Η καταμέτρηση υδατανθράκων βρίσκει εφαρμογή στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και εξυπηρετεί την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος μετά τα γεύματα. Συνεπώς, συμβάλλει και στην καλύτερη ρύθμιση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c.
Πότε κάνουμε καταμέτρηση υδατανθράκων
Όταν ο ασθενής ακολουθεί εντατικοποιημένο πρόγραμμα θεραπείας με ινσουλίνη. Συγκεκριμένα, όταν ακολουθεί αγωγή βασικής και γευματικών δόσεων ινσουλίνης. Σε αυτή την περίπτωση, ανάλογα με την κρίση του ιατρού, ακολουθεί είτε συγκεκριμένες δόσης ινσουλίνης σε κάθε γεύμα άρα λοιπόν προσαρμόζει τους υδατάνθρακες του γεύματος στη δόση, είτε αντίστροφα μετρά τους υδατάνθρακες κάθε γεύματος και προσαρμόζει ανάλογα την δόση της ινσουλίνης.
Πως κάνουμε την καταμέτρηση υδατανθράκων σε μια διατροφή για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1
Αρχικά πρέπει να γνωρίζουμε όλα τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες. Επίσης, θα πρέπει να εκπαιδευτούμε ώστε να ξέρουμε πόσους υδατάνθρακες έχει κάθε τρόφιμο. Σε αυτό είναι πολύτιμη η βοήθεια ενός διαιτολόγου με εμπειρία στη διαχείριση του διαβήτη. Οι ομάδες τροφίμων που έχουν υδατάνθρακες είναι τα γαλακτοκομικά, τα δημητριακά, τα λαχανικά και τα αμυλούχα λαχανικά.
Σε κάθε περίπτωση χρησιμοποιούμε την μέθοδο των ισοδυνάμων προκειμένου να υπολογίσουμε τους υδατάνθρακες ενός γεύματος. Προϋπόθεση για την καλή εφαρμογή της μεθόδου καταμέτρησης υδατανθράκων είναι ο ασθενής να γνωρίζει δύο βασικά πράγματα:
1. Την ευαισθησία του στην ινσουλίνη, δηλαδή πόσα mg/dL μειώνει το σάκχαρο του αίματος 1 μονάδα ινσουλίνης και
2. Πόσες μονάδες ινσουλίνης αντιστοιχούν σε ένα ισοδύναμο υδατανθράκων
Ένα ισοδύναμο υδατανθράκων είναι η ποσότητα της τροφής που περιέχει 10 ή 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Τη διαφορά αυτή (10 ή 15γρ) εντοπίζουμε στις διάφορες εθνικές οδηγίες των αντίστοιχων διαβητολογικών εταιρειών. Στην Ελλάδα, ως 1 ισοδύναμο ορίζουμε την ποσότητα τροφής που έχει 15γρ υδατανθράκων.
Γάλα και προϊόντα του
Κάθε ισοδύναμο γάλακτος περιέχει 12γρ υδατανθράκων, 8γρ πρωτεΐνης και ποσότητα λίπους 0-8γρ. Με βάση την λιποπεριεκτικότητα τους, τα διακρίνουμε σε:
| Γαλακτοκομικά πολύ χαμηλού λίπους (0-3γρ) | |
| Αποβουτυρωμένο γάλα | 1 φλ |
| Γάλα με 1 ή 1,5% λίπος | 1 φλ |
| Γάλα εβαπορέ-εγκυτιωμένο-αποβουτυρωμένο | 1/2 φλ |
| Γάλα αποβουτυρωμένο σε σκόνη | 1/3 φλ |
| Γάλα σόγιας αποβουτυρωμένο | 1 φλ |
| Γιαούρτι από αποβουτυρωμένο γάλα | 180γρ |
| Γαλακτοκομικά μετρίου λίπους (5γρ) | |
| Γάλα 2% λιπαρά | 1 φλ |
| Γιαούρτι από γάλα με 2% λιπαρά | 180γρ |
| Γαλακτοκομικά υψηλού λίπους (8γρ) | |
| Γάλα πλήρες | 1 φλ |
| Γάλα εβαπορέ-εγκυτιωμένο-πλήρες | 1 φλ |
| Κατσικίσιο γάλα | 1 φλ |
| Γιαούρτι | 180γρ |
| Κεφίρ | 1 φλ |
*φλ= φλιτζάνι χωρητικότητας 240ml, γρ=γραμμάρια
Λαχανικά
Κάθε ισοδύναμο λαχανικών περιέχει 5γρ υδατανθράκων, 2γρ πρωτεϊνών και 1-4γρ φυτικών ινών και αντιστοιχεί σε ½ φλ μαγειρεμένα λαχανικά ή 1 φλ ωμά.
| Αγγούρι | Πράσα |
| Αγκινάρα | Κρεμμύδια |
| Μανιτάρια | Ραπανάκια |
| Μαρούλι | Κουνουπίδι |
| Αντίδια | Λάχανο |
| Μελιτζάνες | Ραδίκια |
| Βούβες-σινάπι | Σέλινο |
| Βλίτα | Σπανάκι |
| Μπρόκολο | Λάχανο σγουρό |
| Μπάμιες | Λαχανάκια Βρυξελλών |
| Γογγύλια | Λάχανο τουρσί |
| Παντζάρια | Σπαράγγια |
| Καρότα | Ντομάτες |
| Πιπεριές | Χυμός λαχανικών /πελτές ντομάτας κτλ |
| Κολοκυθάκια |
Φρούτα και υδατάνθρακες για υπολογισμό στον διαβήτη τύπου 1
Κάθε ισοδύναμο της ομάδας των φρούτων περιέχει 15γρ υδατανθράκων.
| Ανανάς | ¾ φλ | |
| Αχλάδι | 1τμχ | 110γρ |
| Βερίκοκκα | 4 τμχ | 150γρ |
| Μήλο | 1 τμχ | 120γρ |
| Μανταρίνι | 2 τμχ | 220γρ |
| Καρπούζι | 1 φέτα | 380γρ |
| Κεράσια | 12 τμχ | 85γρ2 |
| Δαμάσκηνο | 2 τμχ | 140γρ |
| Γκρέϊπφρουτ | ½ τμχ | 330γρ |
| Μάνγκο | ½ τμχ | 160γρ |
| Μούρα | ¾ φλ | |
| Σταφύλια | 17 τμχ | 85γρ |
| Φράουλες | 10 τμχ | |
| Πεπόνι | ¾ φλ | 280γρ |
| Νεκταρίνι | 1 τμχ | 140γρ |
| Ροδάκινο | 1 τμχ | 110γρ |
| Πορτοκάλι | 1 τμχ | 180γρ |
| Μπανάνα | 1 τμχ | 120γρ |
| Χυμοί | ||
| Πορτοκάλι | ½ φλ | |
| Μήλο | ½ φλ | |
| Ανανάς | ½ φλ | |
| Σταφύλι | 1/3 φλ | |
| Δαμάσκηνο | 1/3 φλ | |
| Γκρέιπφρουτ | ½ φλ |
Ψωμί, δημητριακοί καρποί, όσπρια, αμυλούχα λαχανικά και υδατάνθρακες
Κάθε ισοδύναμο παρέχει 15γρ υδατανθράκων, 3γρ πρωτεϊνών και 0-1γρ λιπους.
| Ψωμί (όλα τα είδη) | 1 φέτα (30γρ) |
| Βρώμη | ½ φλ |
| Φρυγανιές μικρές | 2 τμχ |
| Ψωμί hot dog | ½ τμχ (30γρ) |
| Ψωμί χάμπουργκερ | ½ τμχ (30γρ) |
| Τορτίγια (15 εκ διάμετρος) | 1 τμχ |
| Τορτίγια (55 εκ διάμετρος) | 1/3 τμχ |
| Παξιμάδια | 2 τμχ |
| Φρυγανιά τριμμένη | 3 κσ |
| Πίτα (για σουβλάκι) | ½ τμχ |
| Κριτσίνια μικρά | 4 τμχ |
| Κριτσίνια μεγάλα | 2 τμχ |
| Κράκερ | 4 τμχ (20γρ) |
| Κρουτόν | 1 φλ |
| Κουλούρι Θεσσαλονίκης | ½ τμχ |
| Αλεύρι | 3 κσ |
| Νιφάδες βρώμης/σιταριού/καλαμποκιού | ½ φλ |
| Ρύζι (όλα τα είδη) μαγειρεμένο | 1/3 φλ |
| Κους κους | 1/3 φλ |
| Ζυμαρικά μαγειρεμένα | 1/3 φλ |
| Πλιγούρι | ½ φλ |
| Noodles | ½ φλ |
| Όσπρια | |
| Φασόλια μαγειρεμένα (όλα τα είδη-η ποσότητα αναφέρεται στον καρπό) | ½ φλ |
| Φάβα/ρεβίθια/φακές μαγειρεμένα (η ποσότητα αναφέρεται στον καρπό) | ½ φλ |
| Αμυλούχα λαχανικά | |
| Αρακάς μαγειρεμένος | ½ φλ |
| Φασολάκια μαγειρεμένα | ½ φλ |
| Πατάτα | 1 τμχ (85γρ) |
| Γλυκοπατάτα | ½ τμχ |
| Πουρές πατάτας (χωρίς τη λιπαρή ύλη) | ½ φλ |
| Καλαμπόκι βρασμένο | ½ φλ |
| Ποπ κορν (χωρίς τη λιπαρή ύλη) | 3 φλ |
| Κάστανα | 4 τμχ |
Πρωτεΐνες και λιπαρά στην καταμέτρηση υδατανθράκων στον διαβήτη τύπου 1
Όταν μετράμε τους υδατάνθρακες ενός γεύματος προκειμένου να υπολογίσουμε την δόση της γευματικής ινσουλίνης θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και τα άλλα θρεπτικά συστατικά του. Βέβαια, θα πρέπει να συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, θα πρέπει αυτά να ξεπερνούν μια συγκεκριμένη ποσότητα για να τα λάβουμε υπόψη μας.
Η μέθοδος που χρησιμοποιούμε συχνότερα για τον υπολογισμό τους έχει ως εξής:
-Αρχικά, υπολογίζουμε το κρέας λευκό ή κόκκινο εάν ξεπερνά τα 120 γραμμάρια. Συγκεκριμένα, για κάθε 120γρ κοτόπουλου/γαλοπούλας/χοιρινού/μοσχαρίσιου κτλ κρέατος υπολογίζουμε ένα ισοδύναμο υδατανθράκων (15γρ).
-Επίσης, για κάθε 150γρ ψαριού υπολογίζουμε ένα ισοδύναμο υδατανθράκων (15γρ). Η συγκεκριμένη μέθοδος αφορά ψητό ψάρι. Σε περίπτωση όμως που αυτό είναι παναρισμένο, θα πρέπει να υπολογίσουμε και την αντίστοιχη ποσότητα φρυγανιάς. Από την άλλη, όταν το ψάρι είναι τηγανιτό, υπολογίζουμε και την αντίστοιχη ποσότητα λιπαρής ύλης όπως παρακάτω.
Για να υπολογίσουμε τα λιπαρά του γεύματος, αυτά θα πρέπει να ξεπερνούν τα 15 γραμμάρια που αντιστοιχούν σε 3 ισοδύναμα λίπους. Έτσι λοιπόν, για κάθε 15γρ λίπους στο γεύμα υπολογίζουμε ένα ισοδύναμο υδατανθράκων.
Η αναλογία μονάδων ινσουλίνης ανά ισοδύναμο υδατανθράκων και η ευαισθησία στην ινσουλίνη διαφέρουν μεταξύ των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1
Αρχικά, θα πρέπει να τονίσουμε ότις οι δύο αυτές παράμετροι διαφέρουν από άτομο σε άτομο και θα πρέπει να εξατομικεύονται αυστηρά, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού που παρακολουθεί τον ασθενή. Επίσης, είναι δυνατόν οι τιμές τους να διαφέρουν ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Ιδιαίτερα, σημαντικές διαφορές παρατηρούμε μετά την εκτέλεση άσκησης και ιδίως όταν αυτή είναι άσκηση με αντιστάσεις. Δηλαδή, άσκηση που γίνεται με βάρη, με λάστιχα ή με το βάρος του σώματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου