Τα περισσότερα παιδιά δεν είναι έτοιμα για να αρχίσουν να αποκωδικοποιούν λέξεις μέχρι την ηλικία των πέντε με επτά χρονών. Όμως αρκετά νωρίτερα, μπορείτε να «ξυπνήσετε» την ικανότητα της ανάγνωσης του παιδιού σας.
1. Να δείχνετε τις λέξεις καθώς τις διαβάζετε.
Η μεγάλη έκθεση στα βιβλία και σε άλλο αναγνώσιμο υλικό θα βοηθήσει το παιδί σας να μάθει ότι η ελληνική γλώσσα (και πολλές άλλες) διαβάζεται από την κορυφή της σελίδας προς τα κάτω και από τα αριστερά στα δεξιά. Καθώς διαβάζετε, ακολουθείστε την πορεία με το δάχτυλό σας για να βοηθήσετε το παιδί σας να αφομοιώσει αυτό το δεδομένο. Διαβάζετε στο παιδί κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί παραμύθια. Ο δικός σας ενθουσιασμός για το διάβασμα θα μεταδοθεί και στο παιδί, που δεν θα βλέπει την ώρα να αρχίσει να διαβάζει και αυτό! Στη συνέχεια, καθώς το παιδί μεγαλώνει και κατακτά την ανάγνωση, μπορείτε να διαβάζετε συντροφικά (π.χ. μία πρόταση ο ένας, μία ο άλλος, αυξάνοντας σταδιακά τη δυσκολία σε μία παράγραφο), ώσπου να νιώσει ότι είναι ικανό και δεν χρειάζεται τη βοήθειά σας. Σε ένα ανώτερο επίπεδο μπορεί να σας διαβάζει αυτό, για να σας ξεκουράσει, ή να διαβάζετε και οι δύο παράλληλα ο καθένας το δικό του βιβλίο!
Eίναι καλό για το παιδί από μικρή ηλικία να βλέπει τους γονείς του να διαβάζουν (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κ.ά.). Έτσι θα θελήσει να τους μιμηθεί γιατί θα εκλαμβάνει το διάβασμα ως μια φυσιολογική δραστηριότητα που εντάσσεται στην καθημερινότητα και γίνεται μια όμορφη συνήθεια-τρόπος ζωής. Έτσι, η μελέτη για το σχολείο δεν θα μοιάζει καταναγκαστικό έργο!
Η μεγάλη έκθεση στα βιβλία και σε άλλο αναγνώσιμο υλικό θα βοηθήσει το παιδί σας να μάθει ότι η ελληνική γλώσσα (και πολλές άλλες) διαβάζεται από την κορυφή της σελίδας προς τα κάτω και από τα αριστερά στα δεξιά. Καθώς διαβάζετε, ακολουθείστε την πορεία με το δάχτυλό σας για να βοηθήσετε το παιδί σας να αφομοιώσει αυτό το δεδομένο. Διαβάζετε στο παιδί κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί παραμύθια. Ο δικός σας ενθουσιασμός για το διάβασμα θα μεταδοθεί και στο παιδί, που δεν θα βλέπει την ώρα να αρχίσει να διαβάζει και αυτό! Στη συνέχεια, καθώς το παιδί μεγαλώνει και κατακτά την ανάγνωση, μπορείτε να διαβάζετε συντροφικά (π.χ. μία πρόταση ο ένας, μία ο άλλος, αυξάνοντας σταδιακά τη δυσκολία σε μία παράγραφο), ώσπου να νιώσει ότι είναι ικανό και δεν χρειάζεται τη βοήθειά σας. Σε ένα ανώτερο επίπεδο μπορεί να σας διαβάζει αυτό, για να σας ξεκουράσει, ή να διαβάζετε και οι δύο παράλληλα ο καθένας το δικό του βιβλίο!
Eίναι καλό για το παιδί από μικρή ηλικία να βλέπει τους γονείς του να διαβάζουν (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κ.ά.). Έτσι θα θελήσει να τους μιμηθεί γιατί θα εκλαμβάνει το διάβασμα ως μια φυσιολογική δραστηριότητα που εντάσσεται στην καθημερινότητα και γίνεται μια όμορφη συνήθεια-τρόπος ζωής. Έτσι, η μελέτη για το σχολείο δεν θα μοιάζει καταναγκαστικό έργο!
2. Να του μάθετε σχήματα.
Τα γράμματα προέρχονται από σχήματα. Πολύ πριν μάθει το παιδί σας να αναγνωρίζει τα γράμματα, μπορεί να μάθει όλα τα απλά σχήματα. Όταν κάνετε βόλτα, να του δείχνετε τα τετράγωνα, τους κύκλους και τα τρίγωνα που συναντάτε. Καθώς πλησιάζει την ηλικία των τριών, ενθαρρύνετέ το να ζωγραφίσει διάφορα σχήματα και να τα βρει μέσα στα γράμματα.
Τα γράμματα προέρχονται από σχήματα. Πολύ πριν μάθει το παιδί σας να αναγνωρίζει τα γράμματα, μπορεί να μάθει όλα τα απλά σχήματα. Όταν κάνετε βόλτα, να του δείχνετε τα τετράγωνα, τους κύκλους και τα τρίγωνα που συναντάτε. Καθώς πλησιάζει την ηλικία των τριών, ενθαρρύνετέ το να ζωγραφίσει διάφορα σχήματα και να τα βρει μέσα στα γράμματα.
3. Παίξτε ακουστικά παιχνίδια.
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να αναγνωρίζει τους ήχους μέσα από τις λέξεις. Τραγουδιστέ του τραγούδια. Παίξτε παιχνίδια με ήχους, όπως να ονοματίσετε όλα τα πράγματα στο σπίτι που ξεκινούν από τον ίδιο ήχο και βοηθήστε το παιδί σας να ανακαλύψει την κουζίνα, την κούκλα, τον καναπέ κλπ
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να αναγνωρίζει τους ήχους μέσα από τις λέξεις. Τραγουδιστέ του τραγούδια. Παίξτε παιχνίδια με ήχους, όπως να ονοματίσετε όλα τα πράγματα στο σπίτι που ξεκινούν από τον ίδιο ήχο και βοηθήστε το παιδί σας να ανακαλύψει την κουζίνα, την κούκλα, τον καναπέ κλπ
4. Να μιλάτε.Να συζητάτε συχνά με το παιδί σας και να του κάνετε ερωτήσεις. Έτσι θα μάθει τα βασικά στοιχεία της αφήγησης και θα εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του.
5. Μην το πιέζετε. Τα παιδιά κάτω της ηλικίας των πέντε δεν θα πρέπει να πιέζονταιγια να μάθουν να διαβάζουν. Δεν υπάρχει λόγος να επενδύσετε σε κάρτες με γράμματα ή σε παιχνίδια στον υπολογιστή που μαθαίνουν στα παιδιά να αποκωδικοποιούν τις λέξεις. Τέτοιου είδους πίεση μπορεί να βλάψει την αυτοπεποίθηση και το ενδιαφέρον του παιδιού σας για το διάβασμα.
Με την συνεργασία της κας Μαρίας Σκαπέρα (Μ.Ed. ψυχοπαιδαγωγός - εκπαιδευτικός σύμβουλος)