Τον λένε Mobiserv και φροντίζει ηλικιωμένους. Τους θυμίζει να πάρουν τα φάρμακά τους, να φάνε το φαγητό τους, τους κρατάει συντροφιά, επιβλέπει τις ζωτικές λειτουργίες και τις συνήθειες του ύπνου και εν ολίγοις τους κρατά ενεργούς και ανεξάρτητους. Ο Mobiserv είναι ένα κοινωνικό ρομπότ - φροντιστής που δημιούργησε μια ομάδα επιστημόνων από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια σε συνεργασία με ερευνητικά κέντρα, εταιρείες, νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας.
Στη «γέννηση» του Mobiserv συνέβαλε και ομάδα ερευνητών από το Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Ιωάννη Πήτα, ο οποίος είναι επικεφαλής και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου, και του επίκουρου καθηγητή Αναστάσιου Τέφα.
Στις υπηρεσίες που προσφέρει το ρομπότ Mobiserv περιλαμβάνονται υπενθυμίσεις, προτάσεις και ενθαρρύνσεις για φυσική, νοητική και κοινωνική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένα άτομο δεν πίνει νερό για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, το ρομπότ θα προσεγγίσει το άτομο και θα το ενθαρρύνει να πιει κάτι ή ακόμα θα του προτείνει ένα συγκεκριμένο ποτό, με βάση τις προτιμήσεις ή τις ανάγκες του. Το ίδιο ισχύει και για τα τρόφιμα, τις σωματικές ασκήσεις, τις δραστηριότητες, καθώς και την κοινωνική επαφή: όταν το άτομο δεν επικοινωνεί με κανέναν για ένα διάστημα, το ρομπότ θα του προτείνει να πραγματοποιήσει μια κλήση ή να βγει έξω και να επισκεφτεί κάποιον, κάτι που είναι χρήσιμο για όσους είναι σε κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης.
Επιπλέον, το ρομπότ επιβλέπει τις ζωτικές λειτουργίες και τις συνήθειες ύπνου, και μπορεί να ανιχνεύσει μια πτώση. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, θα έρθει σε επαφή με έναν φροντιστή, με αυτόματο τρόπο. Το ρομπότ λειτουργεί σε συνεργασία με τον ηλικιωμένο, προσφέροντάς του βοήθεια για τη διατροφή, φυσική δραστηριότητα και ασφάλεια και αναμένεται πως θα συμβάλει σε μια πιο υγιεινή και πιο ευχάριστη ζωή, όχι μόνο για τον ηλικιωμένο, αλλά και για τον φροντιστή του.
«Κύριος σκοπός του έργου Mobiserv είναι όχι μόνο να κρατήσει τους ανθρώπους ανεξάρτητους και να ενισχύσει την ποιότητα ζωής τους, αλλά και να υποστηρίξει και να ενδυναμώσει τους οικείους τους - συνήθως τον σύντροφο - στην παροχή βοήθειας. Η ομάδα του Εργαστηρίου Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ ανέπτυξε ειδικούς αλγορίθμους τεχνητής όρασης για την ανίχνευση δραστηριοτήτων φαγητού, ποτού και αναγνώρισης ανθρώπινων εκφράσεων. Σε συνδυασμό με έξυπνα ενδύματα και συστήματα τεχνητής όρασης, το κοινωνικό ρομπότ υπενθυμίζει στους ηλικιωμένους τις ώρες για το φαγητό, το ποτό και τα φάρμακα, τους προσφέρει συντροφιά κατά τη διάρκεια της ημέρες και τους βοηθά να παραμείνουν ενεργοί, προτείνοντάς τους μια σειρά από δραστηριότητες» εξηγεί ο κ. Πήτας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το κοινωνικό ρομπότ χρησιμοποιεί τις φορητές κάμερες που φέρει επάνω του καθώς και κάμερες που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία μέσα στο ευφυές περιβάλλον του σπιτιού προκειμένου να καταγράφει και να αναλύει τις δραστηριότητες του ηλικιωμένου, με χρήση των αλγορίθμων που αναπτύχθηκαν στο ΑΠΘ. Ανάλογα με τη δραστηριότητα ή τη συναισθηματική κατάσταση του ηλικιωμένου, το ρομπότ του προτείνει συγκεκριμένες ενέργειες με σκοπό να βελτιώσει την καθημερινότητά του. Οι κατασκευαστές έξυπνου ρουχισμού της Smartex στην Ιταλία, μαζί με το ερευνητικό κέντρο CSEM στην Ελβετία, ανέπτυξαν έξυπνα ρούχα για ηλικιωμένους, τα οποία φέρουν αισθητήρες που επιτηρούν τον σφυγμό, την αναπνοή, τη θερμοκρασία, τη στάση του σώματος και τη σωματική δραστηριότητα.
Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Λαπεενράντα στη Φινλανδία είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία μεταξύ των επιμέρους υποσυστημάτων του συστήματος και παρείχε αλγορίθμους για την προστασία εμπιστευτικών και προσωπικών πληροφοριών που συλλέγονται από το σύστημα. Τέλος, η γαλλική εταιρεία Robosoft ανέπτυξε προσωπικά ρομπότ και εξελιγμένους αλγόριθμους για την περιήγησή τους, την αποφυγή εμποδίων, την ανίχνευση ανθρώπων, την αλληλεπίδρασή τους με τον χρήστη και τις λοιπές υπηρεσίες.
«Αυτές οι τεχνολογίες έχουν αναπτυχθεί για να επιτρέψουν μια σειρά από υπηρεσίες, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί με τη διεξαγωγή εκτεταμένης έρευνας με τη βοήθεια ηλικιωμένων και των φροντιστών τους. Το ρομπότ Mobiserv βοηθάει τον ηλικιωμένο να παραμείνει ανεξάρτητος και να καθυστερήσει η εισαγωγή του σε οίκο ευγηρίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο ρομπότ Mobiserv, ένα στην Αγγλία κι ένα στην Ολλανδία. Το έργο άρχισε το Δεκέμβριο του 2009 και ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2013. Επειδή το κόστος είναι υψηλό και δεν μπορεί να το αγοράσει ο κάθε πολίτης, η σκέψη είναι να διατίθεται από εταιρείες σε οίκους ευγηρίας ή σε ασφαλιστικά ταμεία» εξηγεί από την πλευρά του ο κ. Τέφας.
Το έργο Mobiserv θα παρουσιαστεί σε ημερίδα, με θέμα «Νέες Τεχνολογίες για Ενεργό Γήρανση», η οποία θα διεξαχθεί την Τρίτη 2 Ιουλίου 2013, στο Αμφιθέατρο Ι του Κέντρου Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (3ης Σεπτεμβρίου, Πανεπιστημιούπολη), στη Θεσσαλονίκη. Η ημερίδα διοργανώνεται από την ομάδα του ερευνητικού έργου Mobiserv του ΑΠΘ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών και στη διάρκειά της θα συζητηθούν θέματα που αφορούν τις ανάγκες των ηλικιωμένων και τους τρόπους κάλυψής τους μέσω των νέων τεχνολογιών, προγράμματα ενίσχυσης μνήμης μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, κοινωνικά ρομπότ στην υπηρεσία ασθενών με άνοια κ.ά.
Στη «γέννηση» του Mobiserv συνέβαλε και ομάδα ερευνητών από το Εργαστήριο Τεχνητής Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Ιωάννη Πήτα, ο οποίος είναι επικεφαλής και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου, και του επίκουρου καθηγητή Αναστάσιου Τέφα.
Στις υπηρεσίες που προσφέρει το ρομπότ Mobiserv περιλαμβάνονται υπενθυμίσεις, προτάσεις και ενθαρρύνσεις για φυσική, νοητική και κοινωνική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που ένα άτομο δεν πίνει νερό για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, το ρομπότ θα προσεγγίσει το άτομο και θα το ενθαρρύνει να πιει κάτι ή ακόμα θα του προτείνει ένα συγκεκριμένο ποτό, με βάση τις προτιμήσεις ή τις ανάγκες του. Το ίδιο ισχύει και για τα τρόφιμα, τις σωματικές ασκήσεις, τις δραστηριότητες, καθώς και την κοινωνική επαφή: όταν το άτομο δεν επικοινωνεί με κανέναν για ένα διάστημα, το ρομπότ θα του προτείνει να πραγματοποιήσει μια κλήση ή να βγει έξω και να επισκεφτεί κάποιον, κάτι που είναι χρήσιμο για όσους είναι σε κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης.
Επιπλέον, το ρομπότ επιβλέπει τις ζωτικές λειτουργίες και τις συνήθειες ύπνου, και μπορεί να ανιχνεύσει μια πτώση. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, θα έρθει σε επαφή με έναν φροντιστή, με αυτόματο τρόπο. Το ρομπότ λειτουργεί σε συνεργασία με τον ηλικιωμένο, προσφέροντάς του βοήθεια για τη διατροφή, φυσική δραστηριότητα και ασφάλεια και αναμένεται πως θα συμβάλει σε μια πιο υγιεινή και πιο ευχάριστη ζωή, όχι μόνο για τον ηλικιωμένο, αλλά και για τον φροντιστή του.
«Κύριος σκοπός του έργου Mobiserv είναι όχι μόνο να κρατήσει τους ανθρώπους ανεξάρτητους και να ενισχύσει την ποιότητα ζωής τους, αλλά και να υποστηρίξει και να ενδυναμώσει τους οικείους τους - συνήθως τον σύντροφο - στην παροχή βοήθειας. Η ομάδα του Εργαστηρίου Νοημοσύνης και Ανάλυσης Πληροφοριών του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ ανέπτυξε ειδικούς αλγορίθμους τεχνητής όρασης για την ανίχνευση δραστηριοτήτων φαγητού, ποτού και αναγνώρισης ανθρώπινων εκφράσεων. Σε συνδυασμό με έξυπνα ενδύματα και συστήματα τεχνητής όρασης, το κοινωνικό ρομπότ υπενθυμίζει στους ηλικιωμένους τις ώρες για το φαγητό, το ποτό και τα φάρμακα, τους προσφέρει συντροφιά κατά τη διάρκεια της ημέρες και τους βοηθά να παραμείνουν ενεργοί, προτείνοντάς τους μια σειρά από δραστηριότητες» εξηγεί ο κ. Πήτας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το κοινωνικό ρομπότ χρησιμοποιεί τις φορητές κάμερες που φέρει επάνω του καθώς και κάμερες που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία μέσα στο ευφυές περιβάλλον του σπιτιού προκειμένου να καταγράφει και να αναλύει τις δραστηριότητες του ηλικιωμένου, με χρήση των αλγορίθμων που αναπτύχθηκαν στο ΑΠΘ. Ανάλογα με τη δραστηριότητα ή τη συναισθηματική κατάσταση του ηλικιωμένου, το ρομπότ του προτείνει συγκεκριμένες ενέργειες με σκοπό να βελτιώσει την καθημερινότητά του. Οι κατασκευαστές έξυπνου ρουχισμού της Smartex στην Ιταλία, μαζί με το ερευνητικό κέντρο CSEM στην Ελβετία, ανέπτυξαν έξυπνα ρούχα για ηλικιωμένους, τα οποία φέρουν αισθητήρες που επιτηρούν τον σφυγμό, την αναπνοή, τη θερμοκρασία, τη στάση του σώματος και τη σωματική δραστηριότητα.
Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Λαπεενράντα στη Φινλανδία είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία μεταξύ των επιμέρους υποσυστημάτων του συστήματος και παρείχε αλγορίθμους για την προστασία εμπιστευτικών και προσωπικών πληροφοριών που συλλέγονται από το σύστημα. Τέλος, η γαλλική εταιρεία Robosoft ανέπτυξε προσωπικά ρομπότ και εξελιγμένους αλγόριθμους για την περιήγησή τους, την αποφυγή εμποδίων, την ανίχνευση ανθρώπων, την αλληλεπίδρασή τους με τον χρήστη και τις λοιπές υπηρεσίες.
«Αυτές οι τεχνολογίες έχουν αναπτυχθεί για να επιτρέψουν μια σειρά από υπηρεσίες, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί με τη διεξαγωγή εκτεταμένης έρευνας με τη βοήθεια ηλικιωμένων και των φροντιστών τους. Το ρομπότ Mobiserv βοηθάει τον ηλικιωμένο να παραμείνει ανεξάρτητος και να καθυστερήσει η εισαγωγή του σε οίκο ευγηρίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο ρομπότ Mobiserv, ένα στην Αγγλία κι ένα στην Ολλανδία. Το έργο άρχισε το Δεκέμβριο του 2009 και ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2013. Επειδή το κόστος είναι υψηλό και δεν μπορεί να το αγοράσει ο κάθε πολίτης, η σκέψη είναι να διατίθεται από εταιρείες σε οίκους ευγηρίας ή σε ασφαλιστικά ταμεία» εξηγεί από την πλευρά του ο κ. Τέφας.
Το έργο Mobiserv θα παρουσιαστεί σε ημερίδα, με θέμα «Νέες Τεχνολογίες για Ενεργό Γήρανση», η οποία θα διεξαχθεί την Τρίτη 2 Ιουλίου 2013, στο Αμφιθέατρο Ι του Κέντρου Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (3ης Σεπτεμβρίου, Πανεπιστημιούπολη), στη Θεσσαλονίκη. Η ημερίδα διοργανώνεται από την ομάδα του ερευνητικού έργου Mobiserv του ΑΠΘ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών και στη διάρκειά της θα συζητηθούν θέματα που αφορούν τις ανάγκες των ηλικιωμένων και τους τρόπους κάλυψής τους μέσω των νέων τεχνολογιών, προγράμματα ενίσχυσης μνήμης μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, κοινωνικά ρομπότ στην υπηρεσία ασθενών με άνοια κ.ά.
