Πώς να κάνετε τα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο.

Πώς να κάνετε τα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο.

Όλα τα παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον για τα βιβλία και τις ιστορίες που έχουν να τους διηγηθούν. Δεν θα δείτε ποτέ μωρό -σε ηλικία που να μπορεί να εστιάσει το βλέμμα- που θα μείνει αδιάφορο μπροστά στη θέα ενός παιδικού βιβλίου με εντυπωσιακή εικονογράφηση. Ούτε και θα ακούσετε 4χρονο πιτσιρίκι να λέει στη μαμά του «απόψε, βαριέμαι, δεν θέλω να μου διαβάσεις παραμύθι»! Τα βιβλία είναι συναρπαστικά αντικείμενα και τα παιδιά το γνωρίζουν από ένστικτο. Εμείς σας δίνουμε μερικές συμβουλές για να κάνετε αυτή την αγάπη να κρατήσει για πάντα αλλά και για να κάνετε τις ώρες που το παιδί έρχεται σε επαφή με το μαγικό κόσμο του βιβλίου ακόμα πιο μαγικές.

- Καθιερώστε στο σπίτι την «ώρα του βιβλίο». Αυτό σημαίνει ότι από πολύ μικρή ηλικία θα διαβάζετε κάθε μέρα μια λίγο-πολύ σταθερή ώρα παιδί κάτι -αν δεν έχετε χρόνο, μπορεί να είναι μια πολύ σύντομη ιστορία.

- Ακόμα κι όταν φτάσει στην ηλικία που μπορεί να γράφει και να διαβάζει μόνο του, είναι σημαντικό για το παιδί να διαβάζετε κάπου κάπου παρέα.

- Εξηγήστε του ότι το βιβλίο είναι πολύτιμο αντικείμενο που δεν επιτρέπεται να σκίσει ή να καταστρέψει.

- Το σημαντικότερο κίνητρο για να θέλει το παιδί να μυηθεί στη μαγεία του βιβλίου είναι ότι η ανάγνωση του εξασφαλίζει κάποια ώρα ήρεμης και διασκεδαστικής επαφής μαζί σας.

- Μη σταματάτε να το ενθαρρύνετε να διαβάζει, μέχρι να του γίνει συνήθεια και να αναζητά μόνο του το βιβλίο.

- Να επαινείτε τις προσπάθειές τους να διαβάσει ή να ανακαλύψει ένα βιβλίο και να δείχνετε ενθουσιασμό όταν σας διηγείται τις ιστορίες που μόλις διάβασε.

- Να συνεργάζεστε στενά με τους δασκάλους του, ώστε να συμπληρώνετε -όπου χρειάζεται το έργο σας.

- Ενθαρρύνετε το παιδί να γίνει μέλος της βιβλιοθήκης του σχολείου ή του δήμου σας.

- Φροντίστε να έχει άμεση πρόσβαση σε βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά της ηλικίας του. Βάλτε τα στο πιο χαμηλό ράφι της βιβλιοθήκης σας ώστε να τα φτάνει μόνο του.

Η τέχνη του κουκλοθέατρου.

Η τέχνη του κουκλοθέατρου.

Οι κούκλες του κουκλοθέατρου με διάφορες μορφές και ονόματα, είναι γνωστές με διάφορα ονόματα εδώ και 3000 χρόνια σε όλο τον κόσμο. Με τη βοήθεια αρχαιολογικών ανασκαφών βρέθηκαν σε τάφους και μνημεία μικρά αγαλματάκια που η διάρθρωσή τους, τους έδινε την ευχέρεια να κάνουν μερικές βασικές κινήσεις.

Στην αρχαία Ελλάδα, οι κούκλες ήταν φτιαγμένες από κερί ή ξύλο και ονομαζόντουσαν νευρόσπαστα. Μάλιστα σε ένα έργο του Ξενοφώντα, παρουσιάζεται ο Σωκράτης να ζητά πληροφορίες από ένα Σικελό διευθυντή κουκλοθεάτρου για την τέχνη του. Ο Πλάτωνας συγκρίνει τα ανθρώπινα πάθη με τα νήματα που κινούν τα νευρόσπαστα.

Μαριονέτες υπήρχαν και στην αρχαία Ρώμη και αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι ανακαλύφθηκαν πολλές σε χριστιονικά μνημεία. Κούκλες χρησιμοποιούσαν στις θρησκευτικές τελετές τους και οι Ινδιάνοι της Αμερικής. Οι διάφοροι ωστόσο θεραπευτές και μάγοι κρατούσαν μυστική την τέχνη τους που σχετίζονταν με την κίνηση των κούκλων.

Καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα είχαν οι μαριονέτες και στην Ασία. Κοιτίδα τους φαίνεται πως υπήρξε η Ινδία, στην οποία τις χρησιμοποιούσαν στις ιερές τελετές για να καλούν τα πνεύματα των νεκρών.

Στην Ευρώπη οι παραστάσεις κουκλοθέατρου συνοδεύονταν από χορωδία και μουσικά όργανα. Αρχικά τα έργα τα οποία παιζόντουσαν είχαν θρησκευτικό ή ιστορικό χαρακτήρα, ήταν γραμμένα σε τραχιά λατινική γλώσσα και παίζονταν με δύο μόνο κούκλες, δεδομένου ότι στην αρχή χρησιμοποιούνταν και τα δύο χέρια του παίκτη.

Στις Κάτω Χώρες το κουκλοθέατρο αναπτύχθηκε στα μοναστήρια. Στη Μεγάλη Βρετανία την εποχή της Ελισσάβετ οι μαριονέτες γνώρισαν μέρες δόξας. Τον 16^ο αιώνα ένας Ιταλικός κουκλοθίασος έπαιξε για το βασιλιά της Αγγλίας Κάρολο Β’ και την αυλή του και τον ενθουσίασε τόσο πολύ που έδωσε γραπτή άδεια να περιοδεύσει σε όλη την Αγγλία.

Αγγλικοί κουκλοθίασοι μετέφεραν το είδος και στην Γερμανία Στην εποχή του ρομαντισμού οι γερμανικές μαριονέτες έφτασαν σε τόσο μεγάλη ακμή, που τις παραστάσεις τους τις παρακολουθούσαν άνθρωποι καλλιεργημένοι, άνθρωποι της υψηλής κοινωνίας, ακόμη και ο βασιλιάς.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε παράδοση κουκλοθεάτρου, γιατί ο καραγκιόζης είχε καταλάβει την πρώτη θέση στην λαϊκή ψυχαγωγία και είχε εκτοπίσει κάθε άλλο θέαμα. Βέβαια και ο καραγκιόζης στην αρχή, ήταν θέαμα αποκλειστικά για μεγάλους. Οι αθυροστομίες αλλά και γενικότερα το περιεχόμενο των έργων του, δεν το έκαναν κατάλληλο για παιδιά.

Το Ελληνικό κουκλοθέατρο των μέσων του περασμένου αιώνα με ήρωες τον Φασουλή και τον Περικλέτο και λίγο αργότερα τον Πασχάλη, σχολιάζει και αυτό από την μεριά του τα γεγονότα της εποχής. Είναι ακόμα θέαμα για μεγάλους.

Λίγο πριν τον πόλεμο του ’40 ο Γεώργιος Ρώτας δημιουργεί τις κούκλες του «Φασουλή και Ρεβύθη» και ιστορίες για παιδιά. Την ίδια εποχή η Ελένη Θεοχάρη φτιάχνει τον Μπάρμπα Μυτούση. Ο Μπάρμπα Μυτούσης και τα ανιψούδια του ψυχαγωγούν τα ταλαιπωρημένα και πεινασμένα παιδιά της Αθήνας του ’40.

Η σημασία του κουκλοθέατρου για τα παιδιά

Η σωματική, ψυχική, συναισθηματική και πνευματική ισορροπία των παιδιών επιτυγχάνεται με μια αγωγή που βασίζεται σε προγράμματα ψυχαγωγίας. Το κουκλοθέατρο έχει ως σκοπό του να κινητοποιήσει τη φαντασία και το συναίσθημα του παιδιού, επιταχύνει την ωριμότητά του, ασκεί την κρίση του και ικανοποιεί ανάγκες επικοινωνίας και έκφρασης. Η παρακολούθηση μιας παράστασης ασκεί τον αυτοέλεγχο, την παρατήρηση ενώ παράλληλα δραστηριοποιεί την σκέψη του παιδιού. Το βοηθά να ζήσει τη μαγεία, το θαύμα και την συναισθηματική ένταση. Ταυτίζεται με την κούκλα, διασκεδάζει με την δράση της αλλά και παραδειγματίζεται από τα παθήματά της. Την αισθάνεται με διαφορετικό τρόπο από ότι τους άλλους ανθρώπους. Την βάζει στον δικό του μαγικό κόσμο και άλλοτε εξασκεί πάνω της εξουσία και επιθετικότητα και άλλοτε παίρνει από αυτήν τρυφερότητα και αγάπη, στη μορφή που εκείνο επιθυμεί και που πολλές φορές διαφέρει από αυτό που του δίνουν οι μεγάλοι.

Τα καλά έργα προβάλλουν παράλληλα και όλες τις πανανθρώπινες αξίες. Ο συγγραφέας τις διοχετεύει μέσα στο μύθο βοηθώντας το παιδί ν’ αναπτύξει, παράλληλα με τις πνευματικές και ψυχικές του δυνάμεις, το αίσθημα της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της ευθύνης και της αγάπης προς τον συνάνθρωπο.

Φροντίζει ακόμα να διοχετεύει μέσα στα έργα του κοινωνικές και παιδαγωγικές αξίες, που σύμφωνα με τα πορίσματα της σύγχρονης παιδικής ψυχολογίας, βοηθούν στο σωστό προσανατολισμό του παιδιού στη ζωή.

Ακόμη και δύσκολες ηθικές έννοιες και πανανθρώπινες αξίες, όπως η αλληλεγγύη, η αγάπη, η ειρήνη, η κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, μπορούν να μεταδοθούν με τη βοήθεια μυθικών προσώπων.

Τέλος η μαζική παρακολούθηση μιας κουκλοθεατρικής παράστασης βοηθά άμεσα στην κοινωνικοποίηση των παιδιών. Η μαζική συμμετοχή στις συγκινήσεις και στη χαρά που πηγάζουν από την παράσταση, βοηθούν στην καλύτερη ένταξη του παιδιού στην ομάδα, βοηθώντας το να καταλάβει πως τα μέλη της ομάδας αυτής, έχουν τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια δικαιώματα.

Το Συμβολικό Παιχνίδι και η σημασία του.

Το Συμβολικό Παιχνίδι και η σημασία του.

Το παιχνίδι ως τρόπος έκφρασης, έχει συνδεθεί στενά με την προσχολική εκπαίδευση και αποτελεί βασικό παιδαγωγικό μέγεθος στη μάθηση και στην ανάπτυξη των παιδιών. Σαφής εννοιολογικός ορισμός δεν έχει διατυπωθεί ποτέ, έχει γίνει όμως προσπάθεια κατηγοριοποίησης των ειδών του παιχνιδιού, από τους μεγάλους παιδαγωγούς. Ένα από αυτά τα είδη, μεταξύ άλλων, είναι και το συμβολικό παιχνίδι.

Τι είναι το συμβολικό παιχνίδι;

Όπως και για το παιχνίδι ως γενικότερη έννοια ,δεν υπάρχει σαφής ορισμός, έτσι και για το συμβολικό παιχνίδι. Θα μπορούσαμε να πούμε πως συμβολικό χαρακτηρίζεται το παιχνίδι κατά τη διάρκεια του οποίου το παιδί καλείται να αναπαραστήσει ρόλους, να προσποιηθεί και να συμμετάσχει σε φανταστικά σενάρια. Συχνά να προσποιείται πως αντικείμενα έχουν διαφορετική χρήση από την πραγματική τους.

Σε ποιές ηλικίες εμφανίζεται το συμβολικό παιχνίδι;

Για πρώτη φορά τα παιδιά εμφανίζουν ενδείξεις συμβολικού παιχνιδιού στην ηλικία των 18 μηνών

Σε αυτό το στάδιο ενδείξεις συμβολικού παιχνιδιού είναι η προσποίηση πως μια κούκλα είναι ένα μωρό που κοιμάται, ξυπνάει, πεινάει και δρα ως ένα πραγματικό μωρό ή η χρήση διαφόρων οικιακών αντικειμένων ως κάτι άλλο.

Αργότερα στην ηλικία των 2 ετών το παιχνίδι αρχίζει να γίνεται σύνθετο, καθώς τα παιδιά είναι πλέον σε θέση να προσποιηθούν πως είναι ζώα και να μιμηθούν τις φωνές και τις συνήθειές τους.

Ένα χρόνο αργότερα στην ηλικία πια των 3 ετών τα παιδιά αποκτούν την ικανότητα να υποδύονται ρόλους ενηλίκων, πραγματικούς ή φανταστικούς, να συμπεριφέρονται και να μιλούν όπως ο αντίστοιχος ρόλος και να χρησιμοποιούν διάφορα αντικείμενα βοηθητικά για να ολοκληρώσουν την εικόνα του ρόλου που υποδύονται.

Μεγαλώνοντας το παιδί, αυξάνεται η δυσκολία, η συνθετότητα και η πολυπλοκότητα του συμβολικού παιχνιδιού.

Με ποιές μορφές εμφανίζεται;

Το συμβολικό παιχνίδι μπορεί να έχει πολλές μορφές και εκφάνσεις. Από την πιο απλή, που μπορεί να είναι το να φορέσει ένα κουτί και να παραστήσει πως είναι καπέλο, μέχρι την πιο σύνθετη που μπορεί να είναι ένα μακροσκελές σενάριο στο οποίο τα παιδιά ενσαρκώνουν διάφορους ρόλους, αντιμετωπίζουν φανταστικά προβλήματα και βρίσκουν πιθανές λύσεις. Μπορούν να γίνουν η μητέρα που πηγαίνει βόλτα το μωρό της ή ο πατέρας που πηγαίνει στη δουλειά ή ο δάσκαλος/δασκάλα που κάνει μάθημα στην τάξη του/της. Μπορούν να γίνουν μια οικογένεια που πάει εκδρομή στη θάλασσα, τα ψάρια που ζουν στο βυθό της θάλασσας, τα ζώα που χάθηκαν στο δάσος ή τα ρομπότ-παιχνίδια που βρίσκονται στο εργαστήριο.

Ποιά είναι τα οφέλη του συμβολικού παιχνιδιού για το παιδί;

Το συμβολικό παιχνίδι δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να αυτοσχεδιάσουν και να καταστρώσουν σενάρια, να επινοούν ρόλους και ιστορίες και φυσικά να διασκεδάζουν.

Έτσι τα βοηθά να:

-αναπτύσσουν τη φαντασία τους.

-αναπτύσσουν την κοινωνικότητα τους.

-οργανώσουν και να διαχειρίζονται το χώρο και το χρόνο τους.

-οργανώσουν τη σκέψη τους με στόχο να γνωστοποιήσουν στους υπόλοιπους μια φράση ή συμπεριφορά, τέτοια ώστε να βγάζει νόημα.

-οργανώσουν και να δομήσουν τη σκέψη τους, αφού καλούνται να δημιουργήσουν σενάρια, να βάλουν ουσιαστικά σε σειρά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ανάγκες τους.

-εξελίσσουν το λόγο τους ειδικά στο επίπεδο των πραγματολογικών εννοιών.

-κάνουν επιλογές και να λαμβάνουν την ευθύνη ενός ρόλου.

-εκτονώσουν άγχη ή ανασφάλειές τους .

-βρουν λύση σε πιθανά αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν .

Κλείνοντας, ας θυμόμαστε όλοι πως το συμβολικό παιχνίδι αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο στην ανάπτυξη ενός παιδιού και καλό θα ήταν να μη χρησιμοποιείται από γονείς και εκπαιδευτικούς ως μέσο νουθεσίας, απαγόρευσης ή παραδειγματισμού. Η συμμετοχή ενηλίκων με χιουμοριστική διάθεση είναι αρκετή για να επικοινωνηθούν τα σωστά νοήματα. Το παιχνίδι άλλωστε από μόνο του είναι αρκετό ώστε να δημιουργήσει στα παιδιά τις σωστές τάσεις.

Ο Δεκάλογος Αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι

Ο Δεκάλογος Αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι.

Η Μαρία Μοντεσσόρι, ήταν η ιταλίδα παιδαγωγός, που επινόησε το μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα, γνωστό και ως «μοντεσσοριανή μέθοδος», το οποίο αποτέλεσε πρωτοπορία για την εποχή του και εξακολουθεί να εφαρμόζεται και σήμερα. Έφτιαξε το δικό της παιδαγωγικό υλικό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του παιδιού για όλα τα μαθήματα, και δημιούργησε μόνη της εποπτικά μέσα διδασκαλίας και παιδαγωγικό υλικό για να γίνονται τα μαθήματα του σχολείου κατανοητά μέσω των αισθήσεων. Ακόμα και παιδιά με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, έμπαιναν σιγά-σιγά στις κανονικές τάξεις του σχολείου, καθώς απελευθερωνόταν το πνεύμα και η ψυχή τους.

Οι Δέκα βασικές συμβουλές αγάπης της Μαρίας Μοντεσσόρι για τα παιδιά, είναι:

Μην αγγίζετε ένα παιδί παρά τη θέληση του.

Μην μιλάτε με άσχημο τρόπο σε ένα παιδί και μην χρησιμοποιείτε άσχημα λόγια όταν αναφέρεστε σε αυτό κατά την απουσία του.

Επικεντρωθείτε στο να ενισχύσετε και να βοηθήσετε να αναπτυχθούν τα θετικά στοιχεία και οι υπάρχουσες ικανότητες του παιδιού ώστε να μην αφήνουν χώρο για το ”κακό”.

Βοηθήστε το να συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία του περιβάλλοντος μάθησης. Αφιερώστε σχολαστική και συνεχή φροντίδα σε αυτό. Βοηθήστε το παιδί να συνάψει εποικοδομητική σχέση με το περιβάλλον του. Δείξτε του το περιβάλλον μέσα στο οποίο κρύβονται τα μέσα που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη του και υποδείξετε του την κατάλληλη χρήση τους.

Να είστε πάντα έτοιμοι να ανταποκριθείτε στο κάλεσμα ενός παιδιού που έχει την ανάγκη σας και πάντα να ακούτε και να απαντάτε στο παιδί που σας απευθύνεται.

Σεβαστείτε το παιδί που κάνει κάτι λάθος και μπορεί αργότερα να εντοπίσει μόνο του το λάθος και να διορθωθεί, αλλά να διακόψετε άμεσα και ρητά κάθε καταχρηστική χρήση του περιβάλλοντος και κάθε κίνηση που μπορεί να θέτει σε κίνδυνο το παιδί,το περιβάλλον του ή τους άλλους.

Σεβαστείτε το παιδί τη στιγμή που ξεκουράζεται ή τη στιγμή που παρακολουθεί άλλους να εργάζονται ή όταν συλλογίζεται τι έχει κάνει ή τι θέλει να κάνει. Μην το κατευθύνετε ούτε να το αναγκάζετε σε άλλες μορφές δραστηριοτήτων.

Βοηθήστε το παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση κάποιας δραστηριότητας και δεν μπορεί να βρει τι θέλει να κάνει.

Να είστε ακούραστοι στο να επαναλαμβάνετε αυτό που θέλετε στο παιδί που αρνήθηκε λίγο νωρίτερα να σας ακούσει, να βοηθάτε το παιδί να αποκτήσει ό, τι δεν έχει ακόμη κατακτήσει και να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες του. Κάνετε το δημιουργώντας το μαθησιακό περιβάλλον με φροντίδα, εξοπλισμένοι με αυτοσυγκράτηση και σιωπή, χρησιμοποιώντας ήπια λόγια και γεμάτη αγάπη παρουσία. Κάνετε αισθητή την παρουσία σας στο παιδί που βρίσκεται σε αναζήτηση και αποστασιοποιηθείτε από το παιδί που έχει βρει τις απαντήσεις του.

Πάντα να συμπεριφέρεστε στο παιδί χρησιμοποιώντας τους καλύτερους τρόπους σας και να του προσφέρετε τον καλύτερο εαυτό σας.

Οι βασικές αρχές της μοντεσσοριανής μεθόδου:

*Ο σεβασμός στην προσωπικότητα του παιδιού

*Η ελευθερία που θα βγει από την πειθαρχία

*Η εσωτερική και εξωτερική τάξη στη συγκρότηση του ανθρώπου

*Ο σεβασμός στο έμψυχο και άψυχο περιβάλλον

*Η ατομική προσπάθεια αλλά και η καλή συνεργασία με τον κόσμο του περιβάλλοντος

*Η μάθηση μέσω της έρευνας που θα δώσει τη χαρά για τη δουλειά και την ικανοποίηση για το αποτέλεσμα.

*Η παντοειδής άσκηση για την απόκτηση δυνατοτήτων

*Ικανός άνθρωπος ίσον ευτυχής άνθρωπος

Παραμυθοπαιχνίδια από τους Μυθοπλάστες!

Παραμυθοπαιχνίδια από τους Μυθοπλάστες!

Ποιοι είναι οι Μυθοπλάστες…

Η λογοτεχνία, η εικονογράφηση και η τεχνολογία ενώνουν τις δυνάμεις τους και δημιουργούν. Οι Μυθοπλάστες είναι μια ομάδα ανθρώπων με μεγάλη και πολύχρονη εμπειρία στον χώρο των εκδόσεων και της εκπαίδευσης. Στόχος τους είναι η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης με λειτουργικό και προσιτό σε όλους εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνεται όχι μόνο σε ειδικούς (εκπαιδευτικούς, ψυχολόγους, λογοθεραπευτές κ.ά.) αλλά σε γονείς και κυρίως στα ίδια τα παιδιά.

Κάθε φορά μια Ιστορία.

Ένα παιχνίδι διαφορετικό από τα άλλα. Ένα παιχνίδι, με το οποίο κάνεις ακριβώς αυτό που λέει το όνομά του … Φτιάχνεις «Κάθε φορά μια ιστορία».

Πώς δημιουργήθηκε το κάθε φορά μια ιστορία;

Το Κάθε φορά μια Ιστορία, ξεκίνησε από την ιδέα ότι οι εικόνες των παιδικών βιβλίων μπορούν να διαβαστούν με αμέτρητους τρόπους, όπως και οι εικόνες που υπάρχουν γύρω μας, Γιατί είναι διαφορετικό αυτό που βλέπει ο καθένας μας στις εικόνες γύρω του, όπως είναι διαφορετικά και τα συναισθήματα που ξυπνούν στο κάθε παιδί βλέποντας τις εικόνες αυτές. Έτσι μία και μόνο εικόνα μπορεί να γεννήσει από 1 έως 1001 ιστορίες κι άλλες τόσες κι άλλες τόσες. Η χρήση των εικόνων από μόνη της ενισχύει και τη δόμηση του περιγραφικού λόγου των παιδιών, καθώς το παιδί μαθαίνει να λειτουργεί σαν φωτογραφικός φακός που σιγά σιγά εστιάζει πάνω στην εικόνα και την επεξεργάζεται στα στοιχεία της. Με τις εικόνες μας λοιπόν οι συνδυασμοί γίνονται αμέτρητοι και επιτυγχάνεται ο βασικός στόχος του παιχνιδιού, που είναι η ανάπτυξη της φαντασίας και της έκφρασης του παιδιού. Το παιχνίδι μας όμως, ακολουθώντας κάποια απλή διαδικασία η οποία περιγράφεται στις οδηγίες, μπορεί να βοηθήσει το παιδί να φτιάξει με αφηγηματική δομή τη δική του ιστορία, βοηθώντας το έτσι σε περισσότερους τομείς της ανάπτυξής του.

Τι ακριβώς είναι το κάθε φορά μια ιστορία;

Το κάθε φορά μια ιστορία, αποτελείται από 49 κάρτες με διάφορους χαρακτήρες, σχέδια και αντικείμενα και μαζί υπάρχουν δύο φυλλάδια οδηγιών, ένα για ενήλικες και ένα για παιδιά, τα οποία αναλύουν μια διαδικασία με την οποία με την οποία μπορεί να παιχτεί το παιχνίδι. Οι εικόνες/κάρτες του εκπαιδευτικού υλικού ομαδοποιήθηκαν σε εφτά κατηγορίες (7 κάρτες η κάθε μία) για να βοηθήσουν τα παιδιά στην καλύτερη κατανόηση της αφηγηματικής δομής, και ταυτόχρονα να μπορούν να τα καθοδηγήσουνε με απλό τρόπο.

Αυτές οι κατηγορίες είναι: 1. Ο ήρωας 2. Πού ζει 3. Στόχος 4. Εμπόδιο 5. Βοηθός 6. Μαγικό Αντικείμενο για την αναμέτρηση 7. Επιτυχία (έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα). Ανάμεσα στις κάρτες μας υπάρχουν και λευκές είναι για να ζωγραφίσουμε μόνοι μας τα στοιχεία που χρειαζόμαστε, ανάλογα με την έμπνευση και τη διάθεση της στιγμής. Είμαστε ελεύθεροι να ξεφύγουμε από το προτεινόμενο πλαίσιο και να προσθέσουμε αντικείμενα αλλά και νέους ήρωες. Ήρωες που θα μπλέξουμε σε όσο πολύπλοκες περιπέτειες θέλουμε αρκεί να καταλήξουμε πάντα στο «έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα!»

Υπάρχουν 3 πακέτα στην ίδια σειρά με διαφορετική θεματολογία

*το πρώτο πακέτο είναι εμπνευσμένα από την Παραμυθοχώρα και έχει ήρωες γνωστούς στα παιδιά από τα παραμύθια (ξωτικά, ιππότες, νεράιδες κλπ.)

*το δεύτερο πακέτο έχει θεματολογία εμπνευσμένη από τη μυθολογία

*και το τρίτο είναι Χριστουγεννιάτικο

Με ποιους τρόπους μπορεί να αξιοποιηθεί το Κάθε φορά μια Ιστορία;

Όλα τα παιδιά από 3 ετών και πάνω μπορούν να φτιάξουν με τις κάρτες μας τη δική τους ιστορία. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παίξουμε, ατομικά αλλά και ομαδικά.

Αν ένα παιδί παίξει ατομικά:

*Αναπτύσσει τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τις νοητικές και γλωσσικές του δεξιότητες.

*Μπορεί να φτιάξει μόνο του ιστορίες πολλές φορές, αφού κάθε φορά μπορεί να επιλέξει διαφορετικές κάρτες.

*Μπορεί να φτιάξει ιστορίες μαζί με τους γονείς.

Αν επιλέξουμε να φτιάξουμε μια …ομαδική ιστορία, μέσα από τη συνεργασία τα παιδιά μπορούν:

*να αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους,

*να εστιάζουν την προσοχή τους, ώστε να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ιστορίας

*να αποδίδουν σεβασμό στην άποψη του άλλου

*να βοηθούν το ένα το άλλο

Και φυσικά, αν χρησιμοποιηθεί μέσα στην τάξη, τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά στην τάξη, άρα υπάρχει διαρκής εμπλοκή στη μαθησιακή διαδικασία. Φυσικά ο δάσκαλος μπορεί να φτιάχνει ιστορίες με τα παιδιά ή να τα αφήσει να δημιουργήσουν μόνα τους!

Η επιστημονική του αξιοποίηση.

Το παιχνίδι αυτό είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για γονείς, εκπαιδευτικούς, λογοθεραπευτές, ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής. Είναι επίσης ιδανικό για θεατρικό παιχνίδι.

Η θεωρία πίσω από την πράξη…

Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό σχεδιάστηκε με βάση τους χαρακτήρες που προέκυψαν από την ανάλυση των παραμυθιών που έκανε ο Propp και αφήνει τα παιδιά να “επινοήσουν” τις λειτουργίες, τον τρόπο δράσης δηλαδή των ηρώων, τόσο μέσα από την προηγούμενη αναγνωστική τους εμπειρία, όσο και από τις ίδιες τις εικόνες, τις οποίες μπορούν να τις αξιοποιήσουν είτε γραμμικά είτε επιλεκτικά και να αφηγηθούν τη δική τους μοναδική ιστορία. Μέσα από την άρρητα καθοδηγούμενη αφήγηση τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση, καθώς οι εικόνες τα βοηθούν να ακολουθήσουν μια χρονική σειρά εξέλιξης των γεγονότων, ενώ παράλληλα ενεργοποιείται η φαντασία τους και καλλιεργείται η δημιουργική τους σκέψη.

Ιστορίες με δικά σου λόγια!

Ένα βιβλίο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην τάξη, για θέματα όπως η αποδοχή της διαφορετικότητας, η φιλία, οι παρεξηγήσεις και επίλυση διαφορών, ο σχολικός εκφοβισμός.
Eμείς βάζουμε τις εικόνες. Εσύ βάλε τα λόγια και φτιάξε τις δικές σου ιστορίες, ακριβώς όπως τις φαντάζεσαι.
Τα «Τερατάκια» δεν είναι ένα απλό βιβλιοτετράδιο! Κάθε ιστορία που θα φτιάχνεις παρατηρώντας τις εικόνες τους θα είναι σίγουρα μοναδική, γιατί θα είναι δική σου!
Τα Τερατάκια σε οδηγούν σε αμέτρητες ιστορίες που θα ανακαλύψετε μαζί. Ιστορίες που θα διηγείσαι στους μεγάλους για να κοιμούνται σαν πουλάκια!

Που μπορείτε να βρείτε τις κάρτες και τις άλλες εκδόσεις των Μυθοπλαστών:

www.mythoplastes.gr

ή στο τηλέφωνο 2112162960

«Τροφή για σκέψη»… κυριολεκτικά όμως!

«Τροφή για σκέψη»… κυριολεκτικά όμως!

Οι θεραπευόμενοι συχνά με ρωτούν ‘τι να πάρω για το άγχος που με εμποδίζει να κοιμηθώ;’… ‘υπάρχουν κάποιες αντικαταθλιπτικές τροφές;’… ‘πώς θα βελτιώσω τη μάθηση – μνήμη – απόδοση με καλή διατροφή;’… ‘είναι αλήθεια πως οι ψυχώσεις επηρεάζονται από την έλλειψη θρεπτικών συστατικών;’…. ‘θα ξεπεράσω τις κρίσεις πανικού με συμπληρώματα βιταμινών;’….

Για τέτοιου τύπου ερωτήματα, υπάρχουν τα καλά νέα και τα κακά νέα:

Τα καλά νέα είναι ότι ναι, με τη δίαιτα που επιλέγουμε, μπορούμε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας ν’ αντεπεξέλθει σε μια δύσκολη φάση, να χαλαρώσει, αλλά και να διατηρεί γενικά την υγεία του και την καλή του διάθεση. Τα κακά νέα είναι πως η καλή διατροφή, δεν συνιστά αυτοτελή θεραπεία, όταν ήδη έχουμε μια σοβαρή ψυχολογική διαταραχή ή ένα γνωστικό έλλειμμα.

Με απλά λόγια ας δούμε ένα παράδειγμα: ναι μπορεί να νιώθουμε ‘πεσμένοι’, ανήσυχοι, χωρίς ενέργεια και διάθεση, απαθείς, βαριεστημένοι ή ακόμα και ‘καταθλιπτικοί’ ως αποτέλεσμα μιας κακής διατροφής που στερείται συστηματικά βασικών θρεπτικών συστατικών.

Αλλά δυστυχώς όχι, δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε μια εγκατεστημένη κατάθλιψη ούτε με συμπληρώματα, ούτε με υπερδοσολογία θρεπτικών συστατικών. Όσο καταπληκτική κι εμπλουτισμένη να είναι η διατροφή μας, από μόνη της δεν είναι αρκετή.

Αυτό οφείλεται στο ότι ο εγκέφαλος μας είναι έτσι φτιαγμένος που επηρεάζεται από την έλλειψη, αλλά δεν ωφελείται εξίσου από το πλεόνασμα.

Ο εγκέφαλος μας αποτελείται από πάρα πολλά νευρικά κύτταρα που λειτουργούν σε πολύπλοκα δίκτυα κι εκκρίνουν χημικές ουσίες που ρυθμίζουν αυτή τη λειτουργία. Οι περισσότερες επιστημονικές έρευνες μας λένε τι συμβαίνει εάν υπάρχει έλλειψη ενός θρεπτικού συστατικού στον οργανισμό, π.χ. ένα αμινοξύ, κάποια βιταμίνη.

Η λειτουργία του εγκεφάλου μας επηρεάζεται αρνητικά σχετικά σύντομα, για παράδειγμα η σκέψη μας μπορεί να μην είναι καθαρή, να μη λειτουργεί καλά η μνήμη και η μάθηση, μόνο μετά από ένα μήνα ανεπαρκούς πρόσληψης βιταμινών Β. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αν πάρουμε συμπληρώματα βιταμινών θα δούμε άμεσα θεαματική βελτίωση στις γνωστικές μας λειτουργίες.

Ούτε υπάρχουν μαγικές τροφές που θα μας κάνουν άμεσα πιο αποδοτικούς. Για παράδειγμα, υπάρχει πληθώρα τίτλων στο διαδίκτυο σχετικά με το πώς η σοκολάτα βελτιώνει τη μνήμη μέσω των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει. Η ποσότητα όμως που χρειάζεται ημερησίως για να παρατηρήσουμε κάποια αλλαγή, είναι αδύνατον να την φάει ένας φυσιολογικός άνθρωπος χωρίς να κάνει άλλη ζημιά στην υγεία του – μιλάμε για κιλά και όχι γραμμάρια σοκολάτας! Επιπλέον, τα ίδια αντιοξειδωτικά βρίσκουμε σε πολλά φρούτα και λαχανικά.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η τρυπτοφάνη, που διαφημίζεται ως αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και της αϋπνίας. Η τρυπτοφάνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή σεροτονίνης, ενός σημαντικού νευροδιαβιβαστή, που ελέγχει μεταξύ άλλων τη διάθεση. Αν λοιπόν η διατροφή μας δεν έχει αρκετή τρυπτοφάνη, η διάθεση μας θα επηρεαστεί αρνητικά. Και το αντίστροφο; Όχι απαραίτητα. Γιατί ακόμα κι αν έχουμε περίσσεια τρυπτοφάνης και κατ’ επέκταση σεροτονίνης, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα αξιοποιηθεί από τον εγκέφαλο με τον τρόπο που θα θέλαμε.

Προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε την ψυχοσωματική μας υγεία με όσο πιο φυσικούς τρόπους μπορούμε. Η καλής ποιότητας τροφή είναι απαραίτητη για να λειτουργεί ο εγκέφαλός μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ενώ το σώμα μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά και με κάτι λιγότερο, το πνεύμα χρειάζεται και κάτι περισσότερο, ξεκινώντας από το πιάτο μας.

Όπως όμως σε όλα τα ζητήματα υγείας, η πρόληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική!

«Τροφή για σκέψη»… κυριολεκτικά όμως!

Οι θεραπευόμενοι συχνά με ρωτούν ‘τι να πάρω για το άγχος που με εμποδίζει να κοιμηθώ;’… ‘υπάρχουν κάποιες αντικαταθλιπτικές τροφές;’… ‘πώς θα βελτιώσω τη μάθηση – μνήμη – απόδοση με καλή διατροφή;’… ‘είναι αλήθεια πως οι ψυχώσεις επηρεάζονται από την έλλειψη θρεπτικών συστατικών;’…. ‘θα ξεπεράσω τις κρίσεις πανικού με συμπληρώματα βιταμινών;’….

Για τέτοιου τύπου ερωτήματα, υπάρχουν τα καλά νέα και τα κακά νέα:

Τα καλά νέα είναι ότι ναι, με τη δίαιτα που επιλέγουμε, μπορούμε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας ν’ αντεπεξέλθει σε μια δύσκολη φάση, να χαλαρώσει, αλλά και να διατηρεί γενικά την υγεία του και την καλή του διάθεση. Τα κακά νέα είναι πως η καλή διατροφή, δεν συνιστά αυτοτελή θεραπεία, όταν ήδη έχουμε μια σοβαρή ψυχολογική διαταραχή ή ένα γνωστικό έλλειμμα.

Με απλά λόγια ας δούμε ένα παράδειγμα: ναι μπορεί να νιώθουμε ‘πεσμένοι’, ανήσυχοι, χωρίς ενέργεια και διάθεση, απαθείς, βαριεστημένοι ή ακόμα και ‘καταθλιπτικοί’ ως αποτέλεσμα μιας κακής διατροφής που στερείται συστηματικά βασικών θρεπτικών συστατικών.

Αλλά δυστυχώς όχι, δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε μια εγκατεστημένη κατάθλιψη ούτε με συμπληρώματα, ούτε με υπερδοσολογία θρεπτικών συστατικών. Όσο καταπληκτική κι εμπλουτισμένη να είναι η διατροφή μας, από μόνη της δεν είναι αρκετή.

Αυτό οφείλεται στο ότι ο εγκέφαλος μας είναι έτσι φτιαγμένος που επηρεάζεται από την έλλειψη, αλλά δεν ωφελείται εξίσου από το πλεόνασμα.

Ο εγκέφαλος μας αποτελείται από πάρα πολλά νευρικά κύτταρα που λειτουργούν σε πολύπλοκα δίκτυα κι εκκρίνουν χημικές ουσίες που ρυθμίζουν αυτή τη λειτουργία. Οι περισσότερες επιστημονικές έρευνες μας λένε τι συμβαίνει εάν υπάρχει έλλειψη ενός θρεπτικού συστατικού στον οργανισμό, π.χ. ένα αμινοξύ, κάποια βιταμίνη.

Η λειτουργία του εγκεφάλου μας επηρεάζεται αρνητικά σχετικά σύντομα, για παράδειγμα η σκέψη μας μπορεί να μην είναι καθαρή, να μη λειτουργεί καλά η μνήμη και η μάθηση, μόνο μετά από ένα μήνα ανεπαρκούς πρόσληψης βιταμινών Β. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αν πάρουμε συμπληρώματα βιταμινών θα δούμε άμεσα θεαματική βελτίωση στις γνωστικές μας λειτουργίες.

Ούτε υπάρχουν μαγικές τροφές που θα μας κάνουν άμεσα πιο αποδοτικούς. Για παράδειγμα, υπάρχει πληθώρα τίτλων στο διαδίκτυο σχετικά με το πώς η σοκολάτα βελτιώνει τη μνήμη μέσω των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει. Η ποσότητα όμως που χρειάζεται ημερησίως για να παρατηρήσουμε κάποια αλλαγή, είναι αδύνατον να την φάει ένας φυσιολογικός άνθρωπος χωρίς να κάνει άλλη ζημιά στην υγεία του – μιλάμε για κιλά και όχι γραμμάρια σοκολάτας! Επιπλέον, τα ίδια αντιοξειδωτικά βρίσκουμε σε πολλά φρούτα και λαχανικά.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η τρυπτοφάνη, που διαφημίζεται ως αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης και της αϋπνίας. Η τρυπτοφάνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή σεροτονίνης, ενός σημαντικού νευροδιαβιβαστή, που ελέγχει μεταξύ άλλων τη διάθεση. Αν λοιπόν η διατροφή μας δεν έχει αρκετή τρυπτοφάνη, η διάθεση μας θα επηρεαστεί αρνητικά. Και το αντίστροφο; Όχι απαραίτητα. Γιατί ακόμα κι αν έχουμε περίσσεια τρυπτοφάνης και κατ’ επέκταση σεροτονίνης, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα αξιοποιηθεί από τον εγκέφαλο με τον τρόπο που θα θέλαμε.

Προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε την ψυχοσωματική μας υγεία με όσο πιο φυσικούς τρόπους μπορούμε. Η καλής ποιότητας τροφή είναι απαραίτητη για να λειτουργεί ο εγκέφαλός μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ενώ το σώμα μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά και με κάτι λιγότερο, το πνεύμα χρειάζεται και κάτι περισσότερο, ξεκινώντας από το πιάτο μας.

Όπως όμως σε όλα τα ζητήματα υγείας, η πρόληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική!

Η ιστορία του μαγικού αριθμού «π»!

Η ιστορία του μαγικού αριθμού «π»!

Ο αριθμός π δεν είναι ένας τυχαίος αριθμός, είναι ένας υπερβατικός αριθμός (δηλαδή, όταν δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως αλγεβρικός) και σίγουρα δεν αποτελεί μια σύγχρονη μαθηματική επινόηση. Συμβολίζεται διεθνώς με το ελληνικό γράμμα π (από τα μέσα του 18^ου αιώνα) και θα μπορούσαμε να τον κατανοήσουμε ως «μια μαθηματική σταθερά που ορίζεται ως ο λόγος της περιφέρειας προς τη διάμετρο ενός κύκλου». Πιο συγκεκριμένα, είναι με ακρίβεια οκτώ δεκαδικών ψηφίων ίσος με 3,14159265. Ο π είναι ένας άρρητος αριθμός και επομένως η δεκαδική του απεικόνιση είναι διαρκώς επαναλαμβανόμενη με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να λυθεί η αρχαία πρόκληση του τετραγωνισμού του κύκλου με κανόνα και διαβήτη.

Η σπουδαιότητα του αριθμού π φαίνεται άλλωστε, από τους αρχαίους χρόνους, όταν ο Αριστοφάνης (448-385 π.Χ.) αναφέρεται στον τετραγωνισμό του κύκλου στο έργο του «Όρνιθες». Στους στίχους 1001-1009 ο γεωμέτρης Μέτων, περιγράφοντας στον Πισθέταιρο κάποια αρχιτεκτονικά του σχέδια, αναφέρει ότι θα τετραγωνίσει τον κύκλο. Ο Πισθέταιρος εντυπωσιάζεται τόσο πολύ που τον συγκρίνει με το Θαλή. Αντιλαμβανόμαστε επομένως, πόσο σπουδαίοι και σημαντικοί θεωρούντο οι άνθρωποι που προσπαθούσαν να επιλύσουν το αδύνατο. Τον αριθμό π τον συναντάμε επίσης και σε άλλους πολιτισμούς όπως στην Αίγυπτο και στη Μεσοποταμία, καθώς τον χρησιμοποιούσαν σε διάφορες μετρήσεις, ωστόσο όμως παρέμεινε ένα άλυτο μυστήριο.

