Γιατί τα παιδιά Αντιστέκονται;

της Δρ. Τζίνα Γ. Θανοπούλου

Πολύ συχνά τα παιδιά αντιστέκονται ανάλογα με την ηλικία και φάση, επειδή μεγαλώνουν και είναι φυσιολογικό στην όλη εξελικτική διαδικασία να γίνουν ‘own person’ να αντιστέκονται στην «εξουσία» του γονιού.

Πολύ συχνά αντιστέκονται με σκοπό να ‘εξαναγκάσουν’, να ‘ζητήσουν’ από το δάσκαλο/γονιό να θέσουν

Υγιή Όρια

και Λογικούς Περιορισμούς που είναι πάρα πολύ σημαντικοί για την υγιή Συναισθηματική τους Ανάπτυξη.

Μόνο μέσα από αυτόν τον τρόπο θα μάθουν την Υπευθυνότητα, Αυτοπειθαρχία,

την Υγιή Ανταλλαγή και το Μοίρασμα

των συναισθημάτων και Μοίρασμα υλικών αγαθών και θα είναι προετοιμασμένα για

τη μελλοντική τους ανάπτυξη και ένταξη στην κοινωνία. Έτσι αρχίζει ηΚοινωνικοποίησή τους.

Άλλες φορές αντιστέκονται απλώς επειδή δε νιώθουν ακουστά, ορατά, σεβαστά.

Αυτό είναι ένα σημαντικό σημάδι

για τους δασκάλους/ γονείς να συνειδητοποιήσουν και να προσπαθήσουν να

ανακαλύψουν ποιο είναι το μήνυμα,

συνειδητά ή ασυνείδητα που τα παιδιά τους δίνουν. Πολύ συχνά τα παιδιά

επειδή δεν έχουν ακόμα

αναπτύξει τον κατάλληλο λόγο,συναισθηματικές ή κοινωνικές δεξιότητες, 

δεν ξέρουν πώς να

εκφράσουν τις συναισθηματικές αποτυχίες, επιθυμίες και ανάγκες.

Σαν αποτέλεσμα δείχνουν την

απογοήτευσή τους μέσα από τις πράξεις, ή ακόμα και τις αντιδράσεις τους που μπορεί να είναι

ακατάλληλες ακόμα και εχθρικές κάποιες φορές, αλλά για αυτά είναι ο μόνος τρόπος που

ξέρουν να διοχετεύσουν την ενέργειά τους, να εκφραστούν.

Οφείλουν να ερευνήσουν τι Συναισθήματα είναι κρυμμένα πίσω από την αντίδρασή τους:

Τις περισσότερες φορές πρώτα είναι ΘΥΜΟΣ, έπειτα είναι ΛΥΠΗ και τελικά είναι ΦΟΒΟΣ. 

Πρέπει να είναι ικανοί να δουν αυτά τα συναισθήματα και να βοηθούν τα παιδιά να τα εκφράσουν,

ίσως όχι συγκεκριμένα επειδή στερούνται κριτικής ικανότητας, αλλά με το να τα επεξεργάζονται.

Να τα βοηθούν να μη μπλοκάρουν τα συναισθήματα μέσα τους αλλά να βρουν άλλους,

εναλλακτικούς, αποτελεσματικούς τρόπους να διοχετεύουν τη συναισθηματική

τους ενέργεια αποτελεσματικά.

 Πρέπει να προτείνουν άλλους τρόπους στα παιδιά κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης όταν

 δεν είναι πολύ εκνευρισμένα ή σε υπερένταση ή κουρασμένα ή απογοητευμένα,

αλλά όταν είναι

πιο ήρεμα και μπορούν να καθίσουν μαζί τους και να ανταλλάξουν συναισθήματα

και ιδέες με

ήρεμο, πιο χαλαρωτικό τρόπο, όπου και οι δύο

θα μπορούν να είναι ανοιχτοί για επικοινωνία με

πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Άλλες προτάσεις για το τι μπορούν να κάνουν Δάσκαλοι/Γονείς

α) Οι Δάσκαλοι/ Γονείς πρέπει να προσπαθούν να εμπνεύσουν στα παιδιά με το δικό τους

παράδειγμα ζωής, με το να ‘είναι εκεί’ για αυτά, να τους αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο,

να ακούνε ενεργητικά και να τους μιλούν. 

Οι γονείς πρέπει να είναι ευέλικτοι και να εκσυγχρονίζουν τις Γονεικές τους επιδεξιότητες

ανάλογα

με τις ανάγκες των παιδιών τους, έχοντας στο μυαλό τους ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό

με διαφορετικές ανάγκες και δυναμικό.

β) Πρέπει ακόμη να προσπαθούν να θέτουν όρια και περιορισμούς στη ζωή των

παιδιών με σκοπό

να αναπτύξουν την Κριτική τους Ικανότητα, να τα βοηθούν να αναπτύξουν 

Τεχνικές Επίλυσης Προβλήματος δίνοντάς τους Επιλογές ( Options andChoices)

 ανάλογα με την

ηλικία τους. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα αναπτύξουν τα χαρακτηριστικά της

 Ελεύθερης Βούλησης, Ελευθερία Επιλογής, Ευθύνες, Κριτική Σκέψη,

Υγιή Αυτοεκτίμηση και Ωριμότητα.

Προτάσεις για Τεχνικές Επίλυσης Προβλήματος που θα βελτιώσουν την επικοινωνία:

Να προσπαθήσουν:

Να προσδιορίσουν το πρόβλημα του κάθε παιδιού, τα συναισθήματα και τις

αντιδράσεις που προκαλούνται από αυτό.

Να προσδιορίσουν στόχους και τι θα ήθελε να κατορθώσει το παιδί λύνοντας το

συγκεκριμένο πρόβλημα.

Να σκεφτούν μαζί με το παιδί πιθανές λύσεις και σενάρια.

Να εκτιμήσουν προτεινόμενες λύσεις βασισμένες σε οικογενειακές αξίες και στις προσωπικές αξίες

του κάθε παιδιού.

Να βοηθήσουν το παιδί να επιλέξει μια λύση που ταιριάζει στην προσωπικότητά του, να πάρει

μια καλή

απόφαση και να σχεδιάσει ένα σχέδιο δράσης.

Πρέπει να είναι η λύση του, η απόφασή του, η δράση του.

Μετά τη δράση και το αποτέλεσμα, να συζητήσουν μαζί του την Έκβαση,

να δουν μαζί τι δουλεύει και

τι όχι και γιατί.

Να χρησιμοποιήσουν το όλο περιστατικό σαν μία ευκαιρία για 

Ανάπτυξη, Μάθηση και Σύνδεση.

γ) Ένα άλλο σημαντικό σημείο που πρέπει να αναφέρουμε είναι οι δάσκαλοι/γονείς να εμπνέουν στα

παιδιά την αναβολή της ικανοποίησης των συναισθηματικών και υλικών αναγκών τους, μία από τις

πιο σημαντικές αρχές της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και Ωριμότητας. Έτσι προετοιμάζουμε τα παιδιά

μας να γίνουν ισορροπημένα, ώριμα άτομα που μπορούν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους και να

εκφράζουν τις επιθυμίες τους αλλά που μπορούν να περιμένουν την κατάλληλη στιγμή, μετά από

κατάλληλη προσπάθεια και κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες.

ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

Να αποφεύγουμε Υπερβολική Κριτική, Ταπεινωτικά Σχόλια ή Εμπαιγμό των παιδιών μας. 

Δε μαθαίνουν με αυτά. Χρειάζονται Ενίσχυση και Θετική, Δημιουργική Κριτική.

Να αποφεύγουμε να συγκρίνουμε τα παιδιά μας με άλλα παιδιά, ακόμα και με τα ίδια τους τα αδέρφια.

Αντιθέτως να προσπαθούμε να τα συμβουλεύουμε και να τα επαινούμε για τις

δικές τους ικανότητες και κατορθώματα.

Να προσπαθούμε να αγνοούμε την γονική και προσωπική Ατζέντα, με τα δικά μας όνειρα,

προσδοκίες και ανάγκες για τα παιδιά μας και να τους επιτρέψουμε να ανακαλύψουν,

να έχουν και να αναπτύξουν τη δική τους ατζέντα και προσωπικότητα.

Να προσπαθούμε να δημιουργούμε ένα Νοερό Χάρτη της καθημερινής ζωής των παιδιών. 

Αυτός ο χάρτης είναι το πρόγραμμά τους, οι φίλοι τους, οι δάσκαλοί τους, τα μαθήματά τους,

τα σημαντικά μέρη. 

Είναι ο κόσμος τους. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε για αυτό και να είμαστε ικανοί να

μοιραστούμε τα αισθήματα των παιδιών, τις αγωνίες, τις σκέψεις, σχέδια κ.λπ. αυτού του κόσμου.

Αυτό θα μας βοηθήσει να ξέρουμε που είναι τα παιδιά μας τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους.

Να προσπαθούμε να τους επικοινωνούμε Κατανόηση και Συναίσθηση για τα καθημερινά τους

προβλήματα και να μην κριτικάρουμε τα παιδιά μας. Κατά τη διάρκεια συγκρούσεων να τα βοηθάμε

να είναι τίμια, ανοιχτόμυαλα και να τα ενθαρρύνουμε να εκφράζουν τα αισθήματά τους και να

εξετάζουν διαφορετικά σενάρια.

Να γίνουμε ζωντανό παράδειγμα δράσης και συμπεριφοράς για τα παιδιά μας.

Να τους δίνουμε παραδείγματα της καθημερινής μας ζωής και πως καταφέραμε οι ίδιοι να λύσουμε

μια σύγκρουση ή πως αντιμετωπίσαμε μια δύσκολη κατάσταση.

Να μην επιβάλλουμε τις λύσεις μας στα προβλήματα των παιδιών μας.

Να τα βοηθούμε να τις βρουν μόνα τους με την καθοδήγησή μας, υποστήριξη και βοήθεια.

Αυτό θα βοηθήσει στην Ανάπτυξη, Αυτοεκτίμηση και Αυτοπεποίθηση των παιδιών.

Να ενδυναμώνουμε τα παιδιά μας παρέχοντάς τους Επιλογές και να σεβόμαστε τις επιθυμίες και

ανάγκες τους, ακόμα κι αν είναι διαφορετικές από τις δικές μας.

Να μοιραζόμαστε τα όνειρα, φιλοδοξίες, ακόμα και φαντασιώσεις των παιδιών μας. 

Να τα εμπνέουμε       και να δημιουργούμε κάποια μαζί.

Να είμαστε Ειλικρινείς μαζί τους.

Να αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο στα παιδιά και να μοιραζόμαστε δραστηριότητες που

απολαμβάνουν ΜΑΖΙ,

όπως λογοτεχνία, παιχνίδια, σπορ, επισκέψεις, τέχνη κ.λπ.

Να πιστεύουμε στη Θετική Φύση τους και στην Ανθρώπινη Εξέλιξη. Να σκεφτόμαστε ΘΕΤΙΚΑ και να

εμπνέουμε τα παιδιά να γίνουν Θετικοί, Αισιόδοξοι Στοχαστές.

Δρ. Τζίνα Γ. Θανοπούλου, Ed.M., M.A. HARVARD University Συμβουλευτική Ψυχολόγος,

Η κ. Τζίνα Γ. Θανοπούλου, Ed.M.,M.A. HARVARD University είναι Ψυχο -

Εκπαιδευτική Σύμβουλος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, με εξειδίκευση στη

Συμβουλευτική παιδιών, εφήβων, ενηλίκων και ζευγαριών.

Στο (Harvard Graduate School of Education HGCE), εξειδικεύτηκε

στη Συμβουλευτική Εφήβων και Ενηλίκων σε «Ρίσκο» 

(Risk & Prevention Psychology), 

Σχέσεις Γονέων - Παιδιών - Ζευγαριού,

καθώς και στη Γυναικεία Ψυχολογία, στην Εικόνα Σώματος και 

Αυτοπεποίθηση, Διατροφικές Διαταραχές.