«Μην πάτε εκεί μέσα», μας προειδοποίησε ένας περαστικός, ενώ ετοιμαζόμασταν να μπούμε στην οικία Κοντού, άλλως πώς στο «στοιχειωμένο σπίτι» στα Λεχώνια του Βόλου.
Φυσικά και αδιαφορήσαμε για τη συμβουλή, πιθανότατα όμως να αποτελέσαμε εξαίρεση, διότι, όπως αποδείχτηκε, οι μόνοι άλλοι τολμηροί είναι προφανώς κάποιοι πιτσιρικάδες που «στολίζουν» το σπίτι με γκράφιτι.
Βγαίνοντας από τον Βόλο και ακολουθώντας τη διαδρομή προς το Νότιο Πήλιο, πάνω σε μια στροφή στα Λεχώνια ο ταξιδιώτης μένει έκπληκτος βλέποντας ένα σπίτι που η όψη του δεν έχει την παραμικρή σχέση με την τυπική αρχιτεκτονική του Πηλίου. Πρόκειται για εξαιρετικό δείγμα εκλεκτικισμού, σχεδιασμένο από τον Ιταλό μηχανικό Εβαρέστο ντε Κίρικο, τον πατέρα του ζωγράφου Τζόρτζιο ντε Κίρικο, την ίδια εποχή που κατασκεύαζε τη σιδηροδρομική γραμμή η οποία ενώνει τον Βόλο με τις Μηλιές, αλλά και τους σταθμούς του τρένου, στις αρχές του περασμένου αιώνα.
Πρώτοι κάτοικοί του ήταν η οικογένεια Κοντού. Ο ίδιος ο Κοντός είχε υπηρετήσει ως πρέσβης της Υψηλής Πύλης στη Βιέννη και εγκαταστάθηκε στα Λεχώνια όταν αποσύρθηκε.
Η κακοδαιμονία του σπιτιού άρχισε ευθύς αμέσως με την κατοίκησή του. Κατά το μύθο, μια σαύρα έπεσε στην καράφα με το γάλα που θα έπιναν τα τρία παιδιά της οικογένειας. Πέθαναν από δηλητηρίαση και το ταφικό τους μνημείο, στο νεκροταφείο Βόλου, παρουσιάζει ακριβώς ένα τραπέζι, τρία καρεκλάκια, την καράφα και τη σαύρα στο χείλος της.
Αλλες εκδοχές πάνω στο ίδιο θέμα είναι πως τα παιδιά δηλητηριάστηκαν από μια υπηρέτρια προκειμένου να κληρονομήσουν το σπίτι κάποιοι συγγενείς και μια ακόμα πως ένα κοινωνικό νόσημα (φυματίωση ή σύφιλη) ανάγκασε την οικογένεια να μετοικήσει.
Στη συνέχεια το σπίτι άρχισε ν” αλλάζει χέρια και οι ένοικοι να πεθαίνουν (κατά το μύθο ή την πραγματικότητα) αιφνιδίως ή τουλάχιστον περίεργα. Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής η οικία Κοντού έγινε αρχηγείο της Γκεστάπο, ήγουν κολαστήριο. Πολλοί ήσαν εκείνοι που βασανίστηκαν εκεί ή δολοφονήθηκαν. Οι Γερμανοί μάλιστα, εγκαταλείποντάς την, σκότωσαν και τις δύο τελευταίες κατοίκους του, τις οποίες είχαν κρατήσει για να τους υπηρετούν.
Κρότοι από αλυσίδες
Αρα για να επιστρέψουμε στην αρχή, η παραίνεση του περαστικού είχε να κάνει με το μύθο (;) για τους κρότους από αλυσίδες και τα βογγητά που ακούγονται κάποιες νύχτες από το εσωτερικό του σπιτιού.
Αμέσως μετά τον πόλεμο διαιρέθηκε σε περισσότερες από μία κατοικίες και άρχισε να ερειπώνεται, μέχρι να φτάσει στη σημερινή τραγική του κατάσταση. Ωστόσο ήδη από το 1985 και ενώ εξακολουθούσε να ερειπώνεται, είχε χαρακτηριστεί με απόφαση της Μελίνας Μερκούρη διατηρητέο. Εν τέλει, με πίστωση 200 εκατ. δρχ. αγοράστηκε το 1999 από τον τότε Δήμο Αρτέμιδος, με δήμαρχο το σημερινό αντιπεριφερειάρχη Βόλου Δημήτρη Αλεξόπουλο, από τους τελευταίους ιδιοκτήτες του, τους αδελφούς Χατζησταματίου. Στόχος ήταν και είναι να στεγάσει το Διαδημοτικό Πολυκέντρο Πολιτισμού, Ιστορίας και υπηρεσιών του Δήμου Αρτέμιδος.
«Υστερα από εκδήλωση ενδιαφέροντος του δήμου, η μελέτη μάς ανατέθηκε και αρχίσαμε να δουλεύουμε το 2005» λέει η Κατερίνα Δωρή του ομώνυμου γραφείου και προσθέτει: «Σημειώστε πως το γραφείο μας έχει καταξιωθεί και από την αναστήλωση του Δημοτικού Θεάτρου της Πάτρας, έργου του Τσίλερ».
Ηδη κατά την Αποτύπωση που έγινε σε συνεργασία με το Στούντιο 75 του Στέφανου Πάντου-Κίκου (υπεύθυνου για τη μελέτη που αφορούσε το Εθνικό Θέατρο), τη μελέτη παθολογίας του κτηρίου και την προμελέτη, αναζητήθηκε η διερεύνηση της αρχικής του μορφής.
Τη λύση έδωσε μια φωτογραφία του 1935 που βρέθηκε στο αρχείο του φωτογράφου Ζήμερη στον Βόλο.
Είχε και υπηρέτες
Εντυπωσιακό στοιχείο που δείχνει και τη φιλοσοφία, σαφώς ταξική, μιας ολόκληρης εποχής είναι ο διαχωρισμός των χώρων όπου κινούνταν το υπηρετικό προσωπικό από εκείνους της οικογένειας. Πράγματι, από την κύρια είσοδο ανεβαίνει κανείς τη σκάλα για τους δύο επάνω ορόφους, ενώ ο πλευρικός διάδρομος βγάζει προς τις κουζίνες. Αριστερά και δεξιά αυτού του διαδρόμου υπάρχουν δύο τυφλές μεγάλες αίθουσες, οι οποίες επικοινωνούν από το πίσω μέρος με τις κουζίνες για να γίνεται το σερβίρισμα. Η είσοδος των μελών της οικογενείας μπορούσε να γίνει τόσο από τις κουζίνες όσο κι απ” έξω, κάτω από τα στέγαστρα τα οποία δεν υπάρχουν πια και που η μελέτη προβλέπει την ανακατασκευή τους. Οι καλεσμένοι, όταν άνοιγαν αυτές οι αίθουσες-σαλόνια, έμπαιναν απ” έξω.
Κατά τη μελέτη προβλέπονται κάποιες στοιχειώδεις αλλαγές στο αρχικό σχέδιο, όπως ασανσέρ που θα λειτουργεί στο πίσω μέρος του κτηρίου, κάτι που επιβάλλει η κείμενη νομοθεσία για να εξυπηρετούνται άτομα με ειδικές ανάγκες. Και ακόμα μια κομψή μεταλλική σκάλα εξωτερικά για να φθείρεται όσο το δυνατόν λιγότερο το κεντρικό κλιμακοστάσιο, έργο τέχνης από μόνο του.
Η ανατολική κύρια αίθουσα μπορεί να στεγάσει αναψυκτήριο με υπαίθριο χώρο στη βεράντα, ενώ η αντίστοιχη δυτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αίθουσα διαλέξεων.
Πρόθεση τόσο των μελετητών όσο και της δημοτικής αρχής είναι να μη δημιουργήσουν ένα μουσειακό χώρο, αλλά ένα χώρο ζωντανό, που θα χαίρονται τόσο οι ντόπιοι όσο και οι επισκέπτες.
Η οριστική μελέτη από τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου Βόλου έχει εγκριθεί. Μένει να ολοκληρωθεί η μελέτη εφαρμογής, ώστε να εγκριθεί και από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, για να γίνει η δημοπράτηση και να προχωρήσει το έργο.
ΥΓ. Για να συντηρεί το σπίτι την ιστορία του, έφυγε από τη ζωή μόλις ολοκληρώθηκε η προμελέτη ο επιβλέπων αρχιτέκτονας Μιχάλης Μούχος και μόλις ολοκληρώθηκε η οριστική μελέτη, ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Δωρής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου