραγματοποιηθεί.
Ένα παιδί που οι γονείς του έχουν χωρίσει νιώθει εγκαταλελειμμένο και έχει έναν έντονο φόβο ότι θα τον εγκαταλείψει και ο γονέας με τον οποίο μένει μαζί. Στο μυαλό του παιδιού ακόμη και ένας  βραχυπρόθεσμος αποχωρισμός από τον γονέα φαντάζει οριστικός. Αυτό που πρέπει να κάνει ο γονιός σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να προετοιμάζει το παιδί με προσοχή. Επιπλέον, το αίσθημα της εγκατάλειψης είναι ένα ζήτημα που ο γονιός πρέπει να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα έτσι ώστε το παιδί να μην την συνδέσει με όλες τις ανθρώπινες σχέσεις. Με αυτό τον τρόπο θα καταφέρει να αποκτήσει μελλοντικά υγιείς σχέσεις.
Ο γονέας που έχει εγκαταλείψει το σπίτι και μένει μακριά από το παιδί έχει την ίδια ευθύνη. Είναι αναγκαίο, να επισκέπτεται το παιδί σε καθορισμένη ώρα και φυσικά πρέπει να είναι συνεπής με στόχο να καταπολεμήσει το αίσθημα εγκατάλειψης του παιδιού του. Στην περίπτωση που ο γονέας καθυστερήσει στην συνάντηση θα πρέπει να έχει ενημερώσει το παιδί γι’ αυτό και όταν θα συναντηθεί μαζί του να μην ξεχάσει να αναφέρει πόσο πολύ λυπάται γι’ αυτή την αργοπορία. Μία βασική σκέψη του παιδιού για τον γονέα που δεν ζει μαζί του είναι πως έφυγε γιατί δεν το αγαπά ή γιατί είναι κακό παιδί, παρόλο που του έχουν επισημάνει πολλές φορές πως δεν φταίει για τον χωρισμό, κατηγορεί τον εαυτό του. Οι διαμάχες που τυχόν υπάρχουν ανάμεσα στο χωρισμένο ζευγάρι τρομάζουν τα παιδιά και τα κάνουν να σκέφτονται πως όσο πιο τέλεια παιδιά είναι τόσο δεν θα τσακώνονται οι γονείς τους. Εδώ εμφανίζεται ο ρόλος των γονέων ο οποίος είναι να τονίζουν συνεχώς στο παιδί πως δεν είναι ανάγκη να είναι τέλειο για να το αγαπούν. Πολλά παιδιά επηρεάζονται τόσο με ένα διαζύγιο που επιστρέφουν σε συνήθειες που είχαν ξεπεράσει (π. χ. να βρέχει το κρεβάτι του την νύχτα, τραύλισμα). Η στοργική συζήτηση με το παιδί είναι μία λύση που θα βοηθούσε πολύ τους γονείς σε αυτές τις περιπτώσεις.
Μετά από έναν οδυνηρό χωρισμό το παιδί μπορεί να έχει την ανάγκη και την επιθυμία να κοιμάται με τον γονιό που μένει στο σπίτι. Αυτό, δεν θα ήταν ορθό να συμβεί γιατί είναι αναγκαίο το παιδί να αναπτύξει την ανεξαρτησία του και ο γονέας ν’ ασχοληθεί με τα προβλήματά του χωρίς ν’ αγκιστρώνεται από το παιδί. Ακόμη και κάποιες ασθένειες μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους στην περίοδο προσαρμογής του παιδιού στην νέα κατάσταση (π. χ. κρυολογήματα, ωτίτιδες). Αυτό είναι η σωματική αντίδρασή του. Ωστόσο, θα εξαλειφθούν όσο προσπαθεί να προσαρμοστεί.
Οι σχέσεις μεταξύ των αδερφών θα γίνουν πιο ισχυρές καθώς έχουν την ανάγκη να προστατευτούν από τον φόβο του αποχωρισμού και της εγκατάλειψης. Ακόμη, ένα είδος ανταγωνισμού ίσως κάνει την εμφάνισή του, κάτι το οποίο δεν πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς διότι αυτό δείχνει πως έχουν ανάγκη να φροντίσουν το ένα το άλλο. Τα μεγαλύτερα αδέρφια πολλές φορές αναλαμβάνουν το ρόλο του προστάτη για τα μικρότερα, κάτι το οποίο θα ήταν καλό να αποτρέπεται, γιατί δεν είναι σωστό ένα παιδί να αναλαμβάνει μία τέτοια ευθύνη, τη στιγμή που και το ίδιο θα χρειάζεται φροντίδα.
Τα παιδιά χωρισμένων γονιών πολλές φορές προσκολλούνται στους παππούδες και στις γιαγιάδες οι οποίοι κάνουν το λάθος να κακομαθαίνουν τα παιδιά στην προσπάθεια τους να βοηθήσουν. Στην περίπτωση που οι γονείς αποφασίσουν να παρέμβουν σ’ αυτό το παιδί τούς αντιμετωπίζει σαν τους κακούς που δεν μπορούν να τα καταλάβουν. Το πιο σημαντικό σ’ αυτήν την περίπτωση είναι να υπάρχει συνεννόηση μεταξύ των παππούδων και των γονέων έτσι ώστε να υπάρχουν ορισμένοι κανόνες που θα τους ακολουθούν από κοινού.
Στις μέρες μας τα παιδιά χωρισμένων οικογενειών δεν είναι πια μειονότητα. Πολύ σημαντικό είναι να γνωρίζουν πως δεν είναι μόνα τους και ότι υπάρχουν και άλλα παιδάκια που προσπαθούν να προσαρμοστούν με το διαζύγιο των γονιών τους. Η υπερπροστασία των γονέων θα ήταν καλό να αποφεύγεται. Το άγχος του παιδιού ίσως είναι μεγάλο, αλλά όταν καταφέρει να το κατευνάσει, η αυτοπεποίθησή του θ’ αυξηθεί. Το μόνο που χρειάζεται από τους γονείς είναι να μην αφήσουν τα προσωπικά τους προβλήματα να τους απομακρύνουν από τα παιδιά τους. Και ποτέ να μην ξεχνούν να τους επισημαίνουν την αγάπη που έχουν γι’ αυτά.
Βιβλιογραφία:
Τα αναπτυξιακά προβλήματα του βρέφους και του νηπίου, η ιατρο- ψυχολογική αντιμετώπισή τους, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, T. Berry Brazelton, Επόπτης ελληνικής έκδοσης Ιωάννης Ν. Παρασκευόπουλος, Αθήνα 1998

Ποια είναι τα συχνότερα λάθη των χωρισμένων γονιών

Όλοι γνωρίζουμε ότι το διαζύγιο μπορεί να είναι δύσκολο να το αντέξουν και να το διαχειριστούν τα παιδιά. Αλλά, ο τρόπος που οι γονείς χειρίζονται το διαζύγιο σχετίζεται άμεσα με το επίπεδο προσαρμογής των παιδιών σε αυτό. Στις μέρες μας, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, παρατηρείται μια σημαντική αύξηση του αριθμού των διαζυγίων. Στην Ελλάδα, τα διαζύγια αυξάνονται κάθε χρόνο, γεωμετρικά. 
Υπάρχει μια σειρά πραγμάτων που ένας γονέας μπορεί να πει ή να κάνει με αποτέλεσμα να αυξήσει σημαντικά το επίπεδο στρες ενός παιδιού χωρισμένων γονέων. Οι γονείς συχνά απορροφώνται από τη θλίψη και την απώλεια ενεργώντας ή αντιδρώντας πολλές φορές άσχημα στα παιδιά τους, κάτι που μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τη σχέση μεταξύ γονέως και παιδιού.
Εδώ παρουσιάζονται τα συχνότερα λάθη που κάνουν οι χωρισμένοι γονείς:

Οι γονείς δεν βοηθούν τα παιδιά τους στις δύσκολες στιγμές

Πολλές φορές οι γονείς αποφεύγουν να μιλήσουν και να ανοίξουν συζήτηση με τα παιδιά τους για το πώς αισθάνονται. Είναι πολύ βασικό να έχουν ειλικρινείς συζητήσεις ή διαλόγους με τα παιδιά, διότι αυτά μπορεί κάλλιστα να κρύβουν συναισθήματα οργής, λύπης ή αναστάτωσης χωρίς να τα εκφράζουν. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να εκφράσουν αυτό που αισθάνονται, έτσι ώστε ο γονέας να μπορεί να δουλέψει με αυτό, αλλιώς η σύγχυση και η οργή τους μπορεί να διοχετευθεί με καταστροφικούς τρόπους. 
Αντ’ αυτού, αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας και συζητήστε για το τι τους συμβαίνει, τι αισθάνονται και επιβεβαιώστε τους ότι είναι ελεύθερα να εκφραστούν με τον τρόπο που εκείνοι νιώθουν άνετα – γίνετε ενεργητικός ακροατής.

