Η ιστορία ενός “κουρέματος” που ΔΕΝ έγινε
Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Όπως προκύπτει τόσο από τις δημοσιευμένες μελέτες, όσο και τα απόρρητα έγγραφα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι αξιωματούχοι του ήταν σίγουροι από το 2010 πως το «Ελληνικό Πρόγραμμα» δεν έβγαινε και θα βάρυνε υπερβολικά τους Ελληνες και όχι τους ιδιώτες πιστωτές (κυρίως ξένες τράπεζες και κερδοσκοπικά ταμεία).
Για το λόγο αυτό προέγκριναν μια άμεση αναδιάρθρωση («κούρεμα») του ελληνικού χρέους, αλλά τόσο οι ελληνικές αρχές όσο και οι Ευρωπαίοι απέρριψαν την πρόταση αυτή του ΔΝΤ. Είναι σχετικό και το δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal στις 8 Οκτωβρίου 2013.
)
Οπως αναφέρει το έγγραφο που δημοσίευσα στο «Εθνος της Κυριακής», στη θυελλώδη συνεδρίαση της 9ης Μαίου 2010 πολλά μέλη του Δ.Σ. του ΔΝΤ υπογράμμισαν ότι
το «Ελληνικό Πρόγραμμα» ήταν σχεδιασμένο με λανθασμένο τρόπο και υποστήριξαν ότι τελικά θα είναι μη βιώσιμο, ακριβώς επειδή δεν είχε αποφασιστεί ένα άμεσο «κούρεμα» του χρέους.
Εκείνες τις μέρες, οι επικριτές του «Ελληνικού Προγράμματος» υπογράμμισαν ότιτο βάρος της «επώδυνης προσαρμογής», όπως χαρακτήριζαν τότε αλλά και τώρα τα σκληρά αβάστακτα μέτρα που επέβαλε η Τρόικα στον ελληνικό λαό, τοποθετήθηκε στις πλάτες των Ελλήνων χωρίς ουσιαστικά να απαιτεί οτιδήποτε από τους Ευρωπαίους πιστωτές. Ηταν ένα τεράστιο λάθος.
Από το έγγραφο αποκαλύπτεται ότι μπροστά στα πυρά των μελών του Δ.Σ. του ΔΝΤ, οι αξιωματούχοι του Ταμείου απάντησαν ότι οι ίδιες οι ελληνικές αρχές, δηλαδή η τότε ελληνική κυβέρνηση, απέκλεισε την αναδιάρθρωση του χρέους.
Λίγες ημέρες μετά την απόφαση της 9ης Μαίου 2010, κλήθηκα στο ΔΝΤ και δέχθηκα σφοδρά παράπονα από υψηλόβαθμο αξιωματούχο επειδή έγραφα στο Εθνος και στην Ημερησία και μετέδιδα στο Mega, ότι το ΔΝΤ επέβαλε το απαράδεκτο Πρόγραμμα στην ελληνική κυβέρνηση. Ο αξιωματούχος υπογράμμισε ότι:
- Το Ελληνικό Πρόγραμμα είναι δημιούργημα της ελληνικής κυβέρνησης. Αυτή το αποφάσισε, δεν της το επέβαλε το Ταμείο, υπογράμμισε.
Μου είπε ακόμα, τονίζοντας μία-μία τις λέξεις, ότι εκτός των άλλων, «τους προτείναμε «κούρεμα» του χρέους και το απέρριψαν». Ηταν μία πληροφορία που είχα πριν ακόμα εγκριθεί το “Ελληνικό Πρόγραμμα” και την οποία διέψευδαν οι πάντες…
Ομολογώ ότι η λέξη «κούρεμα» ήταν άγνωστη τότε, όχι μόνο σε μένα, αλλά και σε εκατομμύρια Ελληνες. Αναζήτησα την αλήθεια, και ένας Ελληνας αξιωματούχος με έπεισε ότι το «κούρεμα» ήταν καταστροφή. Ποιόν έπρεπε να πιστέψω; Τον αξιωματούχο του «Ναού του Καπιταλισμού», ένα οργανισμό που διάβαζα ότι καταστρέφει χώρες και λαούς ή τον εκπρόσωπο της Πατρίδας; Τότε, έγραψα μάλιστα και σχετικό άρθρο για το θέμα.
Ηταν ομως κάτι που με βασάνιζε. Ξεκινήσαμε έρευνα με προοπτική να γίνει βιβλίο και στην πορεία γρήγορα αντιληφθήκαμε ότι η αναδιάρθρωση ήταν το μεγαλύτερο όπλο που είχε η Ελλάδα στα χέρια της. Και βεβαίως εγώ κακώς πίστεψα τον Ελληνα αξιωματούχο.
Ο κ. Παπανδρέου ισχυρίστηκε στο λίβελλο που δημοσιοποίησε εναντίον μου μέσω του κ. Ελενόπουλου, ότι είχε ζητήσει από την αρχή το «κούρεμα» του χρέους, αλλά αντιδρούσαν οι Ευρωπαίοι εταίροι, οι Γερμανοί, και κυρίως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Επίσης, υποστηρίζει ότι δεν δημοσιοποίησε τη θέση του αυτή, επειδή υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να αυξηθούν τα επιτόκια δανεισμού της χώρας.
Το ερώτημα που τίθεται στον απλό παρατηρητή είναι το εξής: Ποιόν να πιστέψει, τον Έλληνα πρώην πρωθυπουργό, που υποστήριζε ότι «λεφτά υπάρχουν» και ολιγωρούσε για οκτώ περίπου μήνες ή τους αξιωμτούχους του Ταμείου, οι οποίοι κατέχουν και αποδεικτικά στοιχεία για τους σχετικούς διαλόγους εκείνης της περιόδου; Ολα είναι στα χαρτιά και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η διαπραγμάτευση έγινε μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mails).
Ενα άλλο σοβαρότατο ερώτημα είναι και αυτό: Ποιος έχει την ευθύνη για την αύξηση των spreads από τον Οκτώβριο του 2009 και την υποβάθμιση της Ελλάδας από την Fitch το Δεκέμβριο του 2009;
Οι αναλυτές αποδίδουν την αύξηση αυτή στις δηλώσεις του κ. Παπανδρέου που αναφέρθηκε στο μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα, τον Οκτώβριο του 2009. Επίσης είναι γνωστό από τις δηλώσεις του κ. Γιούνκερ στην Ουάσιγκτον ότι ο πρώην πρωθυπουργός λοιδωρούσε την Ελλάδα στους Ευρωπαίους εταίρους, ως μια χώρα διαφθοράς.
Θέτουν και ένα τρίτο ερώτημα: Γιατί ο κ. Παπανδρέου δεν προχώρησε σε επαρκή δανεισμό από τις αγορές μέχρι και τον Μάρτιο του 2010, όταν τα spreads ήταν ακόμα σε ανεκτό επίπεδο, ώστε να βελτιώσει τη διαπραγματευτική θέση της χωρας απέναντι στους Ευρωπαίους;
Ο πρώην πρωθυπουργός υποστηρίζει ότι δεν εισήλθε σε δημόσια συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους, επειδή ήθελε να αποφύγει την αύξηση των ελληνικών spreads. Ομως, από τον Απρίλιο του 2010 η Ελλάδα είχε αποκλειστεί από τις αγορές, οι δε «κερδοσκόποι» είχαν πλέον προεξοφλήσει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν πλέον θέμα χρόνου.
Μετά την έγκριση του πρώτου Μνημονίου, ο Ντομινίκ Στρος Καν πίεσε ξανά τον κ. Παπανδρέου να ζητήσει το κούρεμα του χρέους ώστε αυτό να ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2010. Γιατί δεν ακολούθησε τη συμβουλή του σοσιαλιστή γενικού Διευθυντή του ΔΝΤ, ο οποίος τότε ήταν και σύμμαχός του;
Κατά τη γνώμη των περισσοτέρων αναλυτών ήταν πολύ εύκολο για τον κ. Παπανδρέου να εξηγήσει στους Γερμανούς ότι μια άμεση αναδιάρθρωση θα είχε μικρότερη επιβάρυνση για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους (σε δάνεια των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα), επειδή οι ιδιώτες πιστωτές θα πλήρωναν για το κούρεμα κι’ έτσι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα ήταν μικρότερες.
Έτσι οδηγήθηκε η Ελλάδα όχι σε μείωση, αλλά σε αύξηση του χρέους. Οι ιδιώτες πιστωτές (κυρίως ξένες τράπεζες και κερδοσκοπικά ταμεία) μπόρεσαν, με την καθυστερημένη αναδιάρθρωση (που ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2012) να απαλλαγούν από τα ελληνικά ομόλογα και έτσι να αποφύγουν οι τράπεζες της Γαλλίας και της Γερμανίας, που είχαν πουλήσει CDS σε κατόχους ελληνικών ομολόγων, να πληρώσουν σ’ αυτούς τις ασφαλιστικές αποζημιώσεις που δικαιούνταν.
Πιστεύω ότι στο θέμα της αναδιάρθρωσης, ο κ. Παπανδρέου έπρεπε να συνταχθεί με τον Στρος Καν. Ηταν ο πανίσχυρος γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, τον οποίο είχαν ΑΜΕΣΗ ΑΝΑΓΚΗ οι Ευρωπαίοι για να δαμάσουν την κρίση χρέους, και από τη στιγμή που τον διαβεβαίωσε ότι θα είχε την υποστήριξή του, έπρεπε να επιμένει. Αλλωστε είχαν ξεκινήσει να συζητούν το θέμα από τον Ιούλιο του 2009, πριν ακόμα αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας. Ο ίδιος επέλεξε να μην το πράξει. Εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι έκανε λάθος…
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Οι ομάδες «κρούσης» του κ. Παπανδρέου, ισχυρίστηκαν ότι εξυπηρετώ τα συμφέροντα του …ΔΝΤ και του …Κώστα Σημίτη. Είναι γελοίοι. Είναι γνωστή η πολεμική μου στις πρακτικές του Ταμείου και της Τρόικα, και βέβαια με τον κ. Σημίτη δεν έχω την παραμικρή σχέση. Δημοσίευσα επίσημο απόρρητο έγγραφο του ΔΝΤ που αφορά τον κ. Παπανδρέου. Επρεπε να στραφεί εναντίον του Ταμείου. Οσο δεν το κάνει, τους επιβεβαιώνει…
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ την Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2014