Πολλοί επιστήμονες, ερευνητές και μη αποπειράθηκαν να υπολογίσουν όλα τα δεκαδικά του ψηφία, κάτι σχεδόν αδύνατον ακόμη και σήμερα. Από τους αρχαίους χρόνους ο αριθμός π είναι γνωστός μέσα από την Ευκλείδιο Γεωμετρία καθώς χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του εμβαδού ενός κύκλου. Ο δε τετραγωνισμός του κύκλου –όπως αναφέραμε παραπάνω- είναι ένα πρόβλημα που θεωρείται από τα πιο σημαντικά στην ιστορία των μαθηματικών εδώ και 2.500 χρόνια. Είναι τόση η σπουδαιότητά του, ως άλυτος προβληματισμός, που πέρασε πλέον και ως έκφραση για να τονίσει μεταφορικά ένα δυσεπίλυτο ή άλυτο θέμα. Στην αρχαία Ελλάδα, αφού «τετραγώνισαν» όλα τα ευθύγραμμα σχήματα, με την εξέλιξη της γεωμετρίας, προσπάθησαν να επέμβουν και στα καμπυλόγραμμα και πρώτα από όλα στον κύκλο. Το πρόβλημα αυτό το είχαν αρχικά αντιμετωπίσει εμπειρικά, πριν την ακμή του ελληνικού πολιτισμού και ήταν ήδη γνωστό ότι ο λόγος της περιφέρειας του κύκλου προς τη διάμετρό του είναι σταθερός. Και όμως, αυτή η τιμή που εκφράζεται με το σύμβολο π προβληματίζει διαχρονικά τους μαθηματικούς. Ακόμα και σήμερα, παρότι έχουμε πλέον στη διάθεσή μας σύγχρονα όργανα μέτρησης και η μαθηματική επιστήμη έχει εξελιχθεί, το γεγονός ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακριβώς ο αριθμός π δοκιμάζει τα όρια της αντίληψής μας και «θέτει τα όρια ανάμεσα στο πεπερασμένο και το άπειρο».

Για χιλιετίες οι μαθηματικοί όλου του κόσμου προσπαθούσαν να δώσουν μια αξιόπιστη απάντηση στο άλυτο αυτό πρόβλημα. Πριν από τον 15^ο αιώνα, ο Αρχιμήδης και ο Liu Hui, μέσω γεωμετρικών τεχνικών που βασίζονταν σε πολύγωνα, προσπάθησαν να βρουν και να προσδιορίσουν με ακρίβεια την τιμή του π. Στη συνέχεια, τον 15^ο αιώνα βρέθηκαν νέοι αλγόριθμοι που σε άπειρες σειρές προσπάθησαν να προσεγγίσουν τον υπολογισμό του π και υιοθετήθηκαν από μαθηματικούς όπως ο Madhava της Sangamagrama, ο Ισαάκ Νιούτον, ο Λέοναρντ Όιλερ, ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους, και ο Σριγιβάσα Ραμανούτζαν .

Τον 20^ο και τον 21^ο αιώνα οι σύγχρονοι μαθηματικοί και πληροφορικοί ανεκάλυψαν νέες προσεγγίσεις που –όταν συνδυάζονται με την αυξημένη υπολογιστική ισχύ- επεκτείνουν τη δεκαδική απεικόνιση του π σε πάνω από 10 τρισεκατομμύρια ψηφία (2011). Οι επιστημονικές εφαρμογές απαιτούν κυρίως όχι περισσότερα από 40 ψηφία του π. Παρόλα αυτά, επειδή παραμένει ένα άλυτο πρόβλημα, το πρωταρχικό κίνητρο για να επιλυθεί είναι η ανθρώπινη επιθυμία να σπάσει το ρεκόρ!

Τον αριθμό π τον συναντούμε στην τριγωνομετρία και τη γεωμετρία (κύκλους, ελλείψεις ή σφαίρες) καθώς επίσης και σε άλλους επιστημονικούς κλάδους όπως η Κοσμολογία, η Θεωρία των Αριθμών, η Στατιστική, τα fractal, η Θερμοδυναμική, η Μηχανική και ο Ηλεκτρομαγνητισμός. Θωρείται δε ως μια από τις πιο ευρέως γνωστές μαθηματικές σταθερές.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε αυτό που είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής μαθηματικών του Warwick, Ian Stewart, πως «όλοι οι αριθμοί είναι ενδιαφέροντες, μερικοί όμως είναι πιο ενδιαφέροντες από τους άλλους και το π είναι ο πιο ενδιαφέρον από όλους».

Αυτές είναι, πολύ σύντομα, λίγες από τις αναρίθμητες πληροφορίες που μπορεί να αναφέρει κανείς για αυτόν τον πραγματικά εντυπωσιακό αριθμό, που πολλοί αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή μελετώντας τον, κανείς όμως δεν κατάφερε να τον εξηγήσει σε απόλυτο βαθμό.

Η Παγκόσμια Ημέρα της Σταθεράς Π γιορτάζεται στις 14 Μαρτίου με πάρτι σε πολλές μαθηματικές σχολές του κόσμου ακριβώς στη 1:59 μετά το μεσημέρι

Πηγές

Διπλωματική εργασία “Η ιστορία του π” της Αρώνη Παρασκευή,

Wikipedia.

Ο υπερβατικός αριθμός π, Αναγνώστου Παύλος

Σκέφτομαι άρα υπάρχω... ή υπάρχω επειδή σκέφτομαι;

Σκέφτομαι άρα υπάρχω... ή υπάρχω επειδή σκέφτομαι;

Τίποτα δεν θεωρείται αληθινό αν δεν αποδεικνύεται με σαφή, ακριβή, επαγωγικό και αδιάσειστο τρόπο. Υπάρχει μια αδιαμφισβήτητη βεβαιότητα, μια πρώτη αρχή που προηγείται των υπολοίπων: σκέφτομαι, άρα υπάρχω. Ο Ρενέ Ντεκάρτ, γνωστός και ως Καρτέσιος, θεωρείται σημαντική μορφή στην ιστορία της φιλοσοφίας, του ορθολογισμού, αλλά και της ψυχολογίας, αφού είναι από τους πρώτους που έθεσε την έννοια του “εγώ” στο επίκεντρο. Μέχρι τότε οι φιλόσοφοι μελετούσαν και προσπαθούσαν να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν πώς είναι ο κόσμος, εστιάζοντας στον ίδιο τον κόσμο. Ο Ντεκάρτ, υποστήριξε πως δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τον κόσμο ,παρά μόνο να τον εξετάσουμε όπως παρουσιάζεται στη δική μας σκέψη. Δεν μπορώ να ξέρω πώς είναι ο κόσμος αυτός καθ’ εαυτόν παρά μόνο αν εξετάζω πώς παρουσιάζεται στη σκέψη μου. Ό,τι γνωρίζω για τον κόσμο το γνωρίζω μέσω της σκέψης μου. Και κάπως έτσι, μπορούμε να γνωρίσουμε και την δική μας ύπαρξη. Πώς ξέρω ότι υπάρχω; Μέσω της σκέψης μου.

Πόσο αληθινή όμως είναι αυτή η φράση;

Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος νους καθώς και για να αντιληφθούμε τον ίδιο μας τον εαυτό, πρέπει πρώτα να σκεφτούμε αυτές τις ιδέες. Όλα γύρω μας αλλά και μέσα μας, όσο αληθινά και αν είναι, αποτελούν σκέψεις μέσα στο κεφάλι μας. Από αυτή την άποψη λοιπόν, υπάρχει μια βάση στο σκέφτομαι άρα υπάρχω. Δεν είναι βέβαια η σκέψη που κάνει την ύπαρξη, ούτε τα πάντα εξαρτώνται από τη σκέψη και μόνο. Η σκέψη όμως μου δίνει μια ιδέα για την ύπαρξή μου. Μου δίνει την ιδέα της ύπαρξής μου.

Η άποψη της νευροβιολογίας

Σήμερα, χάρη στη νευροβιολογία, γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε από τον “βιολογικό” μας οργανισμό, ούτε τις διανοητικές ούτε τις συναισθηματικές λειτουργίες. Για να κατανοήσουμε λοιπόν το νου μας, δεν αρκεί να πούμε πως η σκέψη είναι εγκεφαλική δραστηριότητα. Αντίθετα, πρέπει να τη δούμε σε σχέση με ολόκληρο τον οργανισμό μας. Όλες οι αισθήσεις καθώς και όλοι οι νευρώνες μας, λειτουργούν ερχόμενοι σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο που μας περιβάλλει. Από αυτά που βλέπουμε, μυρίσουμε, ακούμε, μέχρι αυτά που νιώθουμε. Για να γνωρίσουμε όμως ουσιαστικά, να κατανοήσουμε αλλά και να μπορέσουμε να περιγράψουμε την λειτουργία του νου μας, πρέπει να σκεφτούμε μια σειρά από ιδέες. Απαιτούνται πρώτα οι σκέψεις και οι ιδέες. Αν λοιπόν το δούμε από αυτή τον οπτική, υπάρχει μια ορθότητα στη φράση του Ντεκάρτ “σκέφτομαι άρα υπάρχω”. Βέβαια, δεν εξαρτώνται όλα, ή ακόμα περισσότερο η ύπαρξή μας μόνο από την σκέψη. Η σκέψη όμως είναι αυτή που μας δίνει την ιδέα και την “έννοια” της ύπαρξής μας.

Τελικά, τι είναι η σκέψη;

Ο όρος σκέψη μπορεί να αναφέρεται στις ιδέες αυτές καθεαυτές ή στη διάταξή τους η οποία προκαλείται από τη νόηση, στην τέχνη της παραγωγής σκέψεων, ή στη διαδικασία της παραγωγής σκέψεων.

Επειδή η σκέψη κρύβεται πίσω από πολλές ανθρώπινες ενέργειες και αλληλεπιδράσεις, η κατανόηση της δημιουργίας, της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων της, υπήρξε αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημονικών κλάδων όπως της βιολογίας, της φιλοσοφίας, της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας, ακόμα και της τεχνητής νοημοσύνης,.

Η σκέψη επιτρέπει στους ανθρώπους να ερμηνεύσουν, να απεικονίσουν και να καταλάβουν τον κόσμο τον οποίο βιώνουν, καθώς επίσης και να κάνουν προβλέψεις πάνω σε αυτόν. Είναι συνεπώς χρήσιμη σε έναν οργανισμό με ανάγκες, στόχους και επιθυμίες καθώς κάνει σχέδια ή άλλες απόπειρες για την πραγματοποίηση αυτών των σκοπών.

Σκέψη και δημιουργικότητα

Μπορεί η σκέψη μας να ενισχύσει την δημιουργικότητα και την έμπνευσή μας; Σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας. Τι κάνουν λοιπόν οι δημιουργικοί άνθρωποι;

Ανορθόδοξο των ιδεών: Σκέφτονται σε ένα πλαίσιο που δεν ταιριάζει στην έννοια της συνηθισμένης λύσης, αλλά αναζητούν καινούργιους τρόπους επίλυσης.

Χρήση της φαντασίας: Η χρήση της φαντασίας σε συνδυασμό με τη σκέψη, είναι χαρακτηριστικό αρκετών διάσημων εφευρετών όπως ο Έντισον.

Έλλειψη παγιωμένων δεδομένων: Η χρήση ερωτήσεων και έλλειψη παγίωσης των δεδομένων σε κάποιο πρόβλημα είναι πολύ συχνό χαρακτηριστικό. Δεν δέχονται κάποιες καταστάσεις ως δεδομένες, αλλά θέτουν ερωτήσεις που αμφισβητούν τη φύση του προβλήματος. Αυτή η αναζήτηση, η θέση ερωτήσεων σε ένα διαφορετικό επίπεδο ή η αμφισβήτησή τους, είναι ένα σημαντικό στοιχείο της δημιουργικότητας.

Πολλές φορές σκέφτονται το τέλος του προβλήματος ή το στόχο που θέλουν να πετύχουν και μετά χτίζουν τη στρατηγική για να τον πετύχουν: Μπορεί να χαρακτηριστεί και σαν “αντίστροφη αντιμετώπιση”. Σκέφτονται δηλαδή τη λύση και γυρνάνε πίσω στάδιο – στάδιο μέχρι να φτάσουν στην αρχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Τόμας Έντισον, ο οποίος φαντάστηκε πρώτα τον ηλεκτρικό λαμπτήρα και μετά, γυρίζοντας πίσω, τον συνέθεσε με βάση τα υλικά που διέθετε. Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να φανταστούμε την επίτευξη ενός οποιουδήποτε στόχου μας και την προσπάθεια επίτευξής του σύμφωνα με τις δυνατότητες και τα μέσα τα οποία διαθέτουμε.

Συγκλίνουσα και αποκλίνουσα σκέψη: Σύμφωνα με τον Guilford, η συγκλίνουσα σκέψη είναι αυτή που εστιάζει στην εύρεση ορθών ή αλλιώς συμβατικών λύσεων σε κάποιο πρόβλημα. Η αποκλίνουσα σκέψη, είναι η γνωστική διεργασία με την οποία το άτομο εξετάζει μια ποικιλία δυνητικών λύσεων, χωρίς περιορισμούς “ορθότητας”. Η υπερβολική έμφαση λοιπόν στη συγκλίνουσα σκέψη, μπορεί να παρεμποδίσει τη δημιουργικότητά μας, βάση της οποίας είναι η αποκλίνουσα σκέψη. Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας βέβαια, πως οι πρωτότυπες και καινοτόμες ιδέες δεν δίνουν πάντα λύσεις ή έστω καλύτερες λύσεις όπως επιθυμούμε, αυξάνουν όμως σίγουρα τις δυνατότητές μας.

Flow

Ο όρος flow επινοήθηκε από τον ψυχολόγο Mihaly Csikszentmihaly του Πανεπιστημίου του Chicago και αναφέρεται σε μια κατάσταση δημιουργικής σκέψης κατά την οποία κάνει το άτομο είναι ιδιαίτερα παραγωγικό στην εργασία του. Σε τέτοιες καταστάσεις το άτομο διαθέτει μεγάλη οξύτητα, συγκέντρωση, διαύγεια και δημιουργικότητα στη σκέψη του. Αυτό ανεβάζει την απόδοσή του, κάνοντας όμως την διαδικασία αυτή να φαίνεται πολύ εύκολη. Επιτυγχάνει δηλαδή μεγάλη επίδοση, υψηλό αποτέλεσμα, χωρίς να νιώθει κούραση ή κόπο. Όλοι μας έχουμε βιώσει στιγμές υψηλής παραγωγικότητας, δημιουργώντας συγκεντρωμένοι χωρίς τίποτα να διασπά την προσοχή μας. Για παράδειγμα ένας καλλιτέχνης που δημιουργεί μέχρι να ολοκληρώσει το έργο του και είναι απορροφημένος χωρίς τίποτα να διασπά την προσοχή του, μπορεί τελειώνοντας να μην έχει συνειδητοποιήσει πόσο χρόνο εργαζόταν και να μην νιώθει καθόλου κουρασμένος. Αυτό συμβαίνει επειδή βρίσκεται σε κατάσταση flow.

Σκέψη και ψυχική υγεία

Ανάλογα με την κάθε σχολή ψυχολογίας, η σκέψη παίζει είτε καταλυτικό είτε μικρότερο ρόλο στην ψυχική υγεία του ατόμου. Πολλές ψυχικές ασθένειες υποδηλώνουν μια φυγή από την λογική σκέψη, τουλάχιστον σε ένα μικρό τομέα. Αυτό δεν σημαίνει πως οι ψυχικά υγιείς είναι πιο “έξυπνοι” ή πιο “λογικοί” από τους άλλους ανθρώπους. Ούτε πως αυτό που συμβαίνει σε όσους αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, έχει ως μόνη αιτία τη σκέψη ή τον τρόπο σκέψης τους. Αυτό που συνήθως συμβαίνει, είναι πως μπορεί να αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις με λιγότερο αισιόδοξο τρόπο, έχοντας λιγότερο αισιόδοξη σκέψη, εστιάζοντας στα αρνητικά και παραγκωνίζοντας τα θετικά στοιχεία της ζωής τους. Πολλές θεραπείες λοιπόν, εστιάζουν στην αλλαγή του τρόπου σκέψης του ατόμου, με στόχο την ενίσχυση της θετικής σκέψης και κατά συνέπεια της θετικής αντιμετώπισης των όποιων προβλημάτων μπορεί να αντιμετωπίζουν.

Βιβλιογραφία:

R Sternberg obert J. (2012) Γνωστική ψυχολογία, Αθήνα, Διάδραση

R Sternberg obert J. (2009) Ύφη σκέψης, Αθήνα, Πολύτροπον

Mithen Steven (2010), Η προϊστορία του νου, Αθήνα, Βάνιας

Συλλογικό έργο (2010) Εφαρμοσμένη γνωστική ψυχολογία, Αθήνα, Πεδίο

De Bono Edward (2006) Τα έξι καπέλα της σκέψης, Αθήνα, Αλκυών

Precht Richard-David (2014) Από τη Νάξο στην Ουτοπία, Αθήνα, Πατάκης

Ζούμε για να καταναλώνουμε ή καταναλώνουμε για να ζούμε;

Ζούμε για να καταναλώνουμε ή καταναλώνουμε για να ζούμε;

Ζούμε σε μια καταναλωτική κοινωνία, κι αυτό το ξέρουμε όλοι μας πλέον. Ακόμη και οι γονείς μας που μεγάλωσαν σε χωριό, με λίγα αγαθά και μεγάλη αυτάρκεια, επηρεάζονται από τον καινούργιο τρόπο ζωής και γίνονται υπερκαταναλωτικοί.
Εξαιτίας αυτής της κατάστασης γεννούνται κάποια ερωτήματα, όπως ποια ανάγκη μας καλύπτεται έτσι και πως μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα με λιγότερα αγαθά.

Από προσωπική πείρα σας λέω, από τα άτομα που συναναστρέφομαι πως ακόμη και οι άνεργοι κάνουν μεγάλες σπατάλες σε είδη που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Υπάρχει κόσμος που ένα μεγάλο μέρος από το μισθό του, τον ξοδεύει σε ρούχα, παπούτσια, καλλυντικά και κέντρα αισθητικής. Ποιο είναι αυτό το συναισθηματικό κενό που προσπαθούμε να καλύψουμε αγοράζοντας άχρηστα πράγματα και υπηρεσίες; Οι άνθρωποι είμαστε ευάλωτοι και ειδικότερα σε περιόδους κρίσης για να νιώσουμε ποιο όμορφα το ρίχνουμε στα ψώνια. Πόσες φορές δεν έχουμε γυρίσει από τα μαγαζιά, με τα χέρια μας γεμάτα με σακούλες που απλώς στοιβάζουμε στην ντουλάπα; Κάποιοι άλλοι ψωνίζουν κρυφά, φέρνουν τις σακούλες σαν τον κλεφτή μέσα στο σπίτι, γιατί στο βάθος ξέρουν πως αγόρασαν πράγματα που δεν χρειάζονται.

Είναι μεγάλο το συναισθηματικό κενό που έχουμε να καλύψουμε, πολλές φορές όσο μεγάλη είναι και η σακούλα από το πολυκατάστημα που κρατάμε. Από την άλλη κάθε μέρα μας γεννούνται καινούργιες πλασματικές ανάγκες. Πήγα διακοπές και περισσότερα ήταν τα προϊόντα για περιποίηση σώματος, μαλλιών και προσώπου από τα ρούχα που πήρα. Ας μην μιλήσω για το νησί και τον κόσμο που περίμενε στην ουρά για να βάλει τα πόδια του σε κάτι γυάλες και να του φάνε κάτι ψάρια τα νεκρά κύτταρα. Αν γινόταν και για τα κύτταρα του εγκεφάλου, θα είχε τρομερή επιτυχία η ιδέα. Ας μη μιλήσουμε για μετά τις διακοπές και πόσα μας επιβάλει το μάρκετινγκ να κάνουμε, να βάψουμε ρίζα, να περιποιηθούμε τα άκρα μας, να κάνουμε καθαρισμό κι όλα αυτά όχι μόνες μας, στη ζεστασιά και στη θαλπωρή ενός κέντρου αισθητικής βεβαίως.

Σε αυτό το σημείο έρχομαι να ρωτήσω αν όντως μας γεμίζουν όλα αυτά που κάνουμε;
Δίνουμε σημασία στην εξωτερική μας εικόνα και η ψυχή μας χωλαίνει. Φτάνουμε δηλαδή στο σημείο με βλεφαρίδα κάγκελο και γαλλικό μανικιούρ να καθόμαστε στον καναπέ και να κλαίμε τη μοίρα μας. Γιατί ο καναπές μια χαρά είναι αν είναι επιλογή μας, αν δεν είναι όμως κάπου έχουμε κάνει κάποιο λάθος. Αυτή η κατάσταση είναι σαν φαύλος κύκλος, όπως όταν κλαις που πάχυνες και αρπάζεις το παγωτό από την κατάψυξη για να σου φύγει η στεναχώρια.

Η ζωή είναι στα μικρά πράγματα, στις μικρές απολαύσεις, στις μικρές χαρές. Αν μπορείς να πάρεις τα ακριβά παπούτσια με γεια σου με χαρά σου, κοίταξε όμως μήπως σου μείνουν στην ντουλάπα, γιατί στις διακοπές οι σαγιονάρες είναι χρήσιμες.
Φυσικά και θα κάνουμε και μια απερίσκεπτη αγορά, αλλά πάντα με μέτρο. Είναι ωραίο να κακομαθαίνουμε τον εαυτό μας κάποιες φορές, αλλά για να έχει αξία η πράξη μας πρέπει να γίνεται όντως κάποιες φορές μόνο. Έχετε δει παιδικά δωμάτια γεμάτα παιχνίδια και το παιδάκι να βαριέται και να μην παίζει; Είμαστε ανικανοποίητοι από τη φύση μας και αυτό πρέπει να κοντρολάρουμε λίγο. Να βάλουμε ένα μέτρο, ένα όριο, ο καθένας αυτό που θεωρεί ανάλογα με τις δυνατότητες του.

Ας κάνουμε μια βόλτα σε βουνό ή θάλασσα, αμέσως νιώθουμε πλήρεις, γιατί ερχόμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας και είμαστε στο
φυσικό μας περιβάλλον. Εκεί δεν μετράει ο μισθός, οι καταθέσεις, οι τσάντες, τα ρολόγια, τα ρούχα, τα αυτοκίνητα, εκεί πρέπει να αναμετρηθούμε με τον ίδιο τον εαυτό μας και όσο πιο καλά του έχουμε φερθεί και έχουμε κανακέψει την ψυχή μας, τόσο πιο εύκολα θα εναρμονιστούμε με το περιβάλλον και με τους άλλους γύρω μας.

«Ο άνθρωπος δεν θέλει πολλά για να ’ναι ευτυχισμένος. Φτάνει να ’χει δυο-τρεις φίλους να τον αγαπούνε πραγματικά, και χρήματα τόσα για να μπορεί να τους κερνά».

Νίκος Ξυλούρης

Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Καλλιτέχνης, επιστήμονας, ερευνητής.

Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Καλλιτέχνης, επιστήμονας, ερευνητής.

H Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης (World Art Day) καθιερώθηκε το 2012 από τον Διεθνή Οργανισμό Τέχνης (IAA), με τη διακήρυξη της Γκουανταλαχάρα. Έκτοτε, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου, ημερομηνία γέννησης του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, επελέγη λόγω του ότι θεωρείται εξέχουσα μορφή αναγεννησιακού καλλιτέχνη και επιστήμονα, καθώς και μια προσωπικότητα προικισμένη, γεμάτη υπαρξιακές και ανθρωπολογικές ανησυχίες και αναζητήσεις.

Ζωγραφική

Από πολύ μικρή ηλικία έδειξε το ταλέντο του. Έτσι, σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών στάλθηκε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο του φλωρεντίνου ζωγράφου και αρχιτέκτονα Αντρέα ντελ Βερόκιο.

Ο πρώτος πίνακάς του, θεωρείται από πολλούς η «Παναγία με το Γαρύφαλλο», που σήμερα βρίσκεται στην Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου.

Κατά διαστήματα, σημείωνε τα έργα του. Από τις σημειώσεις αυτές, γνωρίζουμε πως στα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Φλωρεντία ζωγράφισε αρκετούς πίνακες με την Παναγία. Παράλληλα, όμως, ασχολήθηκε πολύ και με φανταστικά θέματα, μέσα από τα οποία μπορούσε να εκφράσει όλες τις ανησυχίες του. Ωστόσο, η θεματολογία αυτού του είδους δεν ήταν τόσο αποδεκτή εκείνη την εποχή.

Το 1482 μετακόμισε στο Μιλάνο, μία από τις σπουδαιότερες ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής. Εκεί, η αδελφότητα των φραγκισκιανών μοναχών, του ανέθεσε -σε συνεργασία με δύο ακόμα ζωγράφους- ένα σημαντικό έργο, αφιερωμένο στη γιορτή της Άμωμης Σύλληψης. Πρόκειται για την «Παναγία των Βράχων», έναν πίνακα που τον καθιέρωσε ως ζωγράφο.

Την περίοδο 1487 - 1490 έγινε μέλος της αυλής του ηγεμόνα του Μιλάνου, Λουδοβίκου Σφόρτσα, όπου καθιερώθηκε ως προσωπογράφος. Χαρακτηριστικό δείγμα των προσωπογραφιών του, είναι το πορτρέτο της Cecillia Gallerani, γνωστό και ως «Η κυρία με την ερμίνα».

Το διάστημα 1495-1498, έπειτα από παραγγελία του Λουδοβίκου Σφόρτσα, ζωγράφισε τον «Μυστικό Δείπνο» στο μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντε λε Γκράτσιε, το οποίο απογείωσε τη φήμη του.

Το Μάρτιο του 1503 επιστρέφει και πάλι στη Φλωρεντία, όπου ο Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο του αναθέτει να