Τα παιδιά σας δεν είναι θεραπευτές σας 

Τα παιδιά, ειδικά οι έφηβοι, πρέπει να ελέγχονται και να έχουν την αίσθηση της ασφάλειας. Ο κόσμος τους μπορεί να καταστραφεί πολύ εύκολα μετά το διαζύγιο των γονέων τους. Στα μάτια τους θα πρέπει να δείχνετε αξιόπιστοι και ισχυροί, όσο δύσκολο και αν είναι αυτό.
Είναι πολύ σημαντικό να μην μεταφέρετε στα παιδιά σας τα προβλήματα που σχετίζονται με το διαζύγιό σας. Μην περιμένετε βοήθεια από το παιδί σας, για αυτό απευθυνθείτε στους φίλους ή σε ειδικούς. Εάν το κάνετε αυτό, το παιδί μπορεί να χάσει την πίστη στον εαυτό του και τους γονείς του. Και αυτό είναι πολύ κακό.

Μην βάζετε το παιδί σας να επιλέξει πλευρά

Πρώτον, οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι το παιδί δεν μπορεί να σας διαχωρίσει και δεν μπορεί να σας δει ατομικά, και με το να προσπαθείτε να το μεταφέρετε στην πλευρά σας είναι λάθος και βλαβερό για αυτό. 
Σαν γονέας δεν μπορείτε να επικρίνετε τον/την πρώην σύζυγό σας στο παιδί, ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολο είναι για εσάς. Πρώτα από όλα, στο παιδί καλό θα είναι να εκφράζετε μια κοινή γνώμη χωρίς να παρουσιάζετε διαφορές μεταξύ σας. Καλό είναι να λάβετε υπόψη τις απόψεις του παιδιού σας, διότι κάθε παιδί είναι μια μοναδική προσωπικότητα.

Χρησιμοποιείτε τις λάθος λέξεις

Μερικές φορές οι γονείς λένε πράγματα που είναι ιδιαίτερα επιζήμια για τα παιδιά κατά τη διάρκεια του διαζυγίου. Δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι λόγια όπως, "Είσαι ίδιος/α ο πατέρας σου," ή "Πήγαινε να ζήσεις με τη μητέρα σου" μπορούν να λάβουν νέο νόημα για τα παιδιά κατά τη διάρκεια ενός διαζυγίου. 
Όντας σε σύγκριση με ένα γονέα μπορεί να μην είναι κομπλιμέντο, όταν είναι προφανές ότι ο ένας γονέας δεν άρεσε στον άλλο. Να είστε προσεκτικοί με τα λόγια σας!

Το παιδί σας δεν είναι "ταχυδρόμος"

Ο μεγαλύτερος αριθμός των διαζευγμένων ζευγαριών επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας το παιδί τους. Όλα αυτό είναι ένα μεγάλο συναισθηματικό στρες για τα παιδιά. Υπάρχουν πολλές μορφές επικοινωνίας με την/τον πρώην σύζυγο, χωρίς τη συμμετοχή του παιδιού. Είναι σημαντικό να καταλήξετε σε μια κοινή συμφωνία για την εκπαίδευση των παιδιών και να αποφύγετε συζητήσεις για τα προβλήματα του παρελθόντος.
Αν πρέπει να συζητήσετε κάτι από το τηλέφωνο ή από κοντά, επικεντρωθείτε μόνο σε αυτό το θέμα, μην επιστρέψετε στο θέμα του παρελθόντος. Και να θυμάστε ότι η συναισθηματική ευεξία του παιδιού εξαρτάται από εσάς, τους γονείς.

Κόβοντας την επικοινωνία του παιδιού σας από το να βλέπει τον άλλο γονέα τακτικά

Το παιδί σας μέχρι την ώρα του χωρισμού/διαζυγίου σας έβλεπε ή μιλούσε με τον άλλο γονέα κάθε μέρα, κάθε φορά που σας χρειάζονταν. Η αποκοπή του από τον ένα γονέα δημιουργεί πένθος και η απώλεια βιώνεται όπως ένας θάνατος στην οικογένεια, επομένως μην λέτε όχι στο παιδί σας όταν εκφράζει την επιθυμία του να δει τον μπαμπά ή τη μαμά του.

Μη συζητάτε θέματα γονικής μέριμνας

Ποτέ μη συζητάτε θέματα γονικής μέριμνας του χρόνου, της επιμέλειας ή της υποστήριξης των παιδιών μπροστά στα παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τηλεφωνικές συνομιλίες μπροστά στο παιδί σας για να μπορεί να σας ακούει. Αυτό σημαίνει να αναμένετε μέχρι να πάνε για ύπνο ή όταν είναι έξω, για να πραγματοποιήσετε οποιαδήποτε τηλεφωνική επικοινωνία με τον/την πρώην σύζυγο σας. 
Ακόμα κι αν μπορείτε να συζητήσετε τα θέματά σας πολιτισμένα, τα παιδιά δεν θα πρέπει να τα ακούνε. Είναι πολύ κοινό για τα παιδιά να ακούσουν αυτές τις συζητήσεις και να αισθάνονται σαν να είναι η αιτία του προβλήματος ή βάρος για τον έναν ή τον άλλο γονέα.

Μην παρουσιάζετε στο παιδί σας το νέο ρομαντικό σύντροφό σας

Η μαμά και ο μπαμπάς δεν είναι καν ακόμη διαζευγμένοι, και εδώ είναι ο μπαμπάς με το "η νέα σας μαμά," ή η μαμά ανακοινώνει ότι έχει νέο φίλο. Πρώτα από όλα, δεν είναι καλό για σας να ξεκινήσετε τόσο σύντομα μια νέα σχέση, αλλά αυτό είναι ακόμα χειρότερο για τα παιδιά σας. 
Κρατήστε τους ερωτικούς συντρόφους σας έξω από τη ζωή των παιδιών σας για τουλάχιστον έξι μήνες αφού χωρίσετε - μέχρι να είστε σίγουροι ότι το πρόσωπο αυτό πρόκειται να μείνει στη ζωή σας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μην πείτε στα παιδιά σας να αγαπούν το νέο άνθρωπο, ή μη νομίσετε ότι τα παιδιά σας είναι αρκετά ώριμα για να το χειριστούν. Βάλτε τις ανάγκες τους πιο πάνω από εσάς.
Παρόλο που το βίωμα ενός διαζυγίου μπορεί να κάνει έναν γονέα να αισθάνεται συναισθηματικά στερημένος, αυτό δεν θα πρέπει να μοιράζεται με το παιδί μέσω της συμπεριφοράς ή συζητήσεων. Ένα παιδί που αισθάνεται ότι ο μπαμπάς ή η μαμά του το έχει ανάγκη πάρα πολύ, θα αρχίσει να νιώθει ένοχο ή να φοβάται τον αποχωρισμό με τον ένα γονέα όταν έρχεται η ώρα να περάσει λίγο χρόνο με τον άλλο γονέα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται τόσο ένοχα ακόμα και όταν πάνε σχολείο ή να παίξουν στο σπίτι ενός φίλου. Αυτό είναι ένα τεράστιο βάρος για να το νιώθει το παιδί.
Εάν ένας γονέας αισθάνεται ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί τη σχέση του με το παιδί του μετά από ένα διαζύγιο, καλό θα ήταν να συμβουλευτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας, όπως έναν οικογενειακό σύμβουλο ώστε να συζητηθούν θέματα και δυσκολίες και να αναζητηθούν αποτελεσματικοί τρόποι για τη διαχείριση αυτή της σχέσης.

Μετά το διαζύγιο: Πώς το παιδί θα αποδεχθεί τους νέους συντρόφους των γονιών του;

Το διαζύγιο είναι μία τραυματική εμπειρία για τα παιδιά και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον ψυχικό κόσμο τους, αφήνοντας αρνητικά κατάλοιπα για όλη τους τη ζωή. Στις ανεπτυγμένες χώρες υπολογίζεται ότι ένας στους δύο γάμους καταλήγει σε διαζύγιο.

Αν και δεν αποτελεί πλέον κοινωνικό στίγμα, δεν παύει να είναι από τις πιο οδυνηρές εμπειρίες στη ζωή ενός ατόμου. Ωστόσο, ψυχολόγοι επισημαίνουν ότι αυτό δεν πρέπει να αποτρέπει τους γονείς να προχωρούν στη διάλυση του γάμου τους και τη σύναψη μιας νέας σχέσης και τούτο γιατί, όπως σημειώνουν, τα παιδιά μπορούν να αισθανθούν άνετα, αλλά και εξίσου ευτυχισμένα με το νέο σύντροφο του γονιού τους.

Όπως, τονίζει ο παιδοψυχολόγος, Γιάννης Ξηντάρας πρέπει «οι ίδιοι οι γονείς να πιστέψουν ότι αξίζουν μία δεύτερη ευκαιρία και να μην αισθάνονται ενοχές». Διευκρινίζει ότι «στην Ελλάδα που η κοινωνία είναι πιο παραδοσιακή επικρατεί ακόμη ως ταμπού. Συνηθίζουν να κρύβουν από τα παιδιά οι διαζευγμένοι γονείς το νέο σύντροφο, γιατί πιστεύουν ότι θα τα πληγώσουν».

Εξηγεί ότι επιβάλλεται «οι γονείς να μην παρουσιάζουν στα παιδιά συντρόφους αν η σχέση δεν είναι σοβαρή. Αν πρόκειται όμως για κάτι σοβαρό θα πρέπει να το πουν γιατί μία ανοιχτή κουβέντα είναι η καλύτερη λύση, σε όποια ηλικιακή ομάδα και αν ανήκει το παιδί».

Σύμφωνα μάλιστα με τον ειδικό εάν οι γονείς το πιστέψουν και το μεταδώσουν με χαρά στο παιδί τότε και εκείνο, «στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των περιπτώσεων, θα το υποστηρίξει και θα αισθανθεί το ίδιο».

Η ηλικιακή ομάδα των παιδιών των διαζευγμένων γονιών, είναι πολύ σοβαρή παράμετρος για τον τρόπο προσέγγισης τους και τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσουν οι γονείς τους στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Έτσι για παράδειγμα για ηλικίες έως 5 χρόνων δεν έχει νόημα να γίνει κάποια συζήτηση γιατί το παιδί δεν θα καταλάβει. Άλλωστε δεν γνωρίζει καν έννοιες, όπως «δεσμός». Έτσι ο κ.Ξηντάρας, προτείνει «ο νέος σύντροφος του ενός εκ των δύο γονέων, μπορεί να εμφανιστεί αρχικά στην παρέα ως φίλος, να τον γνωρίσει και να τον συνηθίσει το παιδί και κατόπιν να αποκαλύψει το ρόλο του», άλλωστε, όπως υποστηρίζει, ο παιδοψυχολόγος «τα μικρά παιδιά έχουν απλές ανάγκες και εύκολα θα αγαπήσουν όποιον τους φερθεί καλά».

Στην ηλικιακή ομάδα 6 έως 12 χρόνων «τα παιδιά θα δεχθούν πιο δύσκολα το νέο σύντροφο της μητέρας ή την αντίστοιχη του πατέρα», επισημαίνει ο κ.Ξηντάρας. Και τούτο γιατί στην ηλικία αυτή αντιλαμβάνονται τι έχει συμβεί, αλλά και γιατί διαθέτουν μία άκαμπτη ηθική σε ό,τι αφορά το σωστό και το λάθος, το θεμιτό και το αθέμιτο.

«Οι γονείς όμως και πάλι οφείλουν να είναι ανοιχτοί με τα παιδιά, να τους εξηγήσουν την κατάσταση και να συνεχίσουν να ασχολούνται το ίδιο μαζί τους, χωρίς να χάσουν καθόλου την αγάπη, τη στοργή και τον χρόνο καθενός από τους δύο γονείς».

Από την ηλικία των 13 χρόνων και πάνω, οι γονείς θα πρέπει να είναι ειλικρινείς και να προσπαθούν να δημιουργήσουν μία φιλική σχέση ανάμεσα στον έφηβο και στο νέο σύντροφο. Ενδεχομένως, να είναι και πιο εύκολη υπόθεση, όπως επισημαίνει ο κ.Ξηντάρας γιατί «αφενός οι έφηβοι έχουν πλέον τις δικές τους ανησυχίες, τους έρωτες και έννοιες, αφετέρου είναι πολύ πιο ικανοί να κατανοήσουν ορισμένες καταστάσεις και να τις κρίνουν με επιείκεια».

Μέσα από κάποιο κοινό χόμπι ή κάτι διασκεδαστικό, για παράδειγμα την κοινή αγάπη για τον κινηματογράφο, οι έφηβοι είναι δυνατόν να έρθουν πιο κοντά με το νέο πρόσωπο στη ζωή του γονιού τους, αλλά όπως λέει ο παιδοψυχολόγος, «όχι εάν αυτό τους επιβληθεί. Άλλωστε είναι καχύποπτοι οι έφηβοι, αλλά και εύθικτοι και μπορεί να πάρουν τα πράγματα στραβά».

Όμως, όπως επισημαίνει ο κ.Ξηντάρας εκτός από τις ηλικιακές ομάδες και τον τρόπο προσέγγισης των παιδιών υπάρχουν και γενικοί κανόνες που θα πρέπει να σεβαστούν οι δύο γονείς. Το παιδί, αρχικά, μπορεί να αισθανθεί ζήλια και ανταγωνιστική διάθεση, αλλά όπως εξηγεί ο παιδοψυχολόγος «δεν θα φθάσει στο τραύμα. Ειδικά αν ο γονιός του εξηγήσει ότι δεν υπάρχει θέμα σύγκρισης και ότι δεν θα μπει σ’ αυτή τη διαδικασία». Το ιδανικό για το παιδί ή τον έφηβο όπως εξηγεί ο κ.Ξηντάρας είναι να του αφαιρεθεί η δυνατότητα να θέσει τον εαυτό του σε ένα είδος σύγκρισης και διαγωνισμού με το νέο σύντροφο.

Σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με τον κ.Ξηντάρα, είναι και το εάν η σχέση προϋπήρχε του διαζυγίου. «Ο νέος σύντροφος δεν θα πρέπει να κάνει την εμφάνιση του αμέσως μετά τον χωρισμό των γονιών», τονίζει και συμπληρώνει «δεν πρέπει σε καμία περίπτωση τα παιδιά να συνδέσουν τον χωρισμό με το νέο σύντροφο, γιατί τότε είναι πιθανόν να τον θεωρήσουν υπαίτιο και η σχέση τους μαζί του δεν θα είναι αρμονική».

Το πιο σημαντικό, όμως, όπως λέει ο κ.Ξηντάρα είναι «να μη διαβάλλει ο ένας γονέας το σύντροφο του άλλου γονιού, γιατί μπορεί ένας χωρισμός να επέλθει με την αφορμή ενός τρίτου προσώπου, αλλά πάντοτε οι αιτίες είναι πιο βαθιές. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά είναι εκείνα που πληγώνονται από το άσχημο κλίμα».
health.in.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πως αισθάνεται ένα παιδί που χωρίζουν οι γονείς του;

Οι γάμοι σήμερα είναι καλύτεροι παρά ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι σύντροφοι μπορούν να είναι φίλοι. Στο παρελθόν οι άντρες δεν εμπιστεύονταν τα σοβαρά θέματα στις γυναίκες, κι αυτές, αντίστοιχα, δεν εμπιστεύονταν την καρδιά τους ολόκληρη. Επίσης, σήμερα το σεξ μπορεί να αφορά και τους δύο κι όχι μόνο τον έναν.

Από την άλλη, έρευνες αναφέρουν ότι το 30% των γάμων καταλήγουν σε διαζύγιο. Με πιο απλά λόγια, από τους 10 γάμους, που θα πραγματοποιηθούν το προσεχές Σαββατοκύριακο… περίπου οι 3 θα διαλυθούν αργά ή γρήγορα. Τι συνεπάγεται αυτό για τους δύο (πρώην) συντρόφους και πώς βιώνουν σήμερα τον χωρισμό οι ίδιοι και τα παιδιά τους;
Ένα διαζύγιο κρύβει πάντα ματαίωση…
Ένα διαζύγιο είναι, εκ των πραγμάτων, ένας θάνατος αφού κρύβει μέσα του μία έντονη ματαίωση. Ας μη ξεχνάμε ότι για τους δυο ανθρώπους έχει συνήθως προηγηθεί μια περίοδος γοητείας, ένας έρωτας και μια πρόκληση, ότι η σχέση θα επιτύχει. Το ζευγάρι ξεκινά με την πεποίθηση, ότι θα είναι για πάντα μαζί, θα γεράσουν μαζί, θα μοιραστούν και θα δημιουργήσουν κοινά πράγματα. Προσδοκά ο ένας από τον άλλο να τον φροντίσει, να του χαρίσει αγάπη και αντ΄ αυτού βιώνουν και οι δύο με επώδυνο τρόπο μία περίοδο συγκρούσεων, πόνου, λύπης ή προσωπικών ανακατατάξεων, που καταλήγει στην πλήρη ρήξη, τον οριστικό χωρισμό. Οι δύο πρώην σύζυγοι πενθούν ή καλύτερα οφείλουν να πενθήσουν την απώλεια ενός σημαντικού μέρους της ζωής τους σε υπαρξιακό επίπεδο.
Συνεπώς δε νοείται ανώδυνο, ιδανικό κι ανέφελο διαζύγιο, ούτε για το ζευγάρι, ούτε ασφαλώς και για τα παιδιά.
Κάθε διαζύγιο κρύβει συνήθως για τους πρωταγωνιστές του έντονο θυμό. Το συναίσθημα του θυμού πάντοτε εκφράζει ανεκπλήρωτες επιθυμίες, κρυφά ή φανερά «θέλω», που δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν. Έτσι στο ζευγάρι, που χωρίζει, νιώθει θυμωμένος ο ένας για τον άλλο. Ο καθένας απαιτούσε από τον άλλο, με τρόπο ανώριμο κι άγαρμπό, να του χαριστεί ευτυχία, φροντίδα και χαρά. Και το αίσθημα της στέρησης κυριαρχούσε εντός του γάμου και διατηρείται και μετά τη διάλυσή του.
Τα παιδιά. Κι όχι μόνο…
Το διαζύγιο αφορά τους δύο συντρόφους, αφορά όμως εξίσου και τα παιδιά. Ο χωρισμός σηματοδοτεί τη διακοπή της συζυγίας, παύουν δύο άνθρωποι ουσιαστικά και τυπικά να είναι σύζυγοι. Γονείς δεν παύουν ποτέ να είναι.
Πολλά ζευγάρια αναβάλλουν ή επισπεύδουν τον χωρισμό για χάρη παιδιών. Τα ρωτούν ευθέως ή πλαγίως, προκειμένου να διώξουν τις ενοχές τους για την απόφασή τους να διαλύσουν το γάμο τους, «τόσο που τσακωνόμαστε με το μπαμπά, δεν είναι καλύτερα να χωρίσουμε;». Καλούνται δηλαδή τα παιδιά να φροντίσουν τους γονείς τους, να τους βγάλουν από τη δύσκολή θέση κι όχι το αντίστροφο.
Σε άλλες περιπτώσεις ο γάμος δε διαλύεται για να μην κλονιστεί τάχα η ψυχική ισορροπία των παιδιών. Κυριαρχεί μόνιμα ένα πολεμικό κλίμα μεταξύ των συντρόφων, οι γονείς τσακώνονται διαρκώς και η επιθετικότητα τους, καταστρέφει κάθε ευκαιρία χαράς και ευτυχίας εντός του σπιτιού. Δε διαλύουν το γάμο όμως για να μην ταράξουν τα παιδιά. Προφανώς και δε μένουν για χάρη των παιδιών σε τέτοιους γάμους. Μένουν γιατί τους κινητοποιεί η αυτοκαταστροφικότητα που κρύβουν μέσα τους.
Ωστόσο όπως ο γάμος είναι απόφαση των δύο συντρόφων, ομοίως και η διάλυση του παραμένει αποκλειστικά δική τους επιλογή κι ευθύνη.
Οφείλουν με τρόπο ώριμο και σταθερό να αποφασίσουν το χωρισμό τους και με αίσθημα προσωπικής ευθύνης να υπερασπιστούν την απόφασή τους. Ένα διαζύγιο σηματοδοτεί το τέλος μίας περιόδου σημαντικής και ως οριστικό τέλος οφείλει να καταγραφεί. Για το καλό των πρώην συζύγων, αλλά και για το συμφέρον των παιδιών, θα ήταν καλό να αποφεύγονται οι φιλικές σχέσεις μεταξύ των χωρισμένων γονέων και η αγωνία να δείξουν ότι όλα κυλούν ιδανικά μεταξύ τους μετά το διαζύγιο (κοινές διακοπές, κοινά γιορτινά γεύματα…). Κάτι τέτοιο μπερδεύει τα παιδιά. Αναρωτιούνται, γιατί χώρισαν οι γονείς τους, αφού συμφωνούν σε όλα και δε τσακώνονται πλέον. Φαντασιώνονται μία επανασύνδεση του γάμου κι επιστροφή σε οικογενειακές στιγμές του παρελθόντος.
Η ζωή ενός παιδιού αλλάζει ριζικά μετά από ένα διαζύγιο και η ευθύνη βαρύνει ολοκληρωτικά τους γονείς του. Οφείλουν, κατά συνέπεια, και οι δύο γονείς να μιλήσουν με απόλυτη ειλικρίνεια για την απόφασή τους να χωρίσουν και να απαντήσουν σε κάθε ερώτησή του. Να το διαβεβαιώσουν ότι δε φταίει εκείνο για την εξέλιξη αυτή στο γάμο τους και ότι θα είναι παρόντες στη ζωή του, ιδίως ο γονιός που αποχωρεί από το σπίτι. Είναι μύθος ότι τα παιδιά δεν πονούν, όταν οι γονείς χωρίζουν με τρόπο πολιτισμένο. Κάθε παιδί, όπως και κάθε γονιός άλλωστε, ταράζεται, θυμώνει, πενθεί μετά από ένα διαζύγιο. Ας μην ξεχνάμε, ότι τα συναισθήματα αυτά βασανίζουν την παιδική ψυχή ήδη πριν την ανακοίνωση του οριστικού χωρισμού, ήδη από την περίοδο, που ηχεί υπόκωφα ο επικείμενος χωρισμός, από τότε που κάτι δεν πήγαινε καλά με τους γονείς.
Αναζήτηση προσωπικής ευθύνης…
Ο άντρας και η γυναίκα που βγαίνουν από έναν αποτυχημένο γάμο και βιώνουν την επώδυνη διαδικασία του διαζυγίου θα πρέπει να έχουν ως πρώτη έγνοια την έξοδο από την οδύνη, που αυτό σηματοδοτεί. Κι αυτό πραγματώνεται μόνο μέσα από την αναζήτηση της προσωπικής ευθύνης του καθένα για την πορεία του γάμου, γεγονός που κρύβει γενναιότητα. Απαιτείται κινητοποίηση, ανάληψη προσωπικής ευθύνης και σταθερή προσπάθεια κατανόησης σε καθαρά προσωπικό – υπαρξιακό επίπεδο. Διαφορετικά η μετάβαση από τη σχέση στη μη σχέση, από την παρουσία στην απουσία, θα καταλήξει σε αδιέξοδη διαχείριση πόνου, σε ματαίωση και σε κενό.
Για παράδειγμα, κατά την χρονική περίοδο αμέσως μετά τον χωρισμό παρατηρείται το εξής παράδοξο. Οι πρώην σύζυγοι ξεκινούν ο καθένας ξεχωριστά να επιδεικνύουν εξαιρετική φροντίδα για τον εαυτό τους. Προσέχουν ιδιαιτέρως την εξωτερική τους εμφάνιση, αποκτούν ενδιαφέροντα κι ασχολίες, αναπτύσσουν περισσότερες κοινωνικές σχέσεις… Ξεκινούν με άλλα λόγια να φροντίζουν τον εαυτό τους όχι εντός του γάμου, αλλά μόλις αυτός διαλύεται. Ενώ κάτι τέτοιο είναι προφανώς θεμιτό για την μετάβαση στην φάση της μη σχέσης στην ζωή του ατόμου, ωστόσο πρέπει να μας κάνει να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας απέναντι στον εαυτό μας όταν είμαστε μέσα σε αυτήν.
Το διαζύγιο, ως απόφαση ζωής.
Τα αρνητικά συναισθήματα όλων, των πρώην συντρόφων και των παιδιών τους, θα πάρουν χρόνο για να μετατραπούν σε θετική εμπειρία και αυτογνωσία. Απαιτείται προσωπική προσπάθεια και κινητοποίηση. Απαιτείται μία βαθιά κατανόηση σε γεγονότα και συμπεριφορές. Απαιτείται μία μετάβαση από την απλή διαχείριση του πόνου και της οδύνης, λόγω της απώλειας, σε μία διαδικασία συγχώρεσης και ωρίμανσης, κάτι που χαρίζει δύναμη, αντοχή στην ματαίωση και ισχυρή αυτοπεποίθηση.
Η δυσκολία στη συνύπαρξη κρύβει μέσα της μία δυσκολία στην ίδια την ύπαρξη. Συνεπώς ένα διαζύγιο μπορεί να αποτελέσει τελικά μία κινητοποίηση τέτοια, που θα οδηγήσει σε καταπληκτικά αποτελέσματα. Μπορεί να αποδειχθεί απόφαση ζωής και να αποτελέσει πηγή δύναμης, δημιουργίας και υπαρξιακής ωρίμανσης.

Κ ο ύ κ η ς Δ η μ ή τ ρ η ς
παιδοψυχολόγος (BA,MSc) - ψυχοθεραπευτής

Το διαζύγιο των γονιών, μπορεί να επηρεάζει το παιδί για χρόνια

Οι υγιείς δυναμικές μέσα στην οικογένεια, βοηθούν παιδιά και γονείς να βαδίζουν στη σωστή τροχιά. Οι γονείς αναλαμβάνουν ευθύνες και υποχρεώσεις και τα παιδιά ακολουθούν ώσπου να φύγουν από τη «φωλιά». Οι γονείς φροντίζουν θέματα που αφορούν τους ενήλικες και τα παιδιά μαθαίνουν χωρίς να είναι εκείνα που αποφασίζουν. Μέχρι που οι γονείς χωρίζουν…
Όταν συμβαίνει αυτό, η δυναμική της οικογένειας μπορεί να κάνει 180 μοίρες στροφή. Το μεγαλύτερο σε ηλικία παιδί, π.χ. ο μεγαλύτερος γιός της οικογένειας, μπαίνει ξαφνικά στο ρόλο του άντρα-προστάτη του σπιτιού για λίγο ή για περισσότερο καιρό. Ή μπαίνει σε αυτό το ρόλο πιστεύοντας πως έτσι θα βοηθήσει. Η κόρη της οικογένειας μπορεί να γίνει το έμπιστο πρόσωπο της μητέρας που έχει εγκαταλειφθεί ή έχει απλώς μείνει «πίσω» ενώ ο πατέρας και η κόρη, μπορεί να λειτουργήσουν “συντροφικά”, όταν η μητέρα είναι εκείνη που εγκαταλείπει την οικογένεια. Όλα τα παραπάνω, αναγκάζουν τα παιδιά να αφήσουν τη παιδική τους ηλικία, πρίν την ώρα τους!
Ανεξάρτητα από το πόσο φιλικός είναι ένας χωρισμός ή ένα διαζύγιο, μια τόσο μεγάλη αλλαγή μέσα στην οικογένεια έχει αναπόφευκτες συνέπειες για τα παιδιά. Εκεί όπου κάποιος έχει ένα Χ ρόλο μπορεί να έχει έναν άλλον ή κανέναν. Μπορεί ο γονιός να φέρει στο σπίτι έναν καινούριο σύντροφο που να μην τον συμπαθούν τα παιδιά ή μπορεί το παιδί μεγαλώνοντας να φέρει ένα νέο σύντροφο που να μην τον συμπαθούν οι γονείς.Σε περιπτώσεις διαζυγίου όπου τα πράγματα πάνε καλά, οι αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να μην προξενήσουν τόσο μεγάλη ζημιά ωστόσο καλό είναι να μην υποτιμήσεις, την αίσθηση απώλειας που –έτσι κι αλλιώς-βιώνει το παιδί. Σίγουρα όταν οι συνθήκες είναι καλές και κυρίως, όταν στο παιδί δίνεται η ευκαιρία να εκφράσει τα συναισθήματά του, όλα αυτά το βοηθούν το παιδί να προσαρμοστεί και να σταθεί στα πόδια του πιο εύκολα.
Σε αντίθεση περίπτωση, εκεί δηλαδή που υπάρχουν φωνές, παγερή σιωπή, πόρτες που χτυπάνε, χαρακτηρισμοί, βρισιές και ένα συνεχόμενο δράμα μεταξύ των γονιών, το διαζύγιο για το παιδί είναι μια κατάσταση πολύ πιο δύσκολη. Το παιδί παύει να νιώθει ασφάλεια και μπορεί ,για να μην αναστατώσει τους γονείς του, να μην το εκδηλώσει. Ή μπορεί να χάσει τον έλεγχο και να αρχίσει να παραφέρεται. Τέτοιου είδους καταστάσεις μέσα στην οικογένεια, εμποδίζουν την ομαλή συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Όταν το παιδί χάνει την αίσθηση ασφάλειας στο σπίτι του εξαιτίας μιας δραματικής απώλειας ή αλλαγής για οποιοδήποτε λόγο, τότε «κολλάει» συναισθηματικά σε εκείνη τη περίοδο της ζωής του. Αν για παράδειγμα οι γονείς του πήραν διαζύγιο όταν το παιδί ήταν στο δημοτικό, μπορεί να συνεχίσει να ζητά την προσοχή και στην εφηβεία ή στην ενήλικη ζωή του, όπως δηλαδή έκανε όταν ήταν στο δημοτικό.  Αν οι γονείς πήραν διαζύγιο όταν το παιδί βρισκόταν στην εφηβεία, μπορεί στην ενήλικη ζωή του, να συνεχίσει να έχει κάποιες συνήθειες ή αντιλήψεις από εκείνη τη περίοδο.
Μια επίσκεψη σε έναν ειδικό, θα ωφελήσει την οικογένεια και θα βοηθήσει το παιδί να προχωρήσει και να ανακτήσει το αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Αν όμως αυτή η τόσο στρεσογόνος φάση στη ζωή του, μπεί κάτω απ’ το χαλί, τότε μπορεί να ξαναβγεί στην επιφάνεια και σε χειρότερη μορφή, μέχρι και πολλά χρόνια αργότερα όταν θα είναι ενήλικος και μάλιστα με αυξημένες πιθανότητες για νεύρωση ή κατάθλιψη.
Ναι το διαζύγιο είναι ανθρώπιινο, είναι ένα γεγονός που μπορεί να συμβεί. Μερικές φορές τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά, μερικές όχι. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να ξέρεις ότι οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη κατά τη διάρκεια του διαζυγίου, μπορεί να  «παγώσει» το χρόνο στη ζωή του παιδιού και μεγαλώνοντας να μείνει προσκολλημένο συναισθηματικά, στη φάση εκείνοι που οι γονείς του χώριζαν. Φρόντισε να δίνεις ευκαιρίες στο παιδί να ανοίγεται, να εκφράζεται και να επικοινωνεί μαζί σου. Αυτό δεν θα αλλάξει τη κατάσταση στην οικογένεια, ωστόσο θα βοηθήσει το παιδί να μην το περάσει όλο αυτό μόνο του αλλά και με τους δύο γονείς, ή αν δεν γίνεται τουλάχιστον με τον έναν, στο πλάι του!

13 χρυσές συμβουλές για έναν ευτυχισμένο γάμο

Δεν είναι μυστικό ότι ένας γάμος χρειάζεται σκληρή δουλεία για να είναι επιτυχημένος. Είμαστε άνθρωποι και κάνουμε λάθη, έχουμε μερικές κακές στιγμές, μερικές μέρες είναι πολύ δύσκολες και, καμιά φορά, ξεχνάμε να πλύνουμε τα πιάτα!
Υπάρχουν όμως μερικά ζευγάρια – ζουν ανάμεσά μας- που έχουν ευτυχισμένους, υγιείς, σχεδόν τέλειους γάμους που πραγματικά διαρκούν μια ζωή. Πώς; Μερικά ευτυχισμένα ζευγάρια αποκαλύπτουν τα μυστικά τους και μας συμβουλεύουν:

1. Να είστε ευγενικοί

Επιλέξτε την ευγένεια σε κάθε περίσταση. Να είστε τουλάχιστον τόσο ευγενείς και καλοπροαίρετοι όσο είστε και με τους ξένους. Θυμηθείτε πώς συμπεριφερόσασταν στον σύζυγό σας όταν πρωτογνωριστήκατε.

2. Απολαύστε ο ένας την παρέα του άλλου

Γίνετε οι καλύτεροι φίλοι. Περάστε καλά, διασκεδάστε, κάντε πράγματα μαζί. Να είστε ειλικρινείς και ευθείς μεταξύ σας.

3. Να λέτε «σ' αγαπώ» όσο περισσότερο γίνεται

Κάντε κατάχρηση του «σ' αγαπώ». Πραγματικά. Πείτε το και νιώστε το πέντε φορές τη μέρα. Κοιτάξτε τον/την σύζυγό σας στα μάτια και πείτε «Σ' αγαπάω πάρα πολύ. Σημαίνεις τα πάντα για μένα. Εκτιμώ πολύ όλα αυτά που κάνεις για μενα και την οικογένειά μας».

4. Να είστε ειλικρινής

Μιλήστε ανοιχτά για ό,τι σας εκνευρίζει. Μη βασανίζεστε μόνοι σας για μικροπράγματα.

5. Περιορίστε τις εξωτερικές επιρροές

Κρατήστε μακριά από την οικογένειά σας τους συγγενείς που θα ταράξουν τις ισορροπίες.

6. Μικρά δείγματα αγάπης θα κρατήσουν το πάθος ζωντανό

Δείξτε του/της ότι τον αγαπάτε. Συχνές εκδηλώσεις αγάπης, όπως μικρά δώρα και εκφάνσεις στοργής θα υποδείξουν τη συναισθηματική σας εξάρτηση απ' αυτόν/ αυτήν.

7. Η απόσταση είναι σύμμαχος του έρωτα

Δοκιμάστε να μείνετε μόνοι σας - πάρτε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας. Θα βοηθήσει πολύ τη σχέση σας, αν φύγετε για μερικές ώρες ή για ένα σαββατοκύριακο από το σπίτι μια στο τόσο. «Η γυναίκα μου ταξιδεύει κάθε τέσσερις μήνες. Όσο λείπει, παίζω ασταμάτητα παιχνίδια στον υπολογιστή και τρώω μπέργκερ. Περνάω τέλεια μόνος μου, μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποιώ πόσο μου λείπει. Ανυπομονώ για την ημέρα που θα επιστρέψει και τρέχω με πολλή χαρά στο αεροδρόμιο να την υποδεχτώ!», μας είπε ένας σύζυγος.

8. Να είστε ρεαλιστές

«Ξέρω γιατί ερωτεύτηκα τη γυναίκα μου. Δεν ξεχνάω όμως ποτέ τον νόμο του 80/20%. Τι είναι αυτό; Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σου δώσει αυτό που επιθυμείς εκατό τοις εκατό. Υπολογίζουμε λοιπόν, ότι ο ένας δίνει στον άλλο περίπου το ογδόντα τοις εκατό αυτού που θέλει από μια σχέση. Κατανοώντας αυτό, βλέπεις την πραγματικότητα της σχέσης και δεν έχεις απραγματοποίητες απαιτήσεις κι αυταπάτες», σημειώνει κάποιος άλλος.

9. Αγαπηθείτε!

Μην ξεχνάτε πόσο σημαντικές είναι οι αγκαλιές ή οι φιλοφρονήσεις στην καθημερινότητά σας. Κανείς δε θέλει να τον θεωρούν δεδομένο.

10. Διαχωρίστε το «εγώ» απ' το «εμείς»

Είναι πολύ σημαντικό να είστε δεμένοι με τον σύντροφό σας και να νιώθετε ένα μ' αυτόν. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάτε ότι είστε δύο εντελώς ξεχωριστά άτομα, που είναι πολύ λογικό να έχουν διαφορές στις απόψεις, στο γούστο ή στον τρόπο ζωής.

11. Χτίστε ισχυρά θεμέλια φιλίας

Πρέπει να είστε φίλοι με το άλλο σας μισό. Ο σύζυγός σας πρέπει να είναι κάποιος του οποίου την παρέα απολαμβάνετε. Εννοείται ότι πρέπει να σας ελκύει σεξουαλικά, αλλά αυτό δεν αρκεί για να διατηρηθεί μια υγιής μακροχρόνια σχέση. Θα έρθουν δύσκολες στιγμές και πρέπει να έχετε στο πλάι σας κάποιον που σας αρέσει να μοιράζεστε χρόνο μαζί του.

12. Θυμηθείτε ότι όλες οι σχέσεις είναι αμφίδρομες

Μιλήστε για όλα όσα επιθυμείτε ή χρειάζεστε και ακούστε ό, τι έχει να σας πει ο αγαπημένος σας.

13. Κανένας γάμος δεν είναι τέλειος

Και δεν πειράζει καθόλου. Κατανοήστε ότι τίποτα δεν μένει για πάντα τέλειο. Θα υπάρξουν διαφωνίες και καυγάδες. Θα έρθουν στιγμές που ο σύντροφός σας θα σας πληγώσει. Σε μια ευτυχισμένη σχέση, όλα αυτά θα συζητηθούν και θα λυθούν με αμοιβαίες υποχωρήσεις και προσπάθεια.
- See more at: http://www.mama365.gr/19669/13-hryses-symvoyles-gia-enan-eftyhismeno-gamo.html#sthash.QIQbItcS.dpuf

Πολύτιμα μαθήματα αγάπης από έναν έμπειρο σύμβουλο γάμου

Έπειτα από δέκα χρόνια εργασίας ως σύμβουλος γάμου, και αφού βοήθησε εκατοντάδες ζευγάρια να αφήσουν πίσω τους τον πόνο και τους καυγάδες και να κάνουν μια καινούργια αρχή στην σχέση τους, ο ψυχολόγος-ειδικός στην οικογενειακή θεραπεία Clinton Power συγκεντρώνει τα δέκα σπουδαιότερα πράγματα που πρέπει να ξέρει κάθε ζευγάρι για τον γάμο.

Κανένα ζευγάρι δεν μοιάζει με το άλλο

Ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα στη δουλειά μου, είναι ότι έχω γνωρίσει τόσα πολλά και διαφορετικά ζευγάρια, κάθε τρόπου ζωής και έχω συμπεράνει ότι κανένα ζευγάρι δεν είναι ίδιο με κανένα άλλο. Κάθε ζευγάρι έχει μια διαφορετική ιστορία να διηγηθεί και είναι συναρπαστικό να μαθαίνεις τι έχει ενώσει αυτούς τους ανθρώπους στη ζωή. Μην ξεχνάτε, λοιπόν, ποτέ την δική σας ιστορία της σχέσης σας και τη μοναδικότητά της! Θυμηθείτε ότι η ιστορία σας είναι ανεπανάληπτη!

Κάθε ζευγάρι είναι ξεχωριστό, αλλά τα περισσότερα ζευγάρια ακολουθούν προβλέψιμα μοτίβα συμπεριφοράς

Στην πραγματικότητα, υπάρχει περιορισμένος αριθμός μοτίβων: Εκείνη τον πιέζει κι αυτός κλείνεται στον εαυτό του. Εκείνος την επικρίνει, κι αυτή του επιτίθεται. Και οι δύο αποφεύγουν να συγκρουστούν και απομονώνονται. Κατανοώντας ποιο μοτίβο (κακής) συμπεριφοράς υπάρχει στην δική σας σχέση, κάνετε το πρώτο βήμα πραγματικής αλλαγής στο καθεστώς του γάμου σας.

Η έλξη είναι εντελώς απρόβλεπτη

Έχω δουλέψει με τα πιο απίθανα ζευγάρια, όλων των ηλικιών, των σεξουαλικών προσανατολισμών και πολιτισμικών τύπων. Ένα πράγμα που έμαθα είναι ότι δεν υπάρχει φόρμουλα για την έλξη. Η έλξη βρίσκεται πέρα από την ανθρώπινη αντίληψη. Και δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε θα μας χτυπήσει την πόρτα.

Οι σχέσεις που αρχίζουν εκρηκτικά, τελειώνουν εκρηκτικά

Όταν οι σχέσεις ξεκινούν με σφοδρή ένταση και πολύ πάθος, συχνά τελειώνουν με τον ίδιο έντονο τρόπο. Αυτό δεν αποτελεί γενικό κανόνα, αλλά κανένα ζευγάρι δεν μπορεί να διατηρήσει το επίπεδο έντασης της περιόδου της γνωριμίας αιώνια. Πρέπει να αποδεχτείτε ότι οι φωτιές κάποτε καταλαγιάζουν. Αυτό που οδηγεί σε μια μακροχρόνια ευτυχισμένη σχέση, δεν είναι η επιβλητικά επικίνδυνη πυρά, αλλά η διαρκής σταθερή ύπαρξη της σπίθας. Πάρτε τον απαραίτητο χρόνο για να γνωρίσετε καλά ο ένας τον άλλον ώστε να μην χάσετε τη σχέση σας οριστικά.

Δεν υπάρχει «τέλεια σχέση»

Τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, είναι συνήθως αυτά που πιστεύουν ότι η σχέση τους θα έπρεπε να είναι άψογη. Το κυνήγι της τελειότητας μπορεί να αποτελέσει ανίατη ασθένεια για τις σχέσεις. Κανείς σύντροφος, και καμία σχέση δεν μπορεί να κάνει πραγματικότητα τα παραμυθένια ιδανικά σας. Αν πιστέψετε πως η σχέση σας ή ο/η σύζυγός σας μπορεί να ενσαρκώσει τη τελειότητα, μπαίνετε σε ένα μονοπάτι δύσβατο κι αδιέξοδο. Όλα τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολίες και συγκρούσεις πότε-πότε. Καταλάβετε ότι τα εμπόδια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και ότι το σημαντικότερο είναι να δείχνετε κατανόηση και φροντίδα στον εαυτό σας και τον σύντροφό σας, όταν οι καιροί είναι δύσκολοι.

Ο σύντροφός σας δεν μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες σας

Πρόκειται για μία ακόμη κοινή πλάνη. Η άποψη αυτή συχνά εκφράζεται έτσι: «μόλις βρω τον τέλειο σύντροφο, δεν θα επιθυμήσω τίποτα ξανά». Αυτή είναι μια επικίνδυνη προσδοκία, καθώς σας προετοιμάζει να βιώσετε πολύ μεγάλη απογοήτευση, όταν θα ανακαλύψετε ότι ο καλός σας (ή η καλή σας) είναι απλά αδύνατον να καλύψει κάθε ανάγκη σας. Είναι ζήτημα μείζονος σημασίας, να μη χάσετε τη ταυτότητά σας μέσα στην σχέση, ανεξάρτητα από το πόσο αγαπάτε τον/την σύντροφό σας. Διατηρείστε τις φιλίες και τις αυτόνομες σχέσεις σας και κρατήστε στενή επαφή με την οικογένειά σας. Επίσης, μη φοβάστε να αποκτήσετε ενδιαφέροντα και χόμπι χωρίς τη συμμετοχή του αγαπημένου σας. Η κατακλείδα είναι ότι είστε δύο ξεχωριστές προσωπικότητες με διαφορετικές επιθυμίες, ανάγκες και προτιμήσεις. Είναι πολύ όμορφο να μοιράζεστε και να συμφωνείτε, και πολύ φυσικό να διαφωνείτε σε ορισμένα σημεία.

Έχετε περισσότερες από μία «αδελφές ψυχές»

Ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει μόνο μία «αδελφή ψυχή» γι' αυτούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Με έχουν επισκεφτεί αμέτρητα άτομα, που πίστευαν ότι βρήκαν «τον Έναν και Μοναδικό», αλλά η σχέση δεν λειτούργησε και τον έχασαν. Εν τέλει, προχώρησαν κάνοντας άλλες σχέσεις, που τους γέμισαν με την ίδια χαρά και ευτυχία, όπως στις «αναντικατάστατες» προηγούμενες σχέσεις τους. Μην περιορίζετε τον εαυτό σας, πιστεύοντας ότι υπάρχει μόνο ένα πρόσωπο με το οποίο μπορείτε να ζήσετε μια σχέση βαθιάς αγάπης.

Το να κάνετε αλλαγές στην σχέση σας είναι μια πολύ σκληρή δουλειά, αλλά αξίζει τον κόπο

Ξέρω ότι η διαδικασία βελτίωσης της σχέσης απαιτεί πολύ κόπο. Αν ήταν εύκολο, τα ζευγάρια θα το έκαναν διαρκώς και οι σύμβουλοι γάμου θα ήταν ανύπαρκτοι. Τα ζευγάρια που καταβάλλουν κόπο για την βελτίωση της σχέσης τους, είναι αυτά που τελικά ωφελούνται: γίνονται πιο χαρούμενα, πιο ανθεκτικά και έτοιμα να αντιμετωπίσουν τα πάνω και τα κάτω της ζωής με περισσότερη δύναμη. Αν η σχέση σας έχει ανάγκη από βοήθεια, μη διστάζετε να ζητήσετε την επαγγελματική υποστήριξη που χρειάζεστε. Θα είναι μια από τις καλύτερες επενδύσεις που μπορείτε να κάνετε για το μέλλον σας.

Μην ανησυχείτε αν η σχέση σας γίνεται καμιά φορά βαρετή και συνηθισμένη - συμβαίνει σε όλους

Είναι αλήθεια ότι ακόμα και στις καλύτερες σχέσεις, θα υπάρξουν στιγμές ανίας και ρουτίνας. Δεν υπάρχει λόγος να στενοχωριέστε και να αγχώνεστε αν η σχέση σας διανύει μια περίοδο... όχι και τόσο ενθουσιώδη. Τα ζευγάρια που συνειδητοποιούν ότι βρίσκονται σε μια τέτοια φάση της σχέσης τους και προσπαθούν να επαναφέρουν τον αυθορμητισμό, το γέλιο και τον ενθουσιασμό, είναι αυτά που κρατούν την ευτυχία ζωντανή. Να είστε σε επιφυλακή. Οι σχέσεις κάνουν κύκλους. Δουλέψτε μαζί για να διατηρήσετε όλα αυτά που σας ενώνουν, ακόμα και σε περιόδους που νιώθετε αποξενωμένοι.

Το σεξ βελτιώνεται μέσα σε μια μακροχρόνια σχέση

Δεν φαντάζεστε πόσους ανθρώπους έχω συναντήσει, που έχουν αποδεχτεί ότι έχουν κακή ερωτική ζωή, γιατί πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει μοιραία και φυσικά σε ένα ζευγάρι που είναι μαζί για αρκετό καιρό. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συμβιβαστείτε με μια ανιαρή, χλιαρή -ή ακόμη και ανύπαρκτη- ερωτική ζωή. Έχω δει πάρα πολλά ζευγάρια να μεταστρέφουν την σεξουαλική τους ζωή, δημιουργώντας βαθύτερους ερωτικούς και συναισθηματικούς δεσμούς απ' αυτούς που είχαν στην αυγή της σχέσης τους. Όπως στρώνεις, θα κοιμηθείς. Σε ό, τι αφορά την ερωτική ζωή, έχετε τη δυνατότητα να κάνετε το καλύτερο σεξ της ζωής σας, ακόμη κι αν είστε μαζί για πολλά, πολλά χρόνια. Ή ακριβώς γι' αυτό.
- See more at: http://www.mama365.gr/19795/polytima-mathhmata-agaphs-apo-enan-empeiro-symvoylo.html#sthash.pOBqp0nL.dpuf

25 τρόποι για να πείτε «σ’αγαπώ» χωρίς λόγια


Μία από τις καλύτερες υποσχέσεις που μπορείτε να δώσετε στον εαυτό σας είναι η νέα χρονιά να βρει εσάς και τον σύντροφό σας ακόμα πιο αγαπημένους και ευτυχισμένους. Κι αν το να λέτε κάθε λίγο και λιγάκι «σ'αγαπώ» δεν ακούγεται και πολύ ρεαλιστικό έπειτα από πολλά χρόνια γάμου, η καταξιωμένη σύμβουλος ζευγαριών Winifred M. Reilly θυμίζει πως υπάρχουν πολλοί άλλοι -μη λεκτικοί- τρόποι για να δείχνετε στον σύντροφό σας την αγάπη σας...

