Η τέχνη του ναι και του όχι

Πόσες φορές λέτε ναι ενώ σύσσωμος ο εαυτός σας φωνάζει μέσα σας όχι;

Πόσα όχι έχετε πει ενώ λαχταρούσατε να πείτε ένα ολόκαρδο ναι;

Σαν την κίνηση ενός εκκρεμούς ολόκληρη η ζωή μας κινείται ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο λέξεις που καθορίζουν την καθημερινότητά μας πολύ περισσότερο από όσο συνήθως συνειδητοποιούμε. Κι όμως, συχνά δεν τολμάμε να τις ξεστομίσουμε. Ή τις αντιστρέφουμε παρά τη θέλησή μας χτίζοντας το ίδιο το πεπρωμένο μας με βεβιασμένα όχι και απρόθυμα ναι. Στην προσωπική ιστορία όλων μας υπάρχουν εκείνες οι φορές που σύραμε κυριολεκτικά τον εαυτό τους σε αρνήσεις ή καταφάσεις για τις οποίες επαναστατούσαμε εσωτερικά. Κι αν αυτό το επαναλαμβάναμε ξανά και ξανά ίσως να είχε ως αποτέλεσμα μια συνεχώς αυξανόμενη εσωτερική πίεση ή μια σταδιακή αποξένωση από τον εαυτό μας. Βλέπετε , κάθε φορά που το κάνουμε αρνιόμαστε κι ένα κομμάτι της προσωπικής μας αλήθειας, των βαθύτερων επιθυμιών μας ή των πραγματικών μας αναγκών. Όμως δεν είμαστε οι μόνοι. Η ίδια η ιστορία είναι γεμάτη με μοιραία ναι και όχι που καθόρισαν τις μοίρες λαών κι ανθρώπων. Η μια από τις δυο Εθνικές μας Επετείους είναι συνυφασμένη με το περίφημο Όχι και η μοίρα της Ευρώπης κρίνεται από τα σκληρά παζαρευόμενα Ναι ή Όχι στο Ευρωσύνταγμα. Ίσως αν όλες οι άλλες λέξεις εξέλιπαν οι δυο αυτές ολιγοσύλλαβες λέξεις θα μπορούσαν σαν το κουκούτσι του φρούτου να κλείνουν μέσα τους όλες τις άλλες έννοιες. Από μια άποψη αποτελούν την επιτομή του δυιστικού τρόπου που βλέπουμε τον κόσμο αντιπροσωπεύοντας το πλην και το συν, τη ζωή και το θάνατο. Αν το καλοσκεφτείτε θα διαπιστώσετε πως κάθε επιλογή μας είναι το αποτέλεσμα της διαλεκτικής ανάμεσα στις δυο αυτές λέξεις που στην ουσία δεν είναι παρά δυο αντίθετες ψυχολογικές στάσεις. Όλοι άλλωστε μπορούμε να βεβαιώσουμε πως υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε πως θεοί και δαίμονες συγκρούονται μέσα μας πριν βγάλουμε την ετυμηγορία της άρνησης ή της κατάφασης.

To Mεγάλο Ναι ή το Μεγάλο όχι;

Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτή η εσωτερική πάλη σφραγίζει ολόκληρη τη ζωή όπως τόσο εύγλωττα αποτυπώνει στον ποιητικό του λόγο ο Καβάφης :« Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα, που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι, να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησή του. Ο αρνηθείς δεν μετανιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι, όχι θα ξανάλεγε. Κι όμως, τον καταβάλλει εκείνο το όχι- το σωστό- εις όλην την ζωή του.» Με κάποιο τρόπο το έχουμε ζήσει όλοι αυτό, έστω σε μικρή κλίμακα αφού κάθε στιγμή, ό,τι κάνουμε και ό,τι λέμε δεν είναι τίποτα άλλο από μια μετάθεση ανάμεσα στο ναι και στο όχι. Το ίδιο το πεπρωμένο μας επωάζεται την ώρα που αυτές οι δυο αντίθετες έννοιες παζαρεύονται μέσα μας.. Αυτή όμως είναι η στιγμή της μέγιστης δύναμης και ελευθερίας μας: εκεί, στο σύνορο ανάμεσα στο ναι και στο όχι όταν ακόμα δεν έχουμε βγάλει απόφαση. Τότε που τα πάντα είναι πιθανά, όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά και εμείς κάνουμε αστραπιαίους συνυπολογισμούς επιθυμιών, αναγκών, συμφερόντων, συναισθημάτων, λογικής , εξαρτημένων αντανακλαστικών και κοινωνικών κανόνων. Είναι το αντίστοιχο της αρχής της αβεβαιότητας στην κβαντική φυσική. Όλα μπορούν να συμβούν, αλλά ακόμα είναι στην περιοχή του ανεκδήλωτου σαν το περιστρεφόμενο νόμισμα που δεν έχει πέσει ακόμα κορώνα ή γράμματα. Τότε είναι, σ’ εκείνον τον μετέωρο χρόνο, που μπορούμε να αλλάξουμε πεπρωμένο ! Πώς ; Εισάγοντας νέα δεδομένα στο νου μας, τέτοια που να μας οδηγήσουν σε μια κατάφαση εκεί που παλιά μόνο αρνιόμαστε και σε μια άρνηση εκεί που πάντα υποχωρούσαμε. Βλέπετε, είναι τελικά τέχνη να μπορούμε να πούμε ένα καθοριστικό όχι που βάζει όρια και λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας ή ένα ναι που να δηλώνει την κατάφασή μας στη ζωή και την ικανότητά μας να συνεχίζουμε παρά τις όποιες αντιξοότητες.

Τα Ναι Που Αρνηθήκαμε στον Εαυτό Μας

Υπάρχουν κάποια Ναι που χρωστάμε στον εαυτό μας. Κάποια βαθύτερα αιτήματά του τα οποία έχουμε αγνοήσει. Για να μην χαλάσουμε το χατίρι κάποιου που αγαπούσαμε. Για να αποφύγουμε την ένταση. Για να μας αγαπούν και να μας θέλουν. Γιατί αυτό περίμεναν οι άλλοι από εμάς. Σιγά-σιγά από παιδιά μάθαμε να υποτασσόμαστε και να καταπιέζουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας . Στην πραγματικότητα ολόκληρος ο πολιτισμός έχει χτιστεί με τα τούβλα του ναι και του όχι που οριοθετούν τις επιθυμίες μεταξύ των ανθρώπων. Τα «καλά» παιδιά, οι «καλές» σύζυγοι, οι «καλοί» πολίτες έπρεπε να υποτάξουν τα θέλω τους σ’ εκείνα των άλλων. Κι έτσι μας έγινε εξαρτημένο αντανακλαστικό. Θυμηθείτε πόσες φορές έχετε βάλει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές σας; Όλες αυτές τις φορές αρνηθήκατε να παραχωρήσετε μια συγκατάθεση στον εαυτό σας. Όμως, η κρυφή δύναμη αυτών των ανείπωτων Ναι είναι τρομερή. Συχνά κάτω από αυτά βρίσκονται θαμμένα όνειρα ζωής, ταλέντα που έμειναν ανεκμετάλλευτα, δυνατότητες που δεν αξιοποιήθηκαν. Πόσοι άνθρωποι λ.χ. δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους ή ποτέ δεν έκαναν αυτές που πραγματικά ήθελαν επειδή αντί να πουν το Ναι της καρδιάς τους είπαν Ναι σ’ εκείνα που ήθελε το οικογενειακό τους περιβάλλον; Πόσες γυναίκες με σπουδαία ταλέντα και μεγάλες ικανότητες υποτάχθηκαν και τις έθαψαν σιωπηλά για να δώσουν το προβάδισμα στην οικογένεια; Όταν συμβαίνει αυτό, όταν αρνιόμαστε να παραχωρήσουμε το μεγάλο Ναι στον εαυτό μας συμβαίνει ένα παράξενο φαινόμενο. Καθώς οι μέρες διαδέχονται η μια την άλλη αυτού του τύπου τα ανεκπλήρωτα όνειρα φαίνονται όλο και πιο μακρινά έτσι που κάποτε μοιάζουν σαν να μην ήταν ποτέ δικά μας , σαν να ανήκουν σε κάποιους άλλους. Κι όμως αφήνουν το ενεργειακό τους εκμαγείο στην ψυχή μας.

Όμως, δεν είναι μόνο αυτά. Συχνά , η ίδια η καθημερινότητά μας είναι διάστικτη από τα κενά που αφήνουν τα μικρά ανείπωτα Ναι μας αφήνοντάς μας με μια αίσθηση έλλειψης ικανοποίησης. Ή θυμού. Όταν δεν κάνουμε καθόλου χώρο για να ικανοποιηθούν οι δικές μας ανάγκες συχνά ο εαυτός μας νιώθει προδομένος όχι μόνο από τους άλλους αλλά και από εμάς τους ίδιες. Ένας βαθύς υπόγειος θυμός μπορεί τότε να αναπτυχθεί και να υπονομεύσει από τις σχέσεις μέχρι την υγεία μας. Πολλές φορές ούτε σ’ αυτό τον θυμό δεν κάνουμε χώρο. Αυτή άλλωστε είναι μια κοινή συνήθεια μεταξύ των ανθρώπων. Αρνούνται να δεχθούν ότι νιώθουν ορισμένα συναισθήματα. Ζήλια , εκδικητικότητα, οργή ή ακόμα και έρωτας για λάθος πρόσωπα, όλα αυτά συχνά συναντούν το μεγάλο Όχι της κοινωνίας που έτσι εξαναγκάζει τα μέλη της να αποκοπούν από τα συναισθήματά τους. Για πολλούς ανθρώπους το μεγαλύτερο Ναι που θα μπορούσαν να προσφέρουν στον εαυτό τους είναι να αποδεχθούν τα «ακατάλληλα» συναισθήματά τους και να πουν «ναι, νιώθω έτσι και το αποδέχομαι.» Για άλλους η μεγάλη αυτό-συγκατάθεση μπορεί να σχετίζεται με φαινομενικά μικρές και ασήμαντες καθημερινές επιλογές: από το να δώσουν προσωπικό χρόνο στον εαυτό τους μέχρι να πουν στα ίσια ότι θέλουν κάτι.

