«Μια φορά και έναν καιρό…»Γιατί τα παραμύθια είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του παιδιού;

της Μαρίκας Μπαντανά ,επιστημονικός συνεργάτης στο babyradio,

«Εάν θέλετε τα παιδιά σας να γίνουν έξυπνα να τους διαβάζετε παραμύθια. Εάν θέλετε να γίνουν πιο έξυπνα, να τους διαβάζετε περισσότερα παραμύθια.»

–          Άλμπερτ Αϊνστάιν

Κάνει τόσο λάθος ο Αϊνστάιν λοιπόν; Μάλλον όχι. Ας δούμε γιατί τα παραμύθια, είναι πολύτιμη πνευματική τροφή για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, ακόμη και τα πιο τρομακτικά.

1. Μέσα από τα παραμύθια τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται και να λύνουν τα προβλήματά τους. Μικροί και μεγάλοι μαθαίνουν από τους πρωταγωνιστές μίας ιστορίας. Όπως συμβαίνει με μία διδακτική θεατρική παράσταση ή ένα καλό βιβλίο, έτσι ακριβώς τα παιδιά διδάσκονται από ένα κλασικό παραμύθι. Αυτές οι ιστορίες που συμβαίνουν «μια φορά κι έναν καιρό» βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό και να δουν ότι με τη φαντασία, το θάρρος και την υπομονή λύνονται τα προβλήματα.
2. Τα παιδιά νικούν το φόβο: «Τα παραμύθια δεν λένε στα παιδιά ότι υπάρχουν δράκοι. Τα παιδιά ήδη γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν δράκοι. Τα παραμύθια λένε στα παιδιά ότι οι δράκοι μπορούν να ηττηθούν», είχε πει ο Βρετανός συγγραφέας G.K. Chesterton. Ο διάσημος συγγραφέας και παιδοψυχολόγος Bruno Bettelheim πίστευε ότι τα παραμύθια είναι σημαντικά για την ανάπτυξη των παιδιών, επειδή οι βασικοί χαρακτήρες – που είναι και οι ίδιοι παιδιά πολλές φορές– επιδεικνύουν θάρρος και νικούν σε έναν κόσμο γιγάντων και εχθρικών ενηλίκων.
3. Δίνουν ευκαιρία για διάλογο: Τέτοιες ιστορίες «ελεγχόμενου φόβου» δίνουν μία θαυμάσια ευκαιρία στους γονείς να συζητήσουν με τα παιδιά τους τις πιο βαθιές τους ανησυχίες και ανασφάλειες από τον πραγματικό κόσμο. Οι φανταστικοί χαρακτήρες συνεισφέρουν θετικά στο διάλογο. Δεν μπορεί να γίνει το ίδιο με μία ταινία, ούτε καν με το θέατρο.
4. Τα παραμύθια διδάσκουν στα παιδιά τα βασικά στοιχεία ενός διηγήματος, μίας ιστορίας. Τους διδάσκουν τη διαφορά ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα. Ότι οι ιστορίες μπορεί να εξελίσσονται σε άλλο περιβάλλον, σε άλλη χώρα και σε άλλο χρόνο. Ότι οι πρωταγωνιστές έχουν διαφορετικά γνωρίσματα και διαφορετικούς χαρακτήρες. Εάν το παιδί κατανοήσει αυτές τις διαφορές από πολύ μικρή ηλικία, τότε ενισχύεται η ικανότητά του να κατανοεί τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος και να προβλέπει το επόμενο βήμα.
5. Τα παραμύθια αναπτύσσουν την παιδική φαντασία. «Όταν εξετάζω τον εαυτό μου και τον τρόπο σκέψης μου, έρχομαι στο συμπέρασμα ότι το χάρισμα της φαντασίας σημαίνει περισσότερα για εμένα από οποιοδήποτε ταλέντο για αφηρημένη, θετική σκέψη. Το να ονειρεύεσαι για όλα τα σπουδαία πράγματα που μπορείς να καταφέρεις, είναι το κλειδί για μια ζωή γεμάτη με θετικότητα. Άφησε την φαντασία σου να καλπάσει ελεύθερη και δημιούργησε ένα κόσμο στον οποίο θα ήθελες να είσαι μέσα», είχε πει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.
6. Ηθικά διδάγματα: Τα παραμύθια θέτουν το ηθικό πρόβλημα της συνύπαρξης του καλού και του κακού (που συμβολίζουν συνήθως οι δράκοι, οι γίγαντες και οι μάγισσες). Συνήθως το καλό υπερισχύει και ο κακός χάνει. Μέσω της ταύτισης με τον ήρωα, το παιδί παίρνει το ηθικό δίδαγμα.

Μπαντανά Μαρίκα – Λογοθεραπεύτρια

Κέντρο Παιδιού Εφήβου Οικογένειας Βούλας Τ. 2130-367239