«Πρόσφατα ταξιδεύαμε αεροπορικώς με τον άνδρα μου και έτυχε να καθόμαστε σε διαφορετικές σειρές. Κάθε λίγο και λιγάκι έσκυβε μπροστά από τους διπλανούς του και με ρωτούσε «θέλεις νερό;», «θέλεις να δοκιμάσεις από τη μπαγκέτα μου;», κάποια στιγμή μου έδωσε την τελευταία μπουκιά από το μπισκότο του και λίγο πριν φτάσουμε στον προορισμό μας έσκυψε ξανά μπροστά απλά και μόνο για να μου χαμογελάσει. Κάποια στιγμή, η γυναίκα που καθόταν δίπλα μου γύρισε και μου είπε «ο άνδρας σας πρέπει να σας αγαπάει πολύ». Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα πόσο αλήθεια ήταν αυτό.
Έπειτα από πολλά χρόνια γάμου τα ζευγάρια εκφράζουν την αγάπη τους με πράξεις, παρά με λόγια. Με χειρονομίες ευγένειας, γενναιοδωρίας, φροντίδας ή με τρυφερά αγγίγματα. Λέγοντας στον σύντροφό μας «να προσέχεις στον δρόμο» ή «πάρε ομπρέλα», και δίνοντάς του ένα φιλί κάθε βράδυ πριν κοιμηθούμε, αυτό που ακούει είναι «σ'αγαπώ» και μάλιστα με έναν τρόπο πολύ πιο «βαθύ» από όσο οι λέξεις μπορούν να εκφράσουν.
Ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο για να δείχνει την αγάπη του. Οι παρακάτω τρόποι είναι οι πιο επιτυχημένοι -δοκιμάστε τους και δεν θα χάσετε:
1. Κάντε τα πράγματα που κανείς από τους δυο σας δεν θέλει πραγματικά να κάνει, π.χ. πλύσιμο πιάτων, πέταγμα σκουπιδιών, ενασχόληση με τους λογαριασμούς του σπιτιού.
2. «Χαρίστε» στον σύντροφό σας κάποιες αμέλειές του. Όλοι ξεχνάμε, χάνουμε, χαλάμε πράγματα. Πρέπει να του τα «κοπανάτε» κάθε λίγο και λιγάκι;
3. Φλερτάρετε. Δεν είστε ποτέ αρκετά μεγάλοι ή πολλά χρόνια παντρεμένοι για να θυμίσετε στον σύντροφό σας ότι η σπίθα παραμένει αναμμένη.
4. Να έχετε υπομονή. Είτε σας αρέσει είτε όχι, κάποιες στιγμές χρειάζεται να περιμένετε. Αντί να γκρινιάζετε και να ξεφυσάτε ανυπόμονα, πάρτε βαθιές ανάσες και χαλαρώστε.
5. Δώστε σημασία. Πραγματική σημασία. Δεν γίνεται να του αφοσιώνεστε κάθε στιγμή της ημέρας, αλλά κάντε το όταν το χρειάζεται.
6. Βοηθάτε στο καθάρισμα, κάθε ώρα και στιγμή. Δεν είναι δικό σας το ποτήρι που ξέμεινε στο σαλόνι; Τι σημασία έχει; Μαζέψτε το.
7. Σταθείτε πλάι του στα δύσκολα. Δέσμευση θα πει να αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις για όσο καιρό χρειάζεται, μέχρι τα πράγματα να γίνουν καλύτερα.
8. Σταματήστε να το «παίζετε» δυνατή. Το να είστε τρωτή βοηθά στο να έρχεστε πιο κοντά με τον άλλον.
9. Δεχθείτε και αναγνωρίστε τις πράξεις αγάπης του συντρόφου σας. Τα πιο ευτυχισμένα ζευγάρια είναι αυτά που προσέχουν και ανταποκρίνονται όταν ο ένας σύντροφος προσεγγίζει τον άλλον. Ένα «ευχαριστώ» και ένα χαμόγελο είναι ό,τι χρειάζεται.
10. Σταματήστε έναν καβγά πριν ακόμα ξεκινήσει. Ένα από τα πιο σημαντικά δείγματα αγάπης είναι να παραμένετε ψύχραιμοι όταν ο σύντροφός σας είναι έτοιμος να εκραγεί.
11. Αντιμετωπίστε με χιούμορ τις καταστάσεις που σας εκνευρίζουν. Τι κι αν αποφάσισε να αψηφήσει το GPS και τώρα χαθήκατε στον δρόμο;
12. Αφήνετε πάντα βενζίνη στο αυτοκίνητο, ζεστό νερό για μπάνιο και αρκετό γάλα για τον καφέ του.
13. Ετοιμάζετε φαγητό. Δεν χρειάζεται να είστε Master Chef. Μαγειρέψτε απλά, αλλά δώστε τον καλύτερό σας εαυτό.
14. Ανταποδώστε την αγκαλιά του, το φιλί του. Χαμογελάστε του.
15. Δώστε στον άνδρα σας λίγο χώρο. Χώρο για να δει έναν αγώνα ποδοσφαίρου με την ησυχία του. Χώρο για να συναντήσει έναν φίλο ή για να διαβάσει μια εφημερίδα.
16. Δεχθείτε να κοιμηθείτε με το παράθυρο λίγο πιο ανοιχτό από όσο σας αρέσει.
17. Δεχθείτε να κοιμηθείτε με το παράθυρο λίγο πιο κλειστό από όσο σας αρέσει.
18. Κρατάτε επαφή. Είστε και οι δύο πολυάσχολοι μέσα στη μέρα. Αλλά ένα γλυκό μήνυμα προλαβαίνετε να το στείλετε.
19. Ο άνδρας σας σκέφτεται να ξεκινήσει ένα μεταπτυχιακό, να αρχίσει να τρώει περισσότερα φρούτα και λαχανικά, να προπονηθεί για τον Μαραθώνιο. Η απάντησή σας: Αυτό είναι υπέροχο!
20. Κάντε το πρώτο βήμα έπειτα από έναν καβγά. Μην σκέφτεστε ποτέ πως ο πρώτος που παραδίδει τα όπλα είναι αυτός που παραδέχεται το λάθος του. Ο γάμος δεν είναι κοκορομαχία. Χρειάζεται υπομονή και καλοσύνη για να ανθίσει.
21. Αποδεχθείτε -τουλάχιστον για ένα βράδυ- το ροχαλητό του συντρόφου σας. Το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή θα ροχαλίζετε και εσείς.
22. Κάντε την σχέση σας προτεραιότητα. Ο γάμος δεν παραμένει «στα μέλια» από μόνος του, χρόνο με τον χρόνο. Βγείτε ένα βράδυ οι δυο σας, πηγαίνετε μια εκδρομή, μην δουλεύετε από το πρωί μέχρι το βράδυ και -για όνομα του Θεού!- κλείνετε το κινητό σας όταν είστε μαζί!
23. Πιστεύετε πως ο σύντροφός σας έχει ανάγκη να του τονώσετε την αυτοπεποίθηση; Πείτε σε κάποιον πόσο ταλαντούχος, έξυπνος, δοτικός είναι. Πόσο υπομονετικός είναι με τα παιδιά. Πόσο ωραία μαγειρεύει. Και φροντίστε όταν το λέτε να σας ακούει.
24. Κάντε ό,τι μπορείτε για να είστε υγιείς. Σωματικά και πνευματικά.
25. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι η ζωή είναι μικρή. Μην σπαταλάτε τον χρόνο σας κρατώντας κακίες και επιμένοντας σε εγωισμούς που, στην πραγματικότητα, είναι ανούσιοι! Επικεντρωθείτε, αντίθετα, σε όλα αυτά που κάνουν τον γάμο σας όμορφο και ευτυχή!»
- See more at: http://www.mama365.gr/20797/25-tropoi-gia-na-peite-sagapo-horis-logia.html#sthash.ybiUM4CK.dpuf

20 μηνύματα αγάπης και πάθους που μπορείτε να στείλετε στον άνδρα σας

Τα χρόνια περνούν και οι σχέσεις φθείρονται -είναι φυσικό και πολύ κοινό φαινόμενο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να το επιτρέψετε! Μπορείτε να κάνετε πολλά για να ανανεώσετε τη σχέση σας και να ξυπνήσετε το πάθος. Μπορείτε να ντυθείτε με τα πιο σέξι ρούχα σας, να ετοιμάσετε ένα ρομαντικό δείπνο ή, απλούστερα, να του στείλετε ένα μήνυμα στο κινητό που θα τον εκπλήξει. Ένα μήνυμα αγάπης ή ένα μήνυμα με ερωτικό υπονοούμενο είναι εγγυημένος τρόπος να ταράξετε τα λιμνάζοντα νερά του γάμου σας.
Ιδού λοιπόν μερικές προτάσεις για να δώσετε φτερά στη σχέση σας –άλλες είναι αγαπησιάρικες, άλλες παιχνιδιάρικες κι άλλες τολμηρές. Ο γραπτός λόγος επιτρέπει να ειπωθούν όσα δύσκολα λέγονται. Πάρτε λοιπόν μερικές ιδέες, εμπνευστείτε και αυτοσχεδιάστε!
«Γεια σου μωρό μου! Πότε θα έρθεις; Μου έλειψες…»
«Νομίζω ότι είσαι πολύ ωραίος σήμερα. Μην αργήσεις να γυρίσεις, σε περιμένω!»
«Μωρό μου, το ξέρω ότι δεν στο λέω συχνά, αλλά σ’ αγαπάω πολύ!»
«Είσαι ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί. Έτσι… για να το ξέρεις.»
«Ελπίζω ότι δεν έχεις πολλή δουλειά σήμερα, γιατί ανυπομονώ να σε δω το βράδυ!»
«Τι κάνεις το βράδυ;»
«Χωρίς εσένα η ζωή μου θα ήταν άδεια! Σε λατρεύω!»
«Σε θέλω!»
«Θέλω να ξέρεις ότι είσαι ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή μου! Σ’ αγαπάω!»
«Είμαι πολύ τυχερή που σ'έχω στη ζωή μου! Νομίζω ότι παντρεύτηκα τον καλύτερο άνδρα του κόσμου!»
«Δεν βαρέθηκες να δουλεύεις; Γύρνα πίσω στην γυναίκα σου που σε περιμένει επιτέλους!»
«Μωρό μου, δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς εσένα. Σ’ αγαπάω!»
«Σήμερα, αύριο, πάντα… θα σ’ αγαπάω!»
«Το ξέρεις ότι σ’ αγαπάω όσο τίποτα και κανέναν;»
«Θα ‘θελα να ήσουν εδώ τώρα, να με πάρεις αγκαλιά και να με χαϊδέψεις.»
«Ψιτ! Σε σκέφτομαι συνέχεια…»
«Νομίζω ότι χρειάζομαι μερικά φιλιά…»
«Είσαι ο καλύτερος φίλος, ο καλύτερος πατέρας και ο καλύτερος σύντροφος που θα μπορούσε να έχει κανείς!Νιώθω τόσο τυχερή…» 
«Είσαι η αδελφή ψυχή μου!»
«Εκτός από τέλειος εραστής είσαι και ο καλύτερος φίλος που είχα ποτέ!»
- See more at: http://www.mama365.gr/21588/20-mhnymata-agaphs-kai-pathoys-poy-mporeite-na-steilete.html#sthash.TXGdqQI7.dpuf

Νονοι και δωρα (ιδεες)

  Ένα από τα πιο σημαντικά  δώρα  που πρέπει να κάνετε στα βαφτιστήρια σας είναι η πασχαλινή λαμπάδα. Συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου, τη...