Μερικές Χρήσιμες Ερωτήσεις

Κάντε μια παύση αυτή τη στιγμή και αναλογιστείτε:

Α. Πόσες φορές αρνηθήκατε να πείτε Ναι στον εαυτό σας την περασμένη εβδομάδα

• Για να μη χαλάσετε το χατίρι κάποιου που αγαπάτε;
• Για να αποφύγετε την ένταση ή τις αντιπαραθέσεις;
• Για να σας αγαπούν και να σας αποδέχονται;
• Επειδή ντραπήκατε να πείτε όχι;
• Επειδή το Ναι σας ήταν ένας ελιγμός ,μια παραχώρηση, προκειμένου να πετύχετε κάτι σημαντικότερο;
• Επειδή αυτό το Ναι το επιβάλλει το κοινωνικό πρωτόκολλο;
• Επειδή σας έμαθαν ότι πρέπει να βάζετε τις ανάγκες των άλλων πριν από τις δικές σας;

Β. Σε ποιους τομείς συνήθως αρνείστε να πείτε Ναι στον εαυτό σας;

• Στην διεκδίκηση προσωπικού χρόνου
• Στην αγορά κάποιων πραγμάτων ή υπηρεσιών για προσωπική σας απόλαυση
• Στην αποδοχή κάποιων «ανεπιθύμητων» συναισθημάτων
• Στο δικαίωμά σας να βαριέστε να κάνετε κάποια πράγματα
• Στην ανάγκη σας να το ρίξετε έξω
• Στο να παραδεχθείτε ανοιχτά ότι κάτι στη συμπεριφορά του άλλου σας ενόχλησε
• Στο να διεκδικήσετε για τον εαυτό σας την καλύτερη θέση, το αναπαυτικότερο κάθισμα, το μεγαλύτερο κομμάτι, την καλύτερη θέα κλπ
• Στο να πείτε «δεν πειράζει» ή «δεν θέλω» ή «δεν είναι ανάγκη» ενώ στην πραγματικότητα και πείραζε και θέλατε και ήταν ανάγκη.
• Στο να πείτε «δεν με νοιάζει, ότι θέλεις εσύ» ενώ κατά βάθος ξέρατε πολύ καλά τι εσείς θέλατε
• Στο να επιτρέψετε στον εαυτό σας να μην είναι η εξυπηρετική, η πρόθυμη η καλόβολη υποχωρώντας στις αξιώσεις κάποιων που συνεχώς σας ζητάνε χάρες και εξυπηρετήσεις

Γ. Σκεφτείτε τώρα όλη τη ζωή σας : υπάρχουν κάποια όνειρα που αρνηθήκατε ή κάποια ταλέντα και ικανότητες που δεν αξιοποιήσατε; Γιατί;

• Για να μην έρθετε σε ρήξη με το περιβάλλον σας;
• Για να μην ρισκάρετε μια σχέση σας;
• Για να σας αγαπούν και να σας θέλουν;
• Γιατί θέλατε να είστε υπάκουη κόρη ή καλή σύζυγος /μητέρα;
• Γιατί νομίζατε ότι δεν ήταν τόσο σημαντικά όσο η καλή σας σχέση με εκείνους που δεν τα ευνοούσαν;
• Οι ίδιες οι απαντήσεις σας μπορούν να γίνουν φακοί στο σκοτάδι και να σας δείξουν αυτό που κρύβεται πίσω από την άρνηση συγκατάθεσης στον εαυτό σας.

Η Δυσκολία να Πούμε Όχι

Πόσο μακριά μπορεί να πάει η αυτό-άρνηση; Μπορεί να ροκανίσει τον χρόνο σας –ιδίως τον ελεύθερο- την αυτοεκτίμησή σας, την αυτονομία σας, τις σχέσεις σας, με λίγα λόγια μπορεί να πέσει σαν πιράνχας στη ζωή σας. Η αλήθεια είναι πως συνήθως δεν πάει μόνη της. Πηγαίνει μαζί με την δυσκολία να ειπωθεί ένα όχι και να τεθούν όρια στις αξιώσεις του περιβάλλοντος. Γιατί ,τα βεβιασμένα Ναι δεν είναι παρά αυτή ακριβώς η δυσκολία να πείτε ένα ξεκάθαρο και σαφές Όχι. Πόσοι άνθρωποι δεν κάνουν με μισή καρδιά ή και βρίζοντας μέσα τους τις χάρες και τις εξυπηρετήσεις που δεν μπόρεσαν να αρνηθούν στους άλλους; Πόσες γυναίκες δεν παραχώρησαν το απρόθυμο σώμα τους στο σεξουαλικό αίτημα του συντρόφου τους μόνο και μόνο για να μην τον απογοητεύσουν; Πόσες φορές δεν βρεθήκαμε φορτωμένοι με υποχρεώσεις που αναλάβαμε για λογαριασμό τρίτων επειδή δεν είχαμε το σθένος να πούμε όχι; Αν αυτό είναι κάτι που το αναγνωρίζετε ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο στη ζωή σας , ίσως θα πρέπει να μάθετε να λέτε μερικά καθοριστικά όχι. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα φτάσετε στο σημείο να μη δίνετε του αγγέλου σας νερό! Όμως πρέπει να εξετάσετε αν η ανάγκη να σας αγαπούν και να έχουν καλή γνώμη για σας οι άλλοι σας σπρώχνει συχνά να τους προσφέρετε γην και ύδωρ παραχωρώντας περισσότερα από αυτά που πραγματικά αντέχετε. Από την άλλη πλευρά η κοινωνική ψυχολογία μας βεβαιώνει πως η διάθεση προσφοράς και αλληλεγγύης είναι μια εγγενής ιδιότητα των ανθρώπων. Κατά βάθος όλοι χαιρόμαστε να προσφέρουμε χαρά στους άλλους. Νιώθουμε ικανοποίηση όταν μπορούμε να τους φανούμε χρήσιμοι και να τους βοηθήσουμε. Όμως συχνά αυτό ξεπερνάει το μέτρο και φτάνει να γίνεται καταναγκασμός. Λέμε ναι, όχι πια με την καρδιά μας αλλά επειδή δεν μπορούμε ή δεν τολμάμε να πούμε όχι. Για να μην παρεξηγηθεί, ο άλλος. Για να μην θυμώσει, ο άλλος. Γιατί θα μας κατακρίνει , ο άλλος. Γιατί ντρεπόμαστε να αρνηθούμε, στον άλλο. Γιατί θα κακοκαρδιστεί , ο άλλος. Γιατί θα διαταραχθεί η αγάπη ,του άλλου. Γιατί θα μας τιμωρήσει με κάποιο τρόπο, ο άλλος. Γιατί είναι πιο ανήμπορος, πιο αδύναμος, πιο ευαίσθητος από εμάς, ο άλλος. Πάντα ο άλλος. Εμείς πουθενά. Όπως σημειώνει η Σούζαν Νιούμαν στο βιβλίο της “The Book of No”, «αν είστε από τους τύπους στους οποίους προστρέχουν πάντα οι άλλοι, αν σας καλούν να κάνετε πράγματα γι αυτούς και ζητούν κάθε τόσο τη βοήθειά σας είναι επειδή πάντα λέτε Ναι. Ίσως λοιπόν ήρθε η ώρα να μάθετε την τέχνη να λέτε όχι».

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνετε είναι καθορίσετε τα όριά σας. Πρώτα για σας την ίδια. Πόσο από τον χρόνο , τη σκέψη, τα χρήματα ή τις υπηρεσίες σας μπορείτε να προσφέρετε κάθε φορά στους άλλους χωρίς να νιώσετε ότι πέφτετε θύμα εκμετάλλευσης ή ότι εξουθενώνεστε και αποστραγγίζεστε από ενέργεια; Η ειλικρινής απάντηση θα σας δώσει το μέτρο της αντοχής και της ανοχής σας. Εξίσου ειλικρινής πρέπει να είστε με τον εαυτό σας ως προς τα αυθεντικά σας συναισθήματα. Θέλετε πραγματικά να κάνετε αυτό που σας ζητάει ο άλλος ή απλά υποχωρείτε; Αν η καρδιά σας αρνείται, σεβαστείτε τη. Η αλήθεια όμως είναι πως αν έχετε εκπαιδεύσει το περιβάλλον σας να σας θεωρεί κάτι σαν την επέμβαση πρώτων βοηθειών ίσως θα σας είναι πιο δύσκολο να κάνετε απότομες και ριζικές αλλαγές. Αρχίστε με μικρά όχι. Μην αναλαμβάνετε να λύσετε όλα τα προβλήματα των άλλων. Το σύνδρομο του σωτήρα είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που δυσκολεύονται να πουν όχι. Στην πραγματικότητα είναι η δική τους βαθύτερη ανάγκη να αισθάνονται χρήσιμοι. Και αξιαγάπητοι. Όμως έτσι υποδουλώνονται. Το ερώτημα είναι υπάρχει άραγε κάποιος τρόπος να λέμε Όχι χωρίς να κάνουμε τον άλλο να νιώθει αποκλεισμένος; Υπάρχουν πολλοί.

Η Τέχνη των Ορίων και της Διεκδίκησης

Το πρώτο βασικό βήμα είναι να ξεχωρίσετε τις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες από εκείνες των αγαπημένων σας. Αν είστε από τους ανθρώπους που συνηθίζετε να υποχωρείτε για χάρη των άλλων ίσως να μην μπορείτε πια να ξεχωρίσετε τι εσείς θέλετε πραγματικά. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό φαινόμενο. Εκείνοι που μια ζωή σπεύδουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των άλλων χάνουν την επαφή με τον εαυτό τους και πρέπει να ανασυνδεθούν μαζί του από την αρχή. Εφόσον λοιπόν καταφέρετε να ξεχωρίσετε τι θέλετε κατά βάθος , άσχετα αν αυτό θα ευχαριστήσει το περιβάλλον σας, το δεύτερο βήμα σας καλεί να το εκφράσετε όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται. Αυτή η ξεκάθαρη δήλωση είναι πολύ σημαντική. Όσοι έχουμε περάσει από το σχολείο του έρωτα ξέρουμε πολύ καλά πόσα Όχι μας σήμαιναν Ναι. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με την καθημερινότητα και την τέχνη να βάζουμε όρια είναι αναγκαίο αυτό που λέμε να το εννοούμε. Και να το τηρούμε. Αν πούμε Όχι ή Ναι και υπαναχωρήσουμε έχουμε δώσει διπλό μήνυμα στους άλλους και είναι σαν να τους προτρέπουμε να παραβιάσουν τα όριά μας ξανά. Από την άλλη πλευρά έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος που θα εκφράσουμε την άρνηση ή την κατάφασή μας. Πολλοί άνθρωποι γρυλίζουν το Ναι τους και πετάνε το Όχι τους σαν δόρυ πάνω στον άλλο. Ο στόχος δεν είναι να επιτεθούμε ούτε να οχυρωθούμε για να μη μας πάρουν φαλάγγι. Αυτό που πραγματικά έχει νόημα είναι να επικοινωνήσουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε , νιώθουμε και μπορούμε. Αν κρατήσετε αυτό κατά νου θα βρείτε τον τρόπο να σεβαστείτε πρώτη εσείς τα δικά σας όρια καλώντας και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Παρατηρήστε τους ανθρώπους των οποίων τα όρια σπάνια παραβιάζονται από το περιβάλλον τους: συνήθως έχουν μια σταθερή στάση εκτίμησης προς τον εαυτό τους. Βλέπετε η αδυναμία να βάλουμε όρια ή να πούμε ένα καθοριστικό Όχι στις παράλογες αξιώσεις των άλλων σχετίζεται συχνά με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Από την άλλη πλευρά το να πούμε ένα εξίσου καθοριστικό Ναι επιτρέποντας στον εαυτό μας ορισμένες χαρές είναι ίσως κάτι που του χρωστάμε εδώ και χρόνια. Αν το να ξέρουμε να λέμε Όχι είναι η τέχνη των ορίων τότε και το να ξέρουμε να λέμε Ναι είναι η τέχνη της διεκδίκησης. Σ’ αυτήν συμπεριλαμβάνεται και η ικανότητά μας να μπορούμε να ζητάμε ή να δεχόμαστε μια προσφορά. Οι τρεις πιο δύσκολες εκφράσεις λένε , είναι να πει κάποιος «σ’ αγαπώ», «με συγχωρείς» και «βοήθησέ με». Το να αποδεχθούμε ότι χρειαζόμαστε την βοήθεια των άλλων και κυρίως το να τη ζητήσουμε είναι ένα μεγάλο βήμα ωριμότητας. Μας βγάζει από την ψευδαίσθηση του σωτήρα κι από την αλαζονεία της αυτονομίας. Κανείς δεν είναι πραγματικά αυτόνομος. Όλοι έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να μην μπορεί και κυρίως να μην πρέπει να τα κάνει όλα. Ας του δώσουμε την άδεια να ζητάει και την ευθύτητα να αποκρίνεται ένα ειλικρινές Ναι η Όχι . «Στην πραγματικότητα η μόνη λανθασμένη απόκριση» ομολόγησε κάποτε η Αναίς Νιν που συνέχεε την αγάπη με το σεξ και ποτέ δεν είπε Όχι από τότε που γνώρισε τον Χένρι Μίλερ «είναι η δυσκολία να αγαπήσουμε».

  ~ Της Ιουλίας Πιτσούλη, 

Πηγή

Πόνος, ο παρεξηγημένος δάσκαλος

Όλοι μας κατά καιρούς έχουμε βιώσει δυσκολίες και πόνο σε ψυχολογικό επίπεδο και γνωρίζουμε ότι με κάθε τέτοια δοκιμασία κάτι μέσα μας αλλάζει προς το καλύτερο.

Όταν άρχισα να γράφω αυτό το άρθρο για τον ψυχικό πόνο δεν ήξερα τι τίτλο να του δώσω. Ήμουν μεταξύ: “Το δώρο του πόνου”, “Πόνος: το καλύτερο κίνητρο για την αυτοβελτίωση” και “Πόνος: ο παρεξηγημένος δάσκαλος”, που τελικά και επικράτησε.

Αυτό που με παραξένεψε ήταν ότι και οι τρεις τίτλοι εμπεριείχαν ένα πολύ θετικό μήνυμα και αποτελούνταν από λέξεις που τις έχουμε συνδυάσει με γενικά θετικές εμπειρίες: δώρο, κίνητρο, αυτοβελτίωση, δάσκαλος. Ο σκοπός μου βέβαια δεν είναι να παρουσιάσω τον πόνο υπό ένα παραμορφωτικό πρίσμα για να του δώσω μια διαφορετική και πιο αισιόδοξη χροιά. Δεν θα μπορούσε όμως να γίνει και διαφορετικά.

Το πρόβλημα στη διαχείριση του πόνου δεν είναι ο πόνος. Είναι ότι δεν μαθαίνουμε να τον διαχειριζόμαστε προς όφελός μας. Όλοι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με το αναπόφευκτο της εξέλιξης και της αλλαγής.

Στη ρίζα όμως του προβλήματος βρίσκεται η αποξένωσή μας από την πραγματική μας φύση, απ’ τον αληθινό μας εαυτό. Το πρόβλημα αυτό το έχουν εντοπίσει και περιγράψει σε όλες του τις διαστάσεις αρκετοί άνθρωποι. Ο Βούδας (πριν από 2600 χρόνια) το ονόμασε “ο ψεύτικος εαυτός”, η Karen Horney (ψυχαναλύτρια) το ονόμασε “ο ιδεατός εαυτός” και σήμερα τείνει να επικρατήσει ο όρος “το Εγώ” που χρησιμοποιούν ευρέως άνθρωποι σαν τον Eckhart Tolle.

Ο πόνος που δημιουργείται εξαιτίας της αποξένωσής μας από την πραγματική μας φύση έχει κυρίως δύο χαρακτηριστικά: α) την πλάνη (αυταπάτη) ότι είμαστε ξεχωριστοί από το σύνολο της φύσης και β) την ανάγκη για αναζήτηση της ταυτότητάς μας σε διάφορες πρόσκαιρες μορφές, όπως είναι οι άλλοι άνθρωποι, οι σκέψεις μας, οι απόψεις μας, τα πολιτικά κόμματα, οι ταμπέλες, κ.ο.κ. Και τα δύο αυτά τροφοδοτούνται από την προσκόλλησή μας τόσο στην αίσθηση ότι είμαστε ξεχωριστοί από τους άλλους, όσο και στην αίσθηση ότι είμαστε αυτό που ασυνείδητα επιλέγουμε να μας εκπροσωπεί.

Το πρώτο χαρακτηριστικό μπορεί να το διακρίνει κανείς πολύ εύκολα απλά αν αναλογιστεί ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι ίδιοι είναι αυτό που ονομάζουμε ζωή και ότι η ζωή δεν είναι ένα ξεχωριστό, έξω από αυτούς, φαινόμενο. Το άλλο χαρακτηριστικό εκφράζεται από την ασυνείδητη ανάγκη μας να τοποθετούμε τον εαυτό μας σε διάφορα ερεθίσματα (απόψεις, ιδεολογίες, σκέψεις), να ταυτιζόμαστε με αυτά και ανάλογα να διαμορφώνουμε την ταυτότητά μας.

Όλοι έχουμε πέσει σ’ αυτή την παγίδα, στη δημιουργία ενός Εγώ. Άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, ανάλογα με τα παιδικά του βιώματα και την ιδιοσυγκρασία της προσωπικότητάς του. Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να αναρωτηθεί, αφού ένα τέτοιο φαινόμενο είναι τόσο ευρέως διαδεδομένο και αφορά όλους τους ανθρώπους, γιατί δεν λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα για να το αντιμετωπίσουμε; Και η απάντηση σ’ αυτό είναι ότι η περίοδος που διανύει τώρα η ανθρωπότητα είναι απλά ένα στάδιο στην εξέλιξή της.

Οι άνθρωποι θα αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν σοβαρά το πρόβλημα του Εγώ όταν κατανοήσουν ότι αυτό ήταν η πραγματική πηγή της δυστυχίας τους επί τόσες χιλιάδες χρόνια.

Ο πόνος λοιπόν είναι αναπόφευκτος. Και το θέμα είναι πόσο εξοικειωμένοι είμαστε με τον τρόπο που μας μεταβιβάζει τα μηνύματά του για να τον λάβουμε σοβαρά υπόψη μας. Όταν δεν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι τα αισθήματα ντροπής δεν είναι κάτι που συμβαδίζει με την πραγματική μας φύση, αλλά υποκρύπτουν αισθήματα κατωτερότητας, ενοχές και εγωκεντρικότητα, δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό.

Ενώ ο οργανισμός μας μάς λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις μας και τις σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας και για τους άλλους ανθρώπους (αφού όταν ντρεπόμαστε φοβόμαστε), εμείς αγνοούμε το μήνυμά του, βρίσκουμε διάφορες δικαιολογίες και συνεχίζουμε τη ζωή μας. Οι αιτίες όμως που δημιουργούν το συγκεκριμένο σύμπτωμα που αναφέραμε υπάρχουν, είναι εκεί και συνεχίζουν να θρέφονται από την ασυνειδησία μας – δεν γνωρίζουμε καν ότι η ντροπή δημιουργείται από τις σκέψεις που κάνει ο νους μας.

Αυτό σημαίνει να είναι κανείς ασυνείδητος: να πιστεύει τις σκέψεις του, να τις δέχεται ως αληθινές, χωρίς αμφισβήτηση, χωρίς καν να μπορεί να φανταστεί ότι δεν είναι υποχρεωμένος να υπακούει σ’ αυτές και να τις ακολουθεί – χωρίς να μπορεί να κάνει ένα βήμα πιο κει για να δει ότι οι σκέψεις του είναι απλά προϊόντα του νου που δημιουργήθηκαν από βιώματα του παρελθόντος και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Αυτό που έχει σημασία όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με τον ψυχικό πόνο είναι να μπορεί να τον ακούσει. Ακριβώς ό,τι κάνουμε με τον δάσκαλό μας. Η διαφορά μεταξύ του πόνου και ενός δασκάλου είναι ότι ο πόνος αποκλείεται να σου μεταβιβάσει λανθασμένα μηνύματα.

Όταν νιώθεις άγχος, όταν θυμώνεις ή έχεις φοβίες, ο οργανισμός σου ξέρει πολύ καλά ότι π.χ. στην περίπτωση του άγχους ευθύνονται οι σκέψεις που κάνεις για ενδεχόμενα μελλοντικά γεγονότα, στην περίπτωση του θυμού ευθύνονται οι προσδοκίες σου που δεν συμβαδίζουν με την πραγματικότητα και στην περίπτωση των φοβιών ο νους σου είναι εγκλωβισμένος σε ένα μοτίβο σκέψεων που δεν έχεις αναγνωρίσει και αμφισβητήσει ποτέ σου. Απ’ την άλλη, ένας δάσκαλος μπορεί να διδάσκει στους μαθητές του ότι η γη είναι επίπεδη, ο ναζισμός καλός και οι θρησκείες απαραίτητες.

Με αυτή την έννοια ο πόνος είναι ένας παρεξηγημένος δάσκαλος: στην ουσία είναι ο καλύτερος δάσκαλος, αλλά εμείς δεν είμαστε εκπαιδευμένοι να αναγνωρίζουμε τους τρόπους επικοινωνίας του μαζί μας. Ο Ντοστογιέφσκι έχει εκφράσει πολύ ωραία αυτή την ιδιότητα που έχει ο πόνος να επικοινωνεί και να μας ενημερώνει όταν κάτι μέσα μας δεν πάει καλά και απαιτεί την προσοχή μας: “Μονάχα ένα φοβάμαι”, έλεγε, “να είμαι ανάξιος της οδύνης μου και των μαρτυρίων μου”.

Σε πρακτικό επίπεδο δεν είναι πάντα αυτονόητο ότι ο πόνος θα αποτελέσει ένα κίνητρο από το οποίο θα διδαχθούμε πολλά και θα βελτιωθούμε. Πρέπει επίσης κάποιες συνθήκες να επιτρέψουν να συμβεί αυτή η αντίδραση, αλλά και να έχουν προετοιμάσει το έδαφος για να φυτρώσει ο σπόρος.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που εξαιτίας του ανυπόφορου ψυχικού πόνου αυτοκαταστρέφονται με διάφορους τρόπους. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν φταίει ότι ο πόνος είναι ανυπόφορος -σχεδόν ποτέ δεν είναι- αλλά ότι δεν είχαν αναγνωρίσει ότι βάδιζαν προς τη λάθος κατεύθυνση επί αρκετά χρόνια. Γιατί ο ψυχικός πόνος δεν εμφανίζεται από τη μια μέρα στην άλλη. Θέλει τον χρόνο του για να ριζώσει και να αναπτυχθεί. Τα συμπτώματα της λάθος κατεύθυνσης που έχει πάρει κανείς στη ζωή του υπάρχουν από τα πρώτα κιόλας στάδια. Στην αρχή έχουν μικρή περιοδικότητα και είναι μικρής έντασης.

Με τον χρόνο όμως η ένταση αυξάνεται, εμφανίζονται όλο και πιο συχνά και με ολοένα και περισσότερες μορφές.

Ωστόσο, ακόμη και αν γνωρίζουμε ποια είναι τα αίτια του πόνου και μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε στους άλλους, δεν σημαίνει και ότι επισημαίνοντάς τους τα εκείνοι θα τα λάβουν υπόψη τους και θα ξεκινήσουν να τα διορθώνουν (φυσικά αυτό ισχύει και για εμάς). Η πεμπτουσία του πόνου βρίσκεται στο βίωμά του, όχι στη θεωρητική αναγνώριση των αιτιών που τον προκαλούν. Γι’ αυτό δεν έχει νόημα να προσπαθούμε να τον αποφεύγουμε πάση θυσία. Πιο σημαντικό είναι να μάθουμε να συνεργαζόμαστε μαζί του γιατί μεταφέρει ένα προειδοποιητικό μήνυμα που δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε με κανέναν άλλον τρόπο.

Κανείς δεν πρόκειται να λάβει στα σοβαρά κάποιον που του λέει ότι πρέπει προληπτικά να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του, ή να γίνει πιο συνειδητός για να μην του δημιουργηθούν κάποια συμπτώματα. Δεν είναι αυτή η σειρά των γεγονότων απ’ την οποία διδάσκεται ο άνθρωπος. Πρώτα πρέπει να πονέσει και αυτός ο πόνος είναι που θα του δημιουργήσει την ανάγκη να αναζητήσει έναν διαφορετικό τρόπο ύπαρξης.

Γι’ αυτό δεν μπορούμε να αλλάξουμε κανέναν, εκτός και αν ο άλλος ζητήσει βοήθεια από μόνος του, ή αναζητήσει (πάλι από μόνος του), με την ώθηση που θα του έχει δώσει ο πόνος, μια νέα κατεύθυνση στη ζωή του. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε για κάποιον που βρίσκεται σε μια τέτοια φάση της ζωής του είναι να του συμπαρασταθούμε και να τον στηρίξουμε.

Ο πόνος λοιπόν αποτελεί ίσως το ισχυρότερο κίνητρο που ωθεί κάποιον να γίνει πιο συνειδητός. Οι μορφές του όπως αναφέραμε είναι πάρα πολλές ανάλογα με την περίπτωση, το βίωμα, την προσωπικότητα και τον οργανισμό, αλλά το μήνυμα που μεταφέρει ο πόνος είναι πάντα το ίδιο: κοίτα μέσα σου, κάτι δεν πάει καλά, άλλαξε τώρα. Στο χέρι μας είναι να μάθουμε να τον ακούμε.

Συγχωρούμε πάντα κάτι δικό μας

Οι άλλοι άνθρωποι γύρω µας, λειτουργούν σαν καθρέφτες. Δηλαδή µας καθρεφτίζουν, κάποια δικά µας σημεία. ‘Όσοι από αυτούς µας αφήνουν εντελώς αδιάφορους, µε ό,τι κι αν κάνουν, όποια κι αν είναι η συμπεριφορά τους, τότε δεν έχουμε τίποτα να μάθουμε από αυτούς.

Όταν θαυμάζουμε κάποιον, θαυμάζουμε σ’ αυτόν κάποια κοινά µας σημεία. Είναι κοινά µε τα δικά µας γι’ αυτό τα αναγνωρίζουμε. Μόνο ό, τι είναι συμβατό µε µας, το αναγνωρίζουμε στους άλλους.

Ακριβώς έτσι αντιδρούμε όλοι Όταν λοιπόν δεν μπορούμε να συγχωρέσουμε κάποιον στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να συγχωρέσουμε τον εαυτό µας για το ίδιο πράγμα. Έχουμε δηλαδή κι εμείς µια αντίστοιχη συμπεριφορά σε άλλους, ή έχουμε ενδόμυχη επιθυμία για τέτοια συμπεριφορά. Την απορρίπτουμε όμως, ή την καταπιέζουμε.

Οτιδήποτε µας ενοχλεί και µας πληγώνει στους άλλους, υπάρχει μέσα µας. Επειδή όμως δεν το αποδεχόμαστε, γιατί το θεωρούμε κακό, πρόστυχο, κατώτερο, απαράδεκτο, όταν το βλέπουμε έξω στην πραγματικότητά µας, εξοργιζόμαστε.

Όταν δηλαδή οι άλλοι µας θυμίζουν αυτό το κομμάτι του εαυτού µας, που απορρίπτουμε και προσπαθούμε να κρύψουμε, τότε πληγωνόμαστε. Παίρνουμε τη συμπεριφορά του άλλου σαν προσωπική προσβολή.

Φοβόμαστε ότι ο άλλος μαντεύει το αδύνατο σημείο µας και µας αποκαλύπτει Πραγματικά αυτό γίνεται.

Οι άλλοι µας βοηθούν να αποκαλυφθούμε. Να ανακαλύψουμε δηλαδή ποια είναι τα αδύνατα σημεία ΜΑΣ. Είναι αυτά που δεν συγχωρούμε στους άλλους,

Όταν τα ανακαλύψουμε, μπορούμε να τα αλλάξουμε.

Όταν Συγχωρούμε Τους Άλλους Για Τα Λάθη, Ή Τις Απαράδεκτες Πράξεις Τους, Στην Πραγματικότητα, Συγχωρούμε Εμάς Τους Ίδιους.

Αποδεχόμαστε τις δικές µας αδυναμίες και τα λάθη. Μόνο αν τα αποδεχτούμε, μπορούμε να τα αλλάξουμε. Διαφορετικά θα τα συναντούμε συνεχώς μπροστά µας.

“H Αγάπη είναι ο δρόμος”, Χάρις Μπαραδάκη, Εκδ. Δίοδος 1996

Μήπως σε στοιχειώνει κάτι από το παρελθόν;

Μία από τις τελευταίες έρευνες, λέει ότι η αγάπη ενός πατέρα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες επιρροές στην ανάπτυξη της προσωπικότητας. Η αγάπη του πατέρα συμβάλει τόσο ή και περισσότερο από την αγάπη της μητέρας, στην ανάπτυξη του παιδιού. Αυτό είναι ένα από τα πολλά ευρήματα στην έρευνα που έγινε σχετικά με τη γονική απόρριψη και αποδοχή, στην δημιουργία προσωπικότητας του παιδιού αλλά και στην μετέπειτα ενήλικη ζωή.

“Στο μισό αιώνα διεθνούς έρευνας μας, δεν έχει βρεθεί καμιά άλλη κατηγορία εμπειρίας που να έχει τόσο ισχυρή και σταθερή επίδραση στην προσωπικότητα και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, όπως η εμπειρία της απόρριψης από τους γονείς στην παιδική ηλικία” λέει ο Ronald Rohner του Πανεπιστημίου του Connecticut, συν-συγγραφέας στην έρευνα Προσωπικότητα και Κριτική της Κοινωνικής Ψυχολογίας. “Τα παιδιά και οι ενήλικες παντού – ανεξάρτητα από τις διαφορές στη φυλή, τον πολιτισμό και το φύλο – τείνουν να ανταποκρίνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όταν αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους, να απορρίπτεται από τους φροντιστές τους και από τα άτομα με τα οποία έχουν στενή σχέση”

Ο Rohner και ο συνεργάτης του Abdul Khaleque μετά από 36 έρευνες σε όλο το κόσμο, με 10.000 συμμετέχοντες διαπίστωσαν ότι ως απόκριση στην απόρριψη από τους γονείς, τα παιδιά έχουν την τάση να αισθάνονται πιο ανήσυχα και ανασφαλή, καθώς και πιο εχθρικά και επιθετικά προς τους άλλους. Ο πόνος της απόρριψης – ειδικά όταν συμβαίνει κατά την παιδική ηλικία – τείνει να μην υποχωρεί μέχρι την ενήλικη ζωή, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο για τους ενήλικες που απορρίφθηκαν σαν παιδιά να σχηματίσουν ασφαλείς σχέσεις εμπιστοσύνης με τους συντρόφους τους. Οι μελέτες βασίζονται σε έρευνες σε παιδιά και ενήλικες και μετρούσαν το βαθμό αποδοχής ή απόρριψης από τους γονείς και διατάξεις της προσωπικότητας των υποκειμένων.

Την τελευταία δεκαετία οι έρευνες στην ψυχολογία και την νευροεπιστήμη αποκαλύπτουν ότι όταν κάποιος νιώθει απόρριψη ενεργοποιούνται τα ίδια σημεία στον εγκέφαλο με αυτά που ενεργοποιούνται όταν νιώθει σωματικό πόνο. “Αντίθετα με τον σωματικό πόνο όμως, τον πόνο από τη απόρριψη, οι άνθρωποι τον ξαναζούν ξανά και ξανά για πολλά χρόνια” λέει ο Rohner.

Όταν πρόκειται για την επίδραση της αγάπης της μητέρας σε σχέση με της μητέρας, πάνω από 500 έρευνες δείχνουν πως ενώ τα επίπεδα αγάπης και αποδοχής από τους γονείς είναι σχεδόν ίδια, η επιρροή της απόρριψης είναι μεγαλύτερη από τη μεριά του πατέρα παρά της μητέρας. Ψυχολόγοι από 13 έθνη παγκοσμίως που δουλεύουν πάνω σε αυτήν την έρευνα, έχουν αναπτύξει τουλάχιστον μια εξήγηση, ότι τα παιδιά είναι πιθανό να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο γονέα που αντιλαμβάνονται ότι έχει υψηλότερη ισχύ ή κύρος. Έτσι εάν ένα παιδί προσδίδει στον πατέρα του μεγαλύτερο κύρος, αυτός θα ασκεί μεγαλύτερη επιρροή.

Ένα σημαντικό μήνυμα είναι ότι η πατρική αγάπη είναι πολύ κρίσιμη για την ανάπτυξη του παιδιού. Η σημασία της αγάπης του πατέρα θα πρέπει να παρακινήσει πολλούς άνδρες να συμμετάσχουν πιο ενεργά στην ανατροφή και φροντίδα των παιδιών. Οι έρευνες αυτές επίσης θα πρέπει να συμβάλουν ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο που θέλει τις μητέρες να είναι πάντα υπεύθυνες στα προβλήματα συμπεριφοράς και δυσκολίας προσαρμογής των παιδιών. Στην πραγματικότητα, οι πατέρες συχνά εμπλέκονται περισσότερο στην ανάπτυξη προβλημάτων όπως αυτά.
Αλεξάνδρου Άντρη Ιωάνναhttp://psr.sagepub.com

Πες μου ποιο δέντρο προτιμάς και θα σου πω τι τύπος προσωπικότητας είσαι. Κάνε το τεστ!

Το τεστ είναι απλό. Πες μου ποιο δέντρο προτιμάς και θα σου πω, τι τύπος είσαι. Μην κάθεσαι να το αναλύσεις.

Ρίξε μια ματιά σε κάθε ένα σκίτσο και άφησε χωρίς δεύτερη σκέψη, τον εαυτό σου να αποφασίσει σε ποιο ρίχνει… ψήφο εμπιστοσύνης. Διάλεξες; Ωραία. Έλα να δούμε τι λέει η επιλογή σου για τον χαρακτήρα σου. Γενναιόδωρος και τέρας ηθικής! Η αυτοβελτίωση είναι ο σκοπός της ζωής σου και οι φιλοδοξίες σου ατελείωτες. Βάζεις τον πήχυ ψηλά και εργάζεσαι με προσήλωση να τον ξεπεράσεις. Οι άνθρωποι γύρω σου, σου βγάζουν το όνομα ότι είσαι δύσκολος στην επικοινωνία, δύσκολος στις απαιτήσεις, εγωιστής και εργασιομανής! Πόσο έξω πέφτουν! Εσύ ξέρεις καλά, ότι εργάζεσε σκληρά, αλλά από εγωισμο δεν έχεις ούτε ελάχιστο. Εργάζεσαι, γιατί θέλεις να κάνεις τον κόσμο καλύτερο. Γιατί αγαπάς όλο τον κόσμο. Τουλάχιστον μέχρι να… σου κάνουν κακό. Αλλά ακόμα και σ” αυτή την περίπτωση, πάλι τους αγαπάς όλους! Ελάχιστοι άνθρωποι τελικά εκτιμούν αυτό που κάνεις, τόσο όσο σου αξίζει!

Ειλικρινής και γεμάτος κέφι. Υπεύθυνος άνθρωπος. Σου αρέσει να φροντίζεις τους γύρω σου. Επενδύεις στην σκληρή δουλειά και αποδέχεσαι την μια ευθύνη μετά την άλλη, χωρίς να σε τσακίζει το βάρος τους. Ξεχωρίζεις για την φωτεινή σου προσωπικότητα, την γρήγορη σκέψη σου και τον πνευματώδη χαρακτήρα σου.

Οι άνθρωποι έχουν την τάση να σε εμπιστεύονται εύκολα. Έχεις πάντα μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθείς και να κρατήσεις πάνω σου την προσοχή όλων.

Είσαι και έξυπνος και καλός άνθρωπος και μεγάλος στοχαστής! Οι σκέψεις και οι ιδέες σου, είναι η μεγάλη σου περιουσία. Σου αρέσει να απομονώνεσαι και να χάνεσαι σ΄αυτές. Εσωστρεφής άνθρωπος, επιζητάς τη συντροφιά μόνο, όσων αγαπούν την γνώση και τη μάθηση. Μ” αυτούς περνάς ώρες συζητώντας θέματα ηθικής. Προσπαθείς να κάνεις το σωστό, ακόμα και όταν η πλειοψηφία της κοινωνίας διαφωνεί μαζί σου.

Είσαι μοναδικός. One of a kind! Οξυδερκής, διαισθητικός και λιγουλάκι ιδιόμορφος! Δύσκολα θα βρείς κάποιον να σου μοιάζει. Συχνά σε παρεξηγούν και αυτό σε πληγώνει. Αλλά χρειάζεσαι τον προσωπικό σου χώρο! Για να αναπτύξεις την δημιουργικότητά σου, επιζητάς τον σεβασμό, των γύρω σου.Είσαι από αυτούς τους ανθρώπους, που βλέπουν καθαρά, την φωτεινή και την σκοτεινή πλευρά της ζωής! Πολύ συναισθηματικός τύπος…

Γεμάτος αυτοπεποίθηση και πάντα επικεφαλής! Μότο ζωής; «I” ll do it my way» Εξαιρετικά αυτάρκης, ξέρεις πως να παραμένεις ισχυρός τόσο για τον εαυτό σου όσο και για τους δικούς σου ανθρώπους! Ξέρεις ακριβώς τι θέλεις αλλά και δεν διστάζεις να κυνηγήσεις τα όνειρά σου. Το μόνο που απαιτείς από τους άλλους, είναι η ειλικρίνεια. Δέχεσαι την αλήθεια, όσο κι αν πονάει.

Ευγενικός και ευαίσθητος άνθρωπος, αναπτύσσεις εύκολα σχέσεις, με τον κόσμο γύρω σου. Έχεις πολλούς φίλους και χαίρεσαι να τους βοηθάς. Είναι κι αυτή η αύρα σου -θερμή και φωτεινή- που κάνει όποιον βρίσκεται δίπλα σου, να νοιώθει καλά. Η αυτοβελτίωση, καθημερινή σου έννοια! Στόχος σου; Να είσαι ακόμη πιο ενδιαφέρον, διορατικός και μοναδικός. Περισσότερο από οποιονδήποτε στον κόσμο, θέλεις να αγαπάς. Έχεις ανάγκη την αγάπη. Είσαι έτοιμος να αγαπήσεις, ακόμα και αυτούς, που δεν θα σε αγαπήσουν ποτέ.

Ευαίσθητος άνθρωπος, ευχαριστημένος και με κατανόηση. Γεννημένος να ακούς τους άλλους και να τους δέχεσαι χωρίς να κριτικάρεις. Πιστεύεις ότι ο καθένας, γεννήθηκε για ένα μοναδικό ταξίδι ζωής. Είσαι ανοικτός σε νέους ανθρώπους και εμπειρίες. Το άγχος για σένα, είναι άγνωστη λέξη, καθώς σπάνια ανησυχείς. Καταφέρνετε πάντα να περνάτε καλά και να μην χάνετε τον δρόμο σας.

Γοητευτικός και δρατήριος, ξέρεις πάντα να κάνεις τους άλλους να γελούν. Ζεις σε αρμονία με το σύμπαν, είσαι αυθόρμητος και ενθουσιώδης. Ποτέ δεν θα πεις όχι για μια ακόμα περιπέτεια. Δεν σταματάς να εκπλήσσεις τους γύρω σου, αλλά αυτό ακριβώς είσαι! Αυθεντικός. Έτσι είσαι εσύ! Έχεις πολλά ενδιαφέροντα, όμως πάντα θα υπάρχει κάτι καινούριο να σου τραβήξει την προσοχή και να θέλεις να μάθεις τα πάντα γύρω από αυτό!

Αισιόδοξος και τυχερός. Πιστεύεις ότι η ζωή είναι ένα δώρο. Και προσπαθείς να την ζήσεις με τον καλύτερο τρόπο. Περήφανος για τα επιτεύγματά σου και πάντα έτοιμος να προσφέρεις στους ανθρώπους που αγαπάς. Έχεις μια υγιή προσέγγιση της ζωής. Το ποτήρι για σένα, είναι πάντα, μισογεμάτο. Κάθε στιγμή, είναι μια ευκαιρία να συγχωρέσεις, να μάθεις και να ωριμάσεις, καθώς πιστεύεις πως η ζωή, είναι πολύ μικρή, για να τη ζήσεις μίζερα!

Πηγή

Σταματήστε τον ιό… της μιζέριας

Πώς σας μολύνουν κατάθλιψη και απελπισία με σκέψεις που τυραννούν.

Ξυπνήστε μια μέρα με καθαρό μυαλό. Ξεχάστε όποιον κι αν βρίσκεται κοντά σας για λίγα δευτερόλεπτα. Αγνοήστε ότι ίσως δεν έχετε και πάλι λεφτά, και σβήστε απ το μυαλό σας τα μπιλιέτα –βαμπίρ λογαριασμών, οφειλών και εφορίας. Κοιτάξτε τον ήλιο, τον καθαρό ουρανό, το δεντράκι που άνθισε, και δείτε μόνον ό,τι σας δίνει ελάχιστη, έστω, χαρά.

Αναπνεύστε. Και επιμείνετε να κρατήσετε την αισιοδοξία σας όσο γίνεται μέσα στην μέρα πιο πολύ.

Σύντομα θα συναντήσετε το πρώτο άτομο, -οικείο, φίλο, συνάδελφο, σύζυγο ή συγγενή- που τα βλέπει όλα μαύρα απ το πρωί. (Διόλου δύσκολο άλλωστε). Καταβάλετε κάθε προσπάθεια εσείς να μείνετε βράχος Αυτό είναι το δύσκολο.

Από εκείνη την στιγμή και έπειτα θα αρχίστε όλο και πιο συχνά να παρατηρείτε. Πόσο σας επηρεάζουν οι γύρω και η γκρίνια τους, πόσο σας μεταδίδουν την δική τους απελπισία, πόσο η κατάθλιψη των άλλων ευθέως σας απειλεί.

Στους καιρούς που κοινωνίες ολόκληρες βυθίζονται σε μαζική απόγνωση ή κατάθλιψη, -με πρώτο «πιλότο» εδώ και τρία χρόνια την ελληνική κοινωνία- η έρευνα της μαζικής ψυχολογίας επιχείρησε … να σπάσει τους κώδικες, και κυρίως την αλληλουχία των αντιδράσεων που μετατρέπουν αρνητικά ή και θετικά συναισθήματα του ενός σε ασθένεια των πολλών. Το βέβαιο είναι ότι η μιζέρια είναι viral, και συγκεκριμένα οι καταθλιπτικές σκέψεις είναι αυτές που χαρακτηρίζονται άκρως μεταδοτικές.

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την κατάθλιψη ως μια χημική ανισορροπία του εγκεφάλου, οι επιστήμονες πλέον διαλαλούν ότι ο κοινωνικός περίγυρος του κάθε ατόμου και ο τρόπος που βλέπει κανείς τον εαυτό του και τον κόσμο, είναι προδιαθεσιακοί παράγοντες ικανοί να προκαλέσουν και να διατηρήσουν την ασθένεια στη ζωή ενηλίκων και νεαρών.

«Ο τρόπος σκέψης είναι από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για την κατάθλιψη», λέει ο Gerald Haeffel, αναπληρωτής καθηγητής κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Notre Dame, που μόλις δημοσίευσε τα αποκαλυπτικά αποτελέσματα της έρευνάς του.

«Το πώς αντιλαμβάνεται κανείς το γενικότερο άγχος της ζωής, όπως και τα negative moods, – οι αρνητικές διαθέσεις με συχνότητα και σταθερή παρουσία στην ημερήσια διάθεση-, είναι αντιπροσωπευτικοί δείκτες επιστημονικά για την πρόβλεψη της εμφάνισης της κατάθλιψης στο μέλλον της ζωής ενός ατόμου.»

Ο Haeffel και η ομάδα του εξέτασαν δύο είδη σκέψης που έχουν συνδεθεί στο παρελθόν ερευνητικά με την κατάθλιψη. Τις εμμονές και την απελπισία.

Η εμμονή για τους ψυχιάτρους είναι το διαρκές αναμάσημα. Το άτομο που αναμασά τα άγχη του εστιάζει αναπόφευκτα στην αρνητική διάθεση, διευρύνει και μεγιστοποιεί τις ανησυχίες στο πώς το γιατί, αναλογίζεται τις επιπτώσεις, και πάλι από την αρχή. Αντίθετα κάποιος που δεν πάσχει από εμμονές, όσο ανήσυχος ή στενοχωρημένος κι αν είναι, μπορεί να αποσυνδεθεί ευκολότερα από το στρες και τα προβλήματα κάνοντας και έναν περίπατο, πχ, έστω και για λίγα λεπτά προσωρινά.

Η απελπισία κατά τον Haeffel συνδέει τα επίπεδα της αυτοεκτίμησης με τις επιπτώσεις και τις συνέπειες ενός γεγονότος. Για παράδειγμα, ένα άτομο που αισθάνεται απελπισία, όταν απολυθεί θα το δει ως προσωπική αποτυχία και ως «σημάδι» ότι δεν θα ξαναβρεί δουλειά ποτέ.

Αντίθετα ο πιο αισιόδοξος, θα το αποδώσει στην γενικότερη κατάσταση της οικονομίας και ίσως,ως μια ευκαιρία να βρεί άλλη, διαφορετική και ίσως καλύτερη δουλειά που εν τέλει θα τον ευχαριστεί.Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η απελπισία δεν είναι μεταδοτική. Είναι όμως, αντίθετα, το «αναμάσημα» και οι εμμονές

Η εγκατάσταση της απελπισίας σχετίζεται με βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις της κάθε προσωπικότητας ξεχωριστά και διεισδύει δυσκολότερα στον τρόπο σκέψης των άλλων.

Η εμμονή από την άλλη πλευρά, είναι πιο εύκολο να αντικατοπτρισθεί, αλλά και να εγκατασταθεί μεταδίδοντας την έμφαση στις αρνητικές σκέψεις, το focus στην θλίψη και την συνεχή συζήτηση για τις πλέον σκοτεινές προοπτικές.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης επίσης δεν είναι μεταδοτικά. Η συγκατοίκηση με καταθλιπτικό άτομο, πχ, δεν αυξάνει τον κίνδυνο για την ανάπτυξη της ψυχικής ασθένειας.

Είναι χαρακτηριστικό όμως ότι φοιτητές που συγκατοικούσαν με άτομα με εμμονές είχαν διπλασιάσει μέσα σε τρεις μήνες την εμφάνιση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε σχέση με εκείνους που δεν έτυχε να συγκατοικήσουν με τέτοια άτομα, ή, ενσυνείδητα μετά από τρεις μήνες εξέφραζαν την αντίθεση τους με εμμονικές των άλλων πρακτικές.

Ο κίνδυνος να «κολλήσει» κατάθλιψη κανείς, μεγιστοποιείται όσο αυξάνονται στη ζωή του τα προβλήματα και τα επίπεδα του στρες.

Ποια είναι τα μυστικά των ξεκούραστων ανθρώπων;

Πόσες φορές έχετε πάει στο γραφείο και βλέπετε εκείνον τον ενοχλητικό συνάδελφο που είναι μέσα στο κέφι, φρέσκος από έναν απολαυστικό και ξεκούραστο ύπνο; Αντίθετα εσείς, ακόμα προσπαθείτε (ανεπιτυχώς συνήθως) να ανοίξετε και τα δύο σας μάτια, κρύβοντας παράλληλα τους μαύρους κύκλους που προδίδουν την κούρασή σας.

Μα τι κάνει τέλος πάντων και διατηρείται φρέσκος; Πόσες ώρες κοιμάται; Πώς καταφέρνει και χορταίνει τον ύπνο του; Αυτά και άλλα ερωτήματα ξεκαθαρίζει σήμερα το click@Life αποκαλύπτοντας τα μυστικά του…ξεκούραστου συναδέλφου.

Η πιο μεγάλη ώρα είναι…

Οι άνθρωποι συχνά βασανίζονται για την ώρα που θα κοιμηθούν, αλλά ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα για να πετύχετε έναν υγιή και ποιοτικό ύπνο, είναι να ακολουθείτε ένα πρόγραμμα που θα ορίζει την ώρα που θα ξυπνήσετε. Ένα σταθερό ξύπνημα καθορίζει τους κιρκαδικούς ρυθμούς σας, δηλαδή το εσωτερικό σας ρολόι, βοηθώντας σας να αισθάνεστε κουρασμένοι τη σωστή στιγμή το βράδυ.

Με απλά λόγια, πρέπει να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα ανεξάρτητα από την ώρα που κοιμηθήκατε, συμπεριλαμβανομένου (δυστυχώς) και του Σαββατοκύριακου, προκειμένου να μη διαταράσσετε το εσωτερικό σας ρολόι.

Υπολογιστές και gadgets εκτός κρεβατοκάμαρας

Έχει υπολογιστεί ότι σχεδόν το 95% του πληθυσμού χρησιμοποιεί κάποιο είδος ηλεκτρονικής συσκευής μία ώρα πριν από το κρεβάτι και σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 63% των ιδιοκτητών smartphone μεταξύ των ηλικιών 18 έως 29 κοιμούνται «αγκαλιά» με το κινητό τηλέφωνο, smartphone ή το tablet τους.

Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο διαταράσσετε τον ύπνο σας, αλλά τηλεοράσεις, φορητοί υπολογιστές, tablets και smartphones εκπέμπουν φως που μπορεί να δώσει σήμα στον εγκέφαλο ότι είναι ακόμα… μέρα, άρα δεν είναι ώρα για ύπνο.

Η τεχνητή έκθεση στο φως μεταξύ του σούρουπου και της στιγμής που πάτε για ύπνο τη νύχτα καταστέλλει την απελευθέρωση της ορμόνης μελατονίνης, ενισχύει την επαγρύπνηση και μετατοπίζει τους κιρκαδικούς ρυθμούς σε μεταγενέστερη ώρα, γεγονός που δυσχεραίνει τη διαδικασία του ύπνου.

Ας πάρω έναν υπνάκο

Μία siesta το μεσημέρι (ή υπνάκος κατά το ελληνικότερο) βελτιστοποιεί την εγρήγορση, την παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητα, ενώ παράλληλα μειώνει το στρες. Αν δεν καταφέρατε να απολαύσετε έναν ποιοτικό ύπνο το βράδυ, ο μεσημεριανός είναι ακριβώς ό, τι χρειάζεται το σώμα σας για να κάνει επανεκκίνηση.

Το ανώτατο όριο ενός μεσημεριανού ύπνου, σύμφωνα με τους ειδικούς είναι τα 30 λεπτά, ενώ η καλύτερη ώρα είναι συχνά μεταξύ 2 και 3 μ.μ.. Αντίθετα, ένας ύπνος αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ μπορεί να σας ξαγρυπνήσει και να έχετε χειρότερα αποτελέσματα. Βέβαια, ο μεσημεριανός ύπνος αποτελεί σχεδόν πολυτέλεια σήμερα, ειδικά για τους εργαζόμενους σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Άσκηση για …προπόνηση

Ο καλός ύπνος δεν αφορά μόνο σε όσα συμβαίνουν όταν είστε ξαπλωμένοι αλλά και τι έχετε κάνει πριν φτάσετε στο κρεβάτι. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη σωματική δραστηριότητα συνήθως κοιμούνται καλύτερα από εκείνους που δεν το κάνουν.

Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το Αμερικάνικο Ίδρυμα Ύπνου, οι αθλούμενοι αναφέρουν καλύτερη ποιότητα ύπνου από τους συνομηλίκους τους που κάνουν καθιστική ζωή. Το ποσοστό μάλιστα ξεπερνά το 80% σε σύγκριση με το 56% των ατόμων που δήλωσαν ότι δεν κάνουν καμία δραστηριότητα. Ακόμη και μια μικρή κίνηση βοηθά: μάλιστα το 76% αυτών που ανέφεραν ότι έχουν αρκετά καλή ή πολύ καλή κατάσταση ύπνου, ανήκουν στην «ελαφρά» κατηγορία, σε αυτή δηλαδή που απλά σηκώθηκαν από τον καναπέ τους και έστω έκαναν κάτι μέσα στο σπίτι (π.χ καθάρισμα).

Σκέφτομαι τον ύπνο πριν από τον… ύπνο

Τελικά και ο ύπνος θέλει την προθέρμανσή του. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι περίπου μια ώρα πριν ξαπλώσετε στο κρεβάτι, είναι σημαντικό να προετοιμάσετε το σώμα σας για να κοιμηθεί, απενεργοποιώντας τις ηλεκτρονικές συσκευές και ανταλλάσσοντας αυτή τη δραστηριότητα με μία πιο χαλαρωτική, όπως είναι το διάβασμα ενός βιβλίου ή κάνοντας ένα μπάνιο. Τελικά, μια τακτική νυχτερινή ρουτίνα μπορεί να στείλει αυτόματα τα σήματα στο σώμα σας ότι είναι ώρα για ύπνο.

Σωστό φαγητό στο σωστό χρόνο

Μέχρι τώρα, όλοι ξέρατε ότι αντί για κανονικό καφέ, καλό θα ήταν να πίνετε ντεκαφεϊνέ το απόγευμα για να μην διαταράξει η καφεΐνη τον ύπνο σας. Ωστόσο, αυτό είναι ένα μόνο μέρος από το σύνολο του διατροφικού προγράμματος που πρέπει να ακολουθείτε.

Για να μην ξαγρυπνήσετε λοιπόν, αποφύγετε τη σοκολάτα, μια μεγάλη μπριζόλα ή ακόμα και τα πικάντικα τρόφιμα. Συν τοις άλλοις, καταναλώνοντας ένα μεγάλο γεύμα αργά το βράδυ μπορεί να τονώσετε το μεταβολισμό σας και να ταράξετε τον οργανισμό σας. Με απλά λόγια, να ξυπνήσετε τον μεταβολισμό σας ενώ εσείς θέλετε να κοιμηθείτε.

Επίσης, ένας βασικός εχθρός του ύπνου είναι το αλκοόλ. Ενώ το ποτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποκοιμηθείτε αρχικά, οι ερευνητές επιμένουν ότι το αλκοόλ έχει συνδεθεί με διαταραγμένο ύπνο αργά το βράδυ.

Απλά respect

Οι ξεκούραστοι άνθρωποι δε δυσανασχετούν με τον ύπνο, αλλά αντίθετα τον σέβονται. Απλά σκεφτείτε το εξής: η στέρηση ύπνου έχει συνδεθεί με μια ολόκληρη σειρά από σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου, η παχυσαρκία και η απώλεια μνήμης.

…αλλά δεν θα πάθω και εμμονή

Από την άλλη πλευρά, το άγχος και η ανησυχία είναι βασικοί εχθροί του ύπνου. Όταν λοιπόν είστε ξύπνιοι ενώ θέλετε να κοιμηθείτε, εκνευρίζεστε. Αυτό προκαλεί ακόμη περισσότερο άγχος με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται ένας φαύλος κύκλος, όπου το άγχος φέρνει αϋπνία, η αϋπνία εκνευρισμό και ο εκνευρισμός άγχος και όλα αυτά ξανά από την αρχή.

Στην περίπτωση λοιπόν, που έχετε μία νύχτα κακού ύπνου, αντί να ανησυχείτε για αυτό, σηκωθείτε από το κρεβάτι και κάντε κάτι χαλαρωτικό μέχρι να νιώσετε κουρασμένοι.

Η ευτυχία δεν σου χαρίζεται. Κέρδισέ την όσο είσαι όρθιος

Γεια σου φιλαράκι. Μια ερώτηση.

Σκοπεύεις να συνεχίσεις για πολύ καιρό ακόμα έτσι;

Πιστεύεις ότι αν σε όοολα αυτά που σου έχουν μάθει να είσαι τυπικός,μια μέρα θα πάρεις ειδικό βραβείο γι’αυτό;

Ξέρεις,υπάρχει και κάτι που λέγεται Ζωή,και που δεν περιμένει πότε θα τελειώσουν οι υποχρεώσεις,για να ασχοληθείς μαζί της.

Με το μπαρδόν κιόλας,ξέρεις πόσο θα ζήσεις;Μόνο το παρόν σου έχεις σίγουρο.Τι κάνεις γι’αυτό;

Και πραγματικά είσαι τόσο σίγουρος πως όοοταν βγεις σε σύνταξη θα τελειώσουν οι έγνοιες και τότε θα έχεις χρόνο να ζήσεις;

Πιστεύεις ότι όλο αυτό το σύστημα που μέχρι τα 65-70 σου,σε έχει καθηλωμένο σε ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής,μετά θα σε αφήσει έτσι ή νομίζεις ότι τότε θα έχεις τη δύναμη να ξεφύγεις;Πώς θα ξεφύγεις καλό μου,πού θα πας,αφού εκεί θα είναι το καταφύγιό σου.Τηλεόραση,πολιτική, μείωση της σύνταξης,αρρώστιες,φάρμακα.Το μάθαμε το παραμύθι.

Αλήθεια, έτσι ονειρεύεσαι τη ζωή σου;

Τα 2/3 της μέσα στο τρέξιμο & το άγχος,και το υπόλοιπο 1/3 μέσα στο ΙΚΑ;

Σοβαρά μιλάς;

Πιστεύεις ότι ενδιαφέρει την Ψυχή σου πότε θα συμπληρώσεις τα ένσημα ή πόσο είναι η δόση του δανείου;

Πιστεύεις ότι βρίσκεσαι εδώ ΓΙ’ ΑΥΤΟ το λόγο;

Πες μου σε παρακαλώ. Αν κάποια στιγμή, ΑΝ λέμε, η Ψυχή σου κάνει έναν απολογισμό, θα αισθάνεται κατάνυξη που πλήρωσε τη ΔΕΗ;

Oι λέξεις Αγάπη-Χαρά-Γαλήνη σου λένε κάτι;

Αν όχι, λυπάμαι, αλλά είσαι ήδη νεκρός -απλά όρθιος-.

Δεν σου χαρίζεται η ευτυχία φιλαράκι. Την κερδίζεις. Όσο είναι καιρός.

Κλείνω με ένα απόσπασμα του Pablo Neruda

Αργοπεθαίνει, Όποιος Γίνεται Σκλάβος Της Συνήθειας, Όποιος Δεν Είναι Ευτυχισμένος Στη Δουλειά Του, Όποιος Δεν Ρισκάρει Τη Σιγουριά Του Για Την Αβεβαιότητα Του Oνείρου, Όποιος Περνάει Τις Μέρες Του Παραπονούμενος Για Τη Κακή Του Τύχη, Όποιος Δεν Βρίσκει Το Μεγαλείο Μέσα Του.

Γιώργος Βασιλορεϊζης

Κοινωνιολόγος

Μια όμορφη αλληγορική, αντιρατσιστική ιστορία…

Strange Fruit, ένα διδακτικό αντιρατσιστικό animation

Ένα μοναδικό βίντεο για την προσωπική συνείδηση του καθενός απέναντι στον ρατσισμό.

Το animation παρουσιάζει το πόσο εύκολα μπορούμε να αποκτήσουμε φόβο και μίσος για τους αλλοδαπούς, καθώς και το πόσο εύκολα μπορεί να γίνουμε τελικά οι ίδιοι “ξένοι” και οι “άλλοι”.

Η ταινία ιστορεί την ειρηνική καθημερινότητα του πατέρα και του γιου που διακόπτεται από μια συνάντηση με ένα άγνωστο αγόρι διαφορετικού χρώματος.
Πρόκειται για μία αλληγορία που πραγματεύεται τα φαινόμενα του ρατσισμού ως επίκτητη πολιτιστική επιδημία και το ζήτημα της προσωπικής συνείδησης του καθενός από εμάς, σε σχέση με την εκπαίδευση που λαμβάνουμε από την οικογένεια και το περιβάλλον μας.

Σκηνοθέτες του βίντεο είναι οι Shimi Asresay και Hili Noy. Μεταξύ των βραβείων που έχουν κερδίσει είναι και η μαθητική διάκριση, στο 9ο Αnimfest της Αθήνας.

Δείξε μου τα μάτια σου να σου πω τι σκέφτεσαι…

Η διαστολή και τη συστολή της κόρης των ματιών, αποκαλύπτει το πόσο έντονα σκεφτόμαστε, πόσο ενθουσιασμένοι ή αηδιασμένοι αισθανόμαστε, αλλά και πολλά ακόμα. Παρακάτω αναφέρουμε κάποια ευρήματα της επιστημονικής έρευνας, που δείχνουν πώς οι αλλαγές στο μέγεθος της κόρης αποκαλύπτουν διάφορες πτυχές της σκέψης μας.

1. Σκέφτομαι έντονα

Κάντε μία εύκολη ερώτηση σε κάποιον και παρατηρήστε το μέγεθος της κόρης των ματιών του. Δεν θα διαπιστώσετε κάποια σημαντική διαφορά. Ζητήστε του να σας αναφέρει τους τρεις νόμους της θερμοδυναμικής, και παρατηρήστε πως μεγαλώνουν οι κόρες των ματιών του.

Αυτό συμβαίνει γιατί, όπως έχει δείξει η σχετική έρευνα, όσο πιο έντονα λειτουργεί το μυαλό μας, τόσο περισσότερο διαστέλλονται οι κόρες. (Hess and Polt – 1964)

2. Ο εγκέφαλός μου είναι υπερφορτωμένος

Συνεχίστε να παρατηρείτε τα μάτια του όταν εξηγεί τους νόμους της θερμοδυναμικής, και θα καταλάβετε σε ποιο σημείο θα “κολλήσει” το μυαλό του.

Ο Gary Poock διαπίστωσε στη μελέτη του το 1973, ότι όταν ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων υπερφορτώθηκε, οι κόρες τους περιορίστηκαν .

3. Βλάβη του εγκεφάλου

Ο λόγος που οι γιατροί αναβοσβήνουν ένα φως μπροστά από τα μάτια των ασθενών, είναι για να ελέγξουν αν λειτουργεί κανονικά ο εγκέφαλος τους . Αυτό περιγράφεται με το ακρωνύμιο PERRL (the Pupils should be Equal, Round and Reactive to Light: οι κόρες θα πρέπει να είναι ίσες, στρόγγυλες και να αντιδρούν στο φως).

4. Μου κρατάς το ενδιαφέρον

Το μέγεθος των κορών των ματιών, μπορεί επίσης να σηματοδοτήσει εάν ο συνομιλητής σας βρίσκει ενδιαφέρον σε ότι λέτε.

Το 1977, οι White και Maltzman έκαναν μία μελέτη όπου οι συμμετέχοντες άκουσαν αποσπάσματα από τρία βιβλία: το ένα είχε ερωτικό περιεχόμενο, το δεύτερο συμπεριελάμβανε ακρωτηριασμό οργάνων, ενώ το τρίτο ήταν ουδέτερο.

Στην αρχή, οι κόρες των ματιών τους διευρύνθηκαν και στα τρία αποσπάσματα Όμως παρέμειναν μεγάλες μόνο για τα αποσπάσματα που είχαν ερωτικό περιεχόμενο ή περιελάμβαναν ακρωτηριασμό οργάνων.

Δείχνουμε ενδιαφέρον για κάτι καινούργιο,οι κόρες μας διαστέλλονται στην αρχή, αλλά παραμένουν έτσι μόνο αν συνεχίσουμε να βρίσκουμε ενδιαφέρον σε ότι ακούμε ή βλέπουμε.

5. Μου προκαλείς αηδία

Οι κόρες των ματιών συστέλλονται όταν νιώθουμε αηδία.

Το 1972, ο Hess έδειξε σε κάποιους ανθρώπους εικόνες τραυματισμένων παιδιών. Στην αρχή οι κόρες μεγάλωσαν εξαιτίας του σοκ, όμως στη συνέχεια μίκρυναν προσπαθώντας να αποφύγουν τις άσχημες εικόνες.

6. Πονάω

Αν έχετε βαρεθεί αυτό το άρθρο και θέλετε από αντίδραση να μου προκαλέσετε κάποιο πόνο, θα μπορούσατε πιθανώς να με χτυπήσετε με κάποιο αντικείμενο. Αν παράλληλα παρακολουθούσατε προσεκτικά τις κόρες των ματιών μου, θα διαπιστώνατε ότι μεγάλωσαν.

Το 1999, ο Chapman προκάλεσε μικρό ηλεκτροσόκ στα χέρια ανθρώπων και μέτρησε πόσο πολύ μεγάλωσαν οι κόρες των ματιών τους. Όταν η ένταση του ηλεκτροσόκ έφτασε στο μέγιστο, οι κόρες είχαν διαστολή κατά περίπου 0,2 χιλιοστά.

Αλλά αυτό συνέβη απλώς μ” ένα μικρό ηλεκτροσόκ. Φανταστείτε πόσο θα αυξηθούν, αν πάθουμε ηλεκτροπληξία.

7. Είμαι ναρκομανής

… και μπορείτε να καταλάβετε τον τύπο του ναρκωτικού, εξετάζοντας τις κόρες των ματιών.

Το αλκοόλ και τα οπιοειδή προκαλούν συστολή στις κόρες. Κάποια ναρκωτικά, όπως η αμφεταμίνη, κοκαΐνη, LSD, προκαλούν τις κόρες να διαστέλλονται.

Οι αστυνομικοί το γνωρίζουν αυτό και το χρησιμοποιούν κάποιες φορές. Εξετάζουν αν οι κόρες έχουν μικρύνει κατά 3 χιλιοστά, ή έχουν διαστολή μεγαλύτερη των 6,5 χιλιοστών ( Richman et al. 2004 ).

8. Η προσωπικότητά μου

Το παρακάτω δεν αφορά εξειδικευμένα τη διαστολή της κόρης, αλλά είναι χρήσιμο να αναφερθεί.

Αν κοιτάξετε προσεκτικά το έγχρωμο τμήμα της ήριδας του ματιού κάποιου ανθρώπου, μπορείτε να έχετε κάποιες ενδείξεις ως προς την προσωπικότητά του ( Larsson et al., 2007 ).

Κοιτάξτε προσεκτικά για «κρύπτες» στα μάτια (γραμμές που απομακρύνονται από την ίριδα, και έχουν την ένδειξη 1 στην παραπάνω εικόνα). Αποκαλύπτουν ένα ζεστό και τρυφερό άτομο.

Αν δείτε αυλάκια ( ένδειξη 3 στην εικόνα) τότε έχετε απέναντι σας ένα παρορμητικό άτομο.

Πάρα πολύ μικρές για να διαπιστώσουμε τις αλλαγές;

Όπως θα παρατηρήσατε από τα παραπάνω, η ίδια απόκριση της κόρης μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Γενικά, όταν οι κόρες διαστέλλονται στέλνουν ένα θετικό μήνυμα και όταν συστέλλονται στέλνουν αρνητικό μήνυμα.

Όμως μπορούμε πραγματικά να ανιχνεύσουμε αυτές τις μικροσκοπικές αλλαγές στο μέγεθος της κόρης των ματιών;

Σύμφωνα με μια μελέτη απεικόνισης fMRI, την αλλαγή στο μέγεθος της κόρης είναι δύσκολο να την παρατηρήσουμε, αλλά όπως φαίνεται μπορούμε να αντιληφθούμε υποσυνείδητα αυτές τις μικρές αλλαγές ( Demos et al., 2008 ).

Οπότε, καλό είναι οι όποιες αλλαγές στο μέγεθος της κόρης, να συνεκτιμώνται μαζί με άλλα λεκτικά και μη λεκτικά σήματα, ώστε να μην βγάλουμε λάθος συμπεράσματα.

Υπάρχει ελευθερία στον έρωτα;

Η έννοια ελεύθερος έρωτας συχνά συσχετίζεται με το ανοιχτό ζευγάρι, με τη σεξουαλικότητα χωρίς φραγμούς, όμως η αληθινή ελευθερία του έρωτα δεν έχει σχέση μ΄αυτό.

Πολλοί πιστεύουν ότι έχουν την αποκλειστική ιδιοκτησία του αγαπημένου προσώπου. Αν τύχει ένα άλλο πρόσωπο να φαντάζει σημαντικό, εκείνος που αγαπάει αισθάνεται ότι κινδυνεύει η θέση του. Ο φόβος αυτός προέρχεται από μια κακή αντίληψη του έρωτα, σάμπως ο έρωτας να είναι μετρήσιμος και να μην μπορεί να μοιραστεί. Όμως είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει μέτρο για τον έρωτα.

Ο έρωτας ενός ζευγαριού θα έπρεπε να βασίζεται στη συνεργεία συντρόφων ζωής. Μια σχέση στενή, βαθιά, που τρέφεται από παλιά βιώματα, ένας κοινός δρόμος στον οποίο δύο πρέπει αν αισθάνονται ελεύθεροι και ικανοί να αγαπούν.

Το να περιορίζουμε την ικανότητά μας να αγαπάμε σε ένα μόνο πρόσωπο, αφήνοντας απ’ έξω τον υπόλοιπο κόσμο, κάνει τη σπίθα να καταπνίγεται και μαζί της κι εμάς. Γι΄αυτό κάθε εξαρτημένος έρωτας κάνει να υποφέρουν και τα δύο μέλη του ζευγαριού και γεννάει μια ατελείωτη σειρά προστριβών και μαχών για το ποιο θα έχει την εξουσία. Όταν η σχέση βασίζεται στην εξάρτηση, τα δύο μέλη προσπαθούν να κυριαρχήσουν το ένα στο άλλο, σαν αυτό να τους παρέχει τη βεβαιότητα ότι δε θα χάσουν ό,τι κατέχουν.

Με την ικανότητα μας να αγαπάμε συμβαίνει το ίδιο όπως και με άλλες μορφές πλούτου, συμπεριλαμβανομένου του χρηματικού. Όπως το χρήμα πρέπει να κυκλοφορεί για την καλή υγεία του οικονομικού συστήματος, έτσι και η τρυφερότητα, η φιλία και η ανθρώπινη ζεστασιά πρέπει να κυκλοφορούν για να κρατάνε την καρδιά σε καλή φόρμα.

Αγαπάμε σημαίνει επιτρέπουμε στον άλλο να είναι αυτός που είναι και στον εαυτό μας να ολοκληρωθεί εντός και εκτός της σχέσης μας, με την πίστη ότι μας ενώνει ένας μακρύς δρόμος προς τα μπροστά.