Περί αμφιθυμίας

Γράφει ο  Θεόδωρος Παπαγαθονίκου 29/08/2018 - 12:57

Η αμφιθυμία, κατά την άποψη μου, αποτελεί το σημαντικότερο ορόσημο της ψυχολογικής ανάπτυξης ενός ανθρώπου. Στην ψυχαναλυτική θεωρία, η διαχείριση της αμφιθυμίας αποτελεί συνώνυμο ψυχικής ωρίμανσης. Αμφιθυμία λοιπόν, είναι η ικανότητα να διατηρούμε αντίθετα συναισθήματα προς ένα πρόσωπο.

Επί παραδείγματι, ο σύντροφος που τόσο αγαπάω είναι παράλληλα ο ίδιος ο οποίος μου προξενεί τρομερή οργή και θυμό. Και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό καθώς πηγάζει από πολύ πρώιμες εμπειρίες που είχαμε στο παρελθόν. 

Στους πρώτους μήνες της ζωής λοιπόν – και αυτό το γνωρίζει εμπειρικά κάθε μητέρα και εμείς μέσα από παρατηρήσεις βρεφών – το βρέφος μπορεί να βιώσει αποκλειστικά δύο είδη συναισθηματικής εμπειρίας: πολύ ευχάριστα και πολύ δυσάρεστα συναισθήματα. Πάνω σε αυτά τα δύο είδη συναισθηματικής εμπειρίας δομείται ολόκληρη η ψυχική του ανάπτυξη. Όταν η μητέρα καλύπτει τις ανάγκες του γίνεται ιδανική. Όταν τις ματαιώνει γίνεται κακή. Σε αυτό το στάδιο το ψυχικό σύστημα του βρέφους είναι πολύ ανώριμο και δε μπορεί να συλλάβει ότι η μητέρα που ικανοποιεί και η μητέρα που ματαιώνει τις ανάγκες του είναι το ίδιο πρόσωπο και έτσι τη σχίζει σε καλή και κακή. Στην ψυχανάλυση αυτή η σχάση ορίζεται συμβολικά ως «καλός και κακός μαστός». Αργότερα, περίπου μετά τον έκτο μήνα, το βρέφος αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι η μητέρα που το φροντίζει και η μητέρα που το ματαιώνει είναι στην πραγματικότητα το ίδιο πρόσωπο. Στο στάδιο αυτό παθαίνει μιας μορφής κατάθλιψη γιατί πιστεύει ότι έβλαψε τη μητέρα και προσπαθεί να επανορθώσει (χαμογελάει πολύ στη μητέρα, παίζει μαζί της, της προσφέρει πράγματα κτλ).

Εάν τώρα σε αυτό το ευαίσθητο αναπτυξιακά στάδιο οι θετικές εμπειρίες τους βρέφους υπερκερνούν τις αρνητικές θα μπορέσει αργότερα στη ζωή του να σχετιστεί σε βάθος με κάποιον άνθρωπο έχοντας “χώρο” μέσα του και για τις δύο. Δημιουργείται λοιπόν χώρος μέσα του όπου μπορούν να υπάρχουν τα αρνητικά συναισθήματα χωρίς να απειλούν τη σχέση. Μπορώ για παράδειγμα να οργίζομαι με έναν αγαπημένο φίλο χωρίς όμως αυτό να απειλεί τη σχέση μας και τα θετικά συναισθήματα προς αυτόν/ην.

Και αυτό ακριβώς είναι η ουσία της ωριμότητας: η ικανότητα να διαχειριστεί κανείς την αμφιθυμία. Η ικανότητα να μπορούμε να συνενώνουμε μέσα μας αυτές τις δύο διαφορετικές συναισθηματικές εμπειρίες. Και η αμφιθυμία αποτελεί τον προθάλαμο της πραγματικής αγάπης. Όταν δε μπορούμε να τα διαχειριστούμε την αμιφυμία, είτε εξιδανικεύουμε τον άλλον (δεν υπάρχει χώρος δηλαδή για τα αρνητικά συναισθήματα) είτε μισούμε έντονα. Αυτά τα βλέπουμε σε φασιστικές προσωπικότητες, σε οριακές δομές προσωπικότητας και ούτω καθεξής.

Όπως είχε γράψει ο Όσκαρ Ουάιλντ «Μπορούμε όλοι να είμαστε ευγενικοί με ανθρώπους που μας είναι αδιάφοροι». Είναι τέτοια η φύση των ανθρώπινων σχέσεων που οργιζόμαστε περισσότερο με αυτούς που αγαπάμε πιο πολύ. Και όπως αναφέρθηκε και παραπάνω αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό, υπό την προϋπόθεση ότι τα συναισθήματα αυτά «κρατιούνται μαζί» και δε χάνεται ή διαστρεβλώνεται η εικόνα του αποδέκτη των συναισθημάτων αυτών. Αυτό, άλλωστε, αντανακλά την αδιαχώριστη φύση της αγάπης και της επιθετικότητας....

/www.o-klooun.com

Πολεμώντας την άγνοια για τις παγκόσμιες εξελίξεις

Μ​​πορείτε να απαντήσετε σε μερικές απλές ερωτήσεις για την τρέχουσα κατάσταση του κόσμου μας; Ας πούμε:

• Τι ποσοστό των κοριτσιών αποφοιτά από το Δημοτικό στις φτωχές χώρες του πλανήτη: α) 20%, β) 40% ή γ) 60%;
• Ποιο είναι το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής σήμερα: Τα α) 50, β) 60 ή γ) 70 χρόνια;
• Τι ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως έχει πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα: α) 20%, β) 50% ή γ) 80%;
• Τα τελευταία 20 χρόνια, ο αριθμός των ατόμων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας: α) Διπλασιάστηκε, β) παρέμεινε ίδιος ή γ) μειώθηκε κατά το ήμισυ;

Εάν επιλέξατε σε όλες το (γ) συγχαρητήρια! Εάν όχι, μη στεναχωριέστε, δεν είστε η εξαίρεση. Σύμφωνα με τον Σουηδό γιατρό Χανς Ρόσλιγκ, ο οποίος έγραψε το σπουδαίο βιβλίο «Factfulness», στοχεύοντας στην καταπολέμηση της άγνοιας για τις παγκόσμιες τάσεις, μόνο μια μικρή μειοψηφία ανθρώπων στον δυτικό κόσμο απαντά σωστά στις παραπάνω, και σε άλλες παρόμοιες, ερωτήσεις. Οι άνθρωποι (ακόμη και οι πιο μορφωμένοι και ενημερωμένοι) έχουν μια περισσότερο αρνητική και απαισιόδοξη εικόνα για τον κόσμο συγκριτικά με το τι συμβαίνει.

Γενικότερα, είναι εμπεδωμένη σε πολλούς η πεποίθηση πως η ανθρωπότητα είναι σε κακή κατάσταση και βαδίζει προς το χειρότερο.

Η αλήθεια είναι ακριβώς η αντίθετη. Τα τελευταία εκατό χρόνια έχουν συμβεί σημαντικές αλλαγές και η πρόοδος που έχει συντελεστεί σε όλους τους τομείς είναι εντυπωσιακή. Οπως γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος Αγκους Ντίτον, στις μέρες μας, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, είναι πλουσιότεροι και τα σώματά τους είναι ψηλότερα και δυνατότερα σε σύγκριση με το παρελθόν.

Μόλις πριν από έναν αιώνα, το 1900, το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ ήταν τα 47 χρόνια, χαμηλότερο και από τις τελευταίες σήμερα χώρες στη σχετική λίστα, τη Σιέρα Λεόνε (50 έτη) και την Ανγκόλα (52 έτη). Στα μέσα του 20ού αιώνα, σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, η οικονομική ανάπτυξη απάλλαξε από τη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους και η επιστήμη συνέβαλε να γιατρευτούν ασθένειες επεκτείνοντας το προσδόκιμο ζωής.

Μετά το 1990, η ταχεία ανάπτυξη μεταφέρθηκε στην Ασία. Η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, που διαθέτουν σχεδόν το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, τρέχουν με σπουδαίους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Η Αφρική, που έχει μείνει πίσω, θα είναι το επόμενο στοίχημα της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Η ακραία φτώχεια περιορίστηκε. Ο αριθμός όσων ζουν με λιγότερο από 1,90 δολάριο ημερησίως μειώθηκε από 1,8 δισ. το 1990, σε 760 εκατομμύρια το 2013 (οι μισοί εκ των οποίων ζουν στην Υποσαχάρια Αφρική) και αυτό παρά την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά 2 δισεκατομμύρια.

Οι φόβοι πως ο υπερπληθυσμός θα οδηγούσε σε μεγάλες δυστυχίες διαψεύστηκαν. Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, που οφείλεται κυρίως στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και στην αντιμετώπιση των ασθενειών, είναι αντιμετωπίσιμη. Επιπλέον, παρά την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, ο αριθμός παιδιών ανά οικογένεια μειώθηκε. Οι γυναίκες του αναπτυσσόμενου κόσμου κάνουν λιγότερα παιδιά κερδίζοντας έτσι χρόνο για τον εαυτό τους.

Οι φτωχές εισοδηματικά χώρες είναι περισσότερο ανεπτυγμένες από όσο νομίζουμε. Οπως υπογραμμίζει ο Ρόσλιγκ, η εικόνα ενός κόσμου χωρισμένου στα δύο με τη μεγάλη πλειοψηφία να ζει στη μιζέρια, τη στέρηση και τη βαρβαρότητα είναι ψευδαίσθηση. Δυστυχώς, αυτή η ψευδαίσθηση μαζί με ένα κάρο άλλες ανυπόστατες φοβίες οδηγεί τους πολίτες των δυτικών κοινωνιών σε προβληματικές πολιτικές επιλογές και συμπεριφορές.

Από ιδεολογικής πλευράς, οι παγκόσμιες εξελίξεις των τελευταίων 25 χρόνων αντιμετωπίστηκαν και αντιμετωπίζονται με δυσπιστία και εχθρότητα από δύο εκ διαμέτρου αντίθετα ρεύματα: την αντικαπιταλιστική αριστερά και τη λαϊκιστική άκρα και νέα δεξιά. Οι πρώτοι βλέπουν την παγκοσμιοποίηση ως τη βασιλεία των πολυεθνικών, που γεννάει μόνο εκμετάλλευση, ανισότητες και περιβαλλοντικές καταστροφές. Οι δεύτεροι, πιο απειλητικοί στις μέρες μας, ζητούν επιστροφή στην εποχή των κλειστών συνόρων και των εθνικισμών. Και οι μεν και οι δε δομούν τη ρητορική τους πάνω σε εσφαλμένα δεδομένα και εκμεταλλεύονται την άγνοια προκειμένου να μεταλαμπαδεύσουν φόβο. Και οι μεν και οι δε θυμίζουν τους ψευδοπροφήτες, που σε κάθε ευκαιρία προειδοποιούν: «Μετανοείτε έρχεται το τέλος του κόσμου»!

Ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα. Η παραδοχή της προόδου που συντελέστηκε όλα αυτά τα χρόνια, δεν υπονοεί βέβαια πως τα προβλήματα εξαφανίστηκαν και δεν χρειάζεται εγρήγορση σε ζητήματα όπως είναι οι πόλεμοι, η ακραία φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες, οι διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων ή η κλιματική αλλαγή. Κάθε άλλο! Ούτε βεβαίως πως η μετατόπιση πλούτου και κατ’ επέκταση ισχύος από τη Δύση στην Ανατολή θα είναι χωρίς συνέπειες. Απλώς, για να μπορέσουμε να μιλήσουμε σοβαρά για τα προβλήματα, πρέπει να έχουμε γνώση της πραγματικότητας και να μην είμαστε έρμαια φοβιών, στερεοτύπων και μύθων.

***

Νίκος Μαραντζίδης - καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα.

Πηγή: kathimerini

Ταξίδι στον κόσμο μέσα από πόρτες!

Μια εκπληκτική συλλογή από διάφορα μέρη του πλανήτη!

Ο Βέλγος φωτογράφος Pascal Mannaerts έχει εντυπωσιάσει με τις φωτογραφίες του, στη διάρκεια του ταξιδιού του σε όλο τον κόσμο, που κράτησε μια δεκαετία.

Σε αυτή τη φωτογραφική του σειρά «αφηγείται» ιστορίες μέσα από τις πόρτες, σε απόμακρες περιοχές.

Όπως περιγράφει ο ίδιος, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, πάντα τον συνάρπαζαν τα διάφορα είδη αρχιτεκτονικής των τοποθεσιών που επισκέφτηκε. Ειδικότερα, τον προσέλκυσαν οι πόρτες.

«Ως πρωταρχικά και ουσιαστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, οι πόρτες είναι σύμβολα του άγνωστου, της ανακάλυψης, της φιλοξενίας και της μετάβασης.

»Εμπνέουν, εκπλήσσουν και ενθαρρύνουν την αμφισβήτηση. Από την Κούβα μέχρι το Βιετνάμ, μέσω της Αιθιοπίας και της Ινδίας, είναι μια συλλογή φωτογραφιών από τις πόρτες σε όλο τον κόσμο».

Chinguetti, Μαυριτανία

Το Chinguetti είναι μία από τις ιστορικές πόλεις της ερήμου στη Μαυριτανία. Φημίζεται για την αρχιτεκτονική, την εμπορική και πολιτισμική επιρροή του. Η πόλη είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Mardin, ανατολική Τουρκία

Shiqiao, Guizhou Province, Κίνα

Saritag, Τατζικιστάν

Το χωριό είναι προσβάσιμο με το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο μετά από πολλές ώρες μέσα από βουνά και ένα συναρπαστικό τοπίο. Ένα ένα απομακρυσμένο μέρος, όπου ο χρόνος παραμένει ακίνητος.

Καλκούτα, Ινδία

Ένας άνθρωπος ελέγχει το κινητό του τηλέφωνο σε ένα δρόμο κοντά στο σταθμό Howrah. Μια στιγμή ηρεμίας σε μια θορυβώδη γειτονιά.

Βαρανάσι, Ινδία

Μοτίβα, χρώματα και πίνακες ζωγραφικής στο παλιό τμήμα της Ιερής Πόλης του Βαρανάσι

Τζοντπούρ, Ρατζαστάν, Ινδία

Η Τζοντπούρ, συχνά ονομάζεται «μπλε πόλη». Είναι ένα από τα αρχιτεκτονικά κοσμήματα της Ινδίας

Nyalam, Θιβέτ

 

Είσοδος σε ένα σπίτι στο χωριό που βρίσκεται πάνω από 3.500 μέτρα πάνω από τη επιφάνεια της θάλασσας, κοντά στα σύνορα με το Νεπάλ. Το φως είναι εκτυφλωτικό κάτω από τον ήλιο και η αναπνοή είναι σύντομη σε αυτό το υψόμετρο.

Panaji, Γκόα, Ινδία

 

Με τις πορτογαλικές επιρροές της, η πανέμορφη αυτή πόλη είναι ένας θαυμάσιος τόπος λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις διάσημες παραλίες Ινδικού ωκεανού.

Bayamo, Κούβα

Η κουβανική σημαία και μια εικόνα από την επανάσταση στην πόρτα ενός σπιτιού στην πόλη του Bayamo, στην Κούβα.

Mafate, Ρεϊνιόν

Το χωριό Mafate, βρίσκεται στην καρδιά του νησιού της Ρεϊνιόν, είναι ένα μέρος κρυμμένο από τον κόσμο. Είναι περιτριγυρισμένο από τεράστια βουνά και μπορεί να φτάσει κανείς μόνο με τα πόδια. Τα εμπορεύματα μεταφέρονται με ελικόπτερο δύο φορές την εβδομάδα, όπως και το ταχυδρομείο.

Abyaneh, Ιράν

Βρίσκεται στα ιρανικά βουνά, και χαρακτηρίζεται από το χρώμα των σπιτιών του, τους κατοίκους του, το κλίμα του και την εικόνα της καλής ζωής που αντανακλά. Το Abyaneh χτίστηκε στο βουνό Karkas για προστασία από τις εισβολές των εχθρών. Τώρα, ένας χώρος παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Jaisalmer, Ινδία

Παραδοσιακό σπίτι στο φρούριο Jaisalmer, το οποίο είναι ένας πραγματικός λαβύρινθος. Η είσοδος σε κάθε σπίτι είναι διακοσμημένη με εικόνα του θεού Γκανές.

Κοιλάδα Kök-Jayik, Κιργιστάν

Παραδοσιακό σπίτι στη θρυλική πόλη που βρίσκεται κατά μήκος του αρχαίου δρόμου του μεταξιού. 

Sanliurfa, Τουρκία

Η είσοδος σε ένα σπίτι στη Σανλιούρφα, βάθη της Ανατολίας, στην Τουρκία.

 

Πηγή: Bored Panda / Επιμέλεια Snoopit24

www.o-klooun.com

«Ο παιδαγωγός σου δεν μπορεί να είναι άλλο από ελευθερωτής σου»

Νίτσε – Ο Σοπενχάουερ ως παιδαγωγός

Ο ταξιδευτής εκείνος, που είχε δει πολλές χώρες και λαούς και κάμποσες ηπείρους, και τον ρώτησαν ποια ιδιότητα των ανθρώπων συνάντησε παντού, έλεγε: «έχουν μια κλίση στην οκνηρία». Σε μερικούς θα φανεί ότι θα μιλούσε σωστότερα και πιο έγκυρα αν έλεγε: «είναι όλοι δειλοί». Κρύβονται κάτω από ήθη και απόψεις.

Κατά βάθος, κάθε άνθρωπος ξέρει καλά πως βρίσκεται στον κόσμο για μία φορά και μόνο, ως κάτι μοναδικό, και πως καμιά άλλη τόσο παράξενη σύμπτωση δε θα συνταιριάξει, για δεύτερη φορά, μια τόσο θαυμάσια πολλαπλότητα σε ενότητα, όπως είναι αυτός: το ξέρει αυτό, αλλά το κρύβει σαν μια κακή συνείδηση – για ποιο λόγο; Από φόβο μπρος στον γείτονα, ο οποίος απαιτεί τη σύμβαση, τη στιγμή που και ο ίδιος καλύπτεται με αυτή.

Τι είναι όμως αυτό που αναγκάζει κάποιον να φοβάται τον γείτονα, να σκέφτεται και να πράττει αγεληδόν, και να μην είναι ευχαριστημένος με τον ίδιο του τον εαυτό; Η ντροπαλοσύνη, ίσως, για λίγους και σπάνιους. Για τους περισσότερους, όμως, είναι η νωθρότητα, η φυγοπονία, δηλαδή εκείνη η ροπή στην οκνηρία, για την οποία μίλησε ο ταξιδιώτης.

Έχει δίκιο: οι άνθρωποι είναι περισσότερο οκνηροί απ’ ό,τι δειλοί και φοβούνται περισσότερο τους κόπους που θα τους επέβαλε μια απόλυτη εντιμότητα και γύμνια. Μόνο οι καλλιτέχνες μισούν αυτή την αμέριμνη πορεία, με τα δανεικά φερσίματα και τις αταίριαστες γνώμες, και φανερώνουν το μυστικό, την κακή συνείδηση του καθενός, την πρόταση πως κάθε άνθρωπος είναι ένα μοναδικό θαύμα.

Τολμούν να μας δείξουν τον άνθρωπο · πως αυτός, ως και στην κάθε κίνηση των μυών, είναι μόνος του · ακόμα περισσότερο πως αυτός, με την αυστηρή συνέπεια της μοναδικότητάς του, είναι όμορφος και αξιοθαύμαστος, καινοφανής και απίστευτος, όπως κάθε έργο της φύσης, και βέβαια καθόλου βαρετός.

Όταν ένας μεγάλος στοχαστής περιφρονεί τους ανθρώπους, περιφρονεί την οκνηρία τους · διότι εξαιτίας της οι άνθρωποι εμφανίζονται ως βιομηχανικά προϊόντα, ως αδιάφοροι, ανάξιοι για συναναστροφή και νουθεσία. Ο άνθρωπος που δε θέλει να ανήκει στη μάζα χρειάζεται μόνο να πάψει να είναι νωθρός απέναντι στον εαυτό του και θα πρέπει να ακολουθεί τη συνείδησή του, η οποία του φωνάζει: «να είσαι ο εαυτός σου! Όλα αυτά δεν είσαι εσύ, αυτά που τώρα κάνεις, σκέφτεσαι, λαχταράς».

Κάθε νεανική ψυχή ακούει αυτή τη φωνή μέρα νύχτα και τρέμει · γιατί νιώθει αιωνίως σίγουρη την επιτυχία, όταν συλλογίζεται την πραγματική της απελευθέρωση · για τούτη την ευτυχία, όμως, όσο καιρό βρίσκεται στις αλυσίδες των γνωμών και του φόβου, κανείς και με κανένα τρόπο δεν μπορεί να τη βοηθήσει. Και δίχως την απελευθέρωση εκείνη, πόσο απελπισμένη και παράλογη μπορεί να γίνει η ζωή!

Δεν υπάρχει στη φύση πιο βαρετό και αντιπαθητικό πλάσμα από τον άνθρωπο που παραμερίζει το πνεύμα του και τώρα κοιτάζει δεξιά και αριστερά, πίσω και παντού. Σε έναν τέτοιο άνθρωπο δεν πρέπει τελικά να εναντιωνόμαστε, γιατί είναι φλοιός δίχως πυρήνα, ένα σάπιο, ζωγραφιστό, διογκωμένο ένδυμα, ένα καλλωπισμένο φάντασμα το οποίο δεν μπορεί να προκαλέσει φόβο, ούτε ασφαλώς συμπόνια.

Και αν δικαίως λέμε πως ο τεμπέλης σκοτώνει τον χρόνο, τότε πρέπει να ανησυχούμε σοβαρά μήπως μια εποχή που στηρίζει την ευτυχία της στις κοινές γνώμες, δηλαδή στις ατομικές νωθρότητες, σκοτωθεί στ’ αλήθεια: εννοώ ότι θα σβηστεί από την ιστορία της πραγματικής απελευθέρωσης της ζωής. Πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η απέχθεια κατοπινών γενεών που θα ασχολούνται με την κληρονομιά εκείνης της εποχής, στην οποία βασίλευαν όχι οι ζωντανοί άνθρωποι αλλά ανθρωποειδή της κοινής γνώμης.

Γι’ αυτό τον λόγο η εποχή μας, για κάποιους μακρινούς απογόνους, μπορεί να είναι η πιο σκοτεινή και πιο άγνωστη, καθότι η πιο απάνθρωπη, περίοδος της ιστορίας. Διασχίζω τις καινούριες οδούς των πόλεών μας και σκέφτομαι πως από όλα τα φρικτά σπίτια, που έχτισε για λογαριασμό της η γενιά της κοινής γνώμης, δε θα υπάρχει τίποτα σε μια εκατονταετία και πως επίσης, τότε, οι γνώμες αυτών των οικοδόμων πιθανώς θα έχουν διαλυθεί.

Πόσο γεμάτοι ελπίδα πρέπει απεναντίας να είναι όλοι εκείνοι που δε νιώθουν πολίτες εκείνης της εποχής. Γιατί, αν ήταν κάτι τέτοιο, τότε θα συνεργάζονταν για να σκοτώσουν την εποχή τους και μαζί με την εποχή τους να βουλιάξουν – ενώ αυτοί, μάλλον, θέλουν να χαρίσουν στην εποχή τους ζωή για να εξακολουθήσουν, οι ίδιοι, να ζουν σε αυτή τη ζωή.

Αλλά ακόμα κι αν το μέλλον δε μας επιτρέπει να ελπίζουμε τίποτα, η αλλόκοτη ύπαρξή μας ακριβώς σε αυτό το Τώρα μας ενθαρρύνει πειστικότατα να ζήσουμε σύμφωνα με έναν ιδιαίτερο νόμο και μέτρο: είναι αυτό το ανεξήγητο, το ότι ζούμε ακριβώς σήμερα, ενώ είχαμε άπειρο χρόνο για να υπάρξουμε, το ότι δεν κατέχουμε τίποτε άλλο από μια σπιθαμή σήμερα και πρέπει να δείξουμε γιατί και προς τι γεννηθήκαμε τώρα ακριβώς.

Έχουμε να δώσουμε λόγο για την ύπαρξή μας ενώπιον του ίδιου μας του εαυτού · συνεπώς θέλουμε επίσης να αποκαλύψουμε τους πραγματικούς πηδαλιούχους αυτής της ύπαρξης και να μην επιτρέψουμε η ύπαρξή μας να μοιάζει με μια αστόχαστη σύμπτωση. Πρέπει να την αντιμετωπίσουμε τολμηρά και ριψοκίνδυνα αφού μάλιστα, στη χειρότερη όπως και στην καλύτερη περίπτωση, πάντα θα τη χάνουμε.

Γιατί να κρεμόμαστε από αυτό τον σβώλο γης, από αυτό το επάγγελμα, γιατί να ακούμε προσεκτικά τι λέει ο γείτονας; Είναι τόσο επα­ρχιώτικο να υποχρεώνεσαι σε γνώμες στις οποίες, διακόσια μίλια πιο πέρα, δε θα υποχρεωνόσουν πια. Ανατολή και Δύση είναι γραμμές με κιμωλία, που κάποιος μας τις ζωγράφισε μπρος στα μάτια μας για να περιπαίξει τη δειλία μας.

«Θέλω να προσπαθήσω να φτάσω στην ελευθερία» μονολογεί η νεανική ψυχή · και σε αυτό έμελλε να την εμποδίσει το γεγονός ότι, τυχαία, δύο έθνη μισούνται και πολεμούν το ένα το άλλο, ή το ότι μια θάλασσα βρίσκεται ανάμεσα σε δυο κομμάτια γης, ή το ότι τριγύρω της θα διαδοθεί μια θρησκεία η οποία δεν υπήρχε βέβαια πριν από δύο χιλιάδες χρόνια.

«Όλα αυτά δεν είσαι εσύ» λέει στον εαυτό της.

«Κανείς δεν μπορεί για χάρη σου να χτίσει τη γέφυρα, που πάνω της πρέπει να βαδίσεις, πάνω από το ποτάμι της ζωής, κανείς, εκτός από σένα και μόνο. Ναι μεν υπάρχουν αναρίθμητα μονοπάτια και γέφυρες και ημίθεοι, που θέλουν να σε περάσουν από το ποτάμι, όμως μόνο με τίμημα τον εαυτό σου · θα έβαζες ενέχυρο τον εαυτό σου και θα τον έχανες. Στον κόσμο υπάρχει μόνο ένας δρόμος, που άλλος δεν μπορεί να τον διαβεί, εκτός από σένα: πού οδηγεί; Μη ρωτάς, προχώρησε».

Ποιος ήταν αυτός που ξεστόμισε τη φράση «ποτέ ένας άνθρωπος δε σηκώνεται ψηλότερα, όσο όταν δεν ξέρει προς τα πού μπορεί ο δρόμος του ακόμα να τον πάει»;

Πώς όμως να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας; Πώς ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό του; Είναι ένα σκοτεινό και κρυμμένο πράγμα · και όπως ο λαγός έχει εφτά δέρματα, έτσι και ο άνθρωπος τραβάει το δικό του εβδομήντα εφτά φορές, χωρίς να μπορέσει να πει: «αυτό είσαι λοιπόν πραγματικά, αυτό δεν είναι πια δέρμα».

Επιπλέον, το να σκάβει στον εαυτό του με αυτό τον τρόπο, και βίαια, στον επόμενο δρόμο, να κατεβαίνει στη στοά της ύπαρξής του, είναι ένα βασανιστικό και επικίνδυνο ξεκίνημα.

Τραυματίζεται τόσο ελαφρά ώστε κανένας γιατρός δεν μπορεί να τον θεραπεύσει. Και εκτός αυτού: γιατί να ήταν κάτι τέτοιο απαραίτητο, αν βέβαια όλα μπορούν να σταθούν ως μαρτυρίες για την ύπαρξή μας: οι φιλίες και οι έχθρες μας, το βλέμμα και η χειραψία μας, οι αναμνήσεις μας και ό,τι ξεχνάμε, τα βιβλία και τα χαρακτηριστικά της πένας μας. [...]

Η νεανική ψυχή κοιτάζει πίσω τη ζωή με την απορία: τι αγάπησες μέχρι τώρα αληθινά, τι τράβηξε την ψυχή σου προς τα πάνω, τι την κυρίεψε και συγχρόνως τι την έκανε ευτυχισμένη;

Παράθεσε εμπρός σου τη σειρά των αγαπημένων αυτών αντικειμένων και ίσως σου δώσουν, μέσω της ύπαρξης και της σειράς τους, έναν νόμο, τον θεμελιώδη νόμο του ίδιου σου του εαυτού. Σύγκρινε αυτά τα αντικείμενα, κοίτα πώς το ένα συμπληρώνει το άλλο, πώς το προεκτείνει, το υπερβαίνει, το μεταμορφώνει, το αποσαφηνίζει, πώς σχηματίζουν μια κλίμακα πάνω στην οποία εσύ, ως τώρα, αναρριχήθηκες προς τον εαυτό σου · γιατί η αληθινή ύπαρξή σου δε βρίσκεται βαθιά κρυμμένη μέσα σου, αλλά σε απροσμέτρητο ύψος πάνω από σένα ή, τουλάχιστον, πάνω από αυτό που συνήθως ονομάζεις εγώ σου.

Συνοψίζει όσα γράφει ορίζοντας την εκπαίδευση:

Ο παιδαγωγός σου δεν μπορεί να είναι άλλο από ελευθερωτής σου. Όμως απελευθέρωση σημαίνει απαλλαγή από κάθε ζιζάνιο, σκουπίδι, σκουλήκι, που θέλει να αγγίξει το τρυφερό φύτρο του φυτού, ανά­βλυσμα φωτός και θερμότητας, γεμάτος αγάπη βόμβος νυχτερινής βροχής.

(«Ο Σοπενχάουερ ως παιδαγωγός», 1874) [ελλ. μτφρ., ό.π., σ. 2

 

Πηγή: alfavita.gr

4+1 πράξεις ψυχολογικής φροντίδας του εαυτού μας

Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας – Ψυχολόγος.

Η καθημερινότητά μας είναι συνήθως αδυσώπητη. Απαιτητική. Δουλειά, σπίτι, υποχρεώσεις, αρκετό stress και πολλή πίεση για να ανταπεξέλθουμε. Σαν να μιλάμε για μια μηχανή που δουλεύει ασταμάτητα, παράγει αδιάκοπα... μια μηχανή χωρίς ζωή! Αυτός είναι ο κίνδυνος της ρουτίνας: Να αποκοπούμε από την ίδια μας τη ζωή, να αποκοπούμε από τον εαυτό μας. Αλλοτρίωση. Τι μπορούμε να κάνουμε; Μικρά ψήγματα καθημερινής φροντίδας για τον καθένα.

Μην ξεχνάτε τον ήλιο: Το φως του ήλιου, η λάμψη του, καθημερινά μας λούζει ζωή και εμείς τον αγνοούμε, δεν του ρίχνουμε μια ματιά.

Μην ξεχνάτε το γέλιο, έστω το χαμόγελο, την ευφορική έκφανση της ανθρώπινης υπόστασης.

Μια βόλτα με έναν καλό φίλο μπορεί να βελτιώσει την διάθεση μια μέρα που όλα δείχνουν να πηγαίνουν στραβά.  

Μην ξεχνάτε το κλάμα, το δάκρυ, τη έκφραση του πόνου, της θλίψης, της στεναχώριας, του θυμού... που εγκλωβίζονται μέσα μας και μας στενα/χωρούν, μας κατα/θλίβουν, μας μελαν/χολούν.

Μην ξεχνάτε την ανάπαυση, την χαλάρωση, τον ύπνο. Το σώμα χρειάζεται ξεκούραση, ο νους χρειάζεται αγρανάπαυση, το πνεύμα χρειάζεται αποφόρτιση.

Μην ξεχνάτε τους φίλους, μια συζήτηση, μια έξοδο, έναν περίπατο, μια παράσταση ή μια ταινία, έναν καφέ, ένα ποτό, δύο κουβέντες...

Ας φροντίσουμε τον εαυτό μας. Καθημερινές, μικρές πράξεις φροντίδας, μια υπενθύμιση της αξίας μας, μια περιποίηση, στοιχειώδης των αναγκών μας...

Γιάννης Ξηντάρας 
Πτυχιούχος Ψυχολογίας από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή». Μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος & του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων

/www.clickatlife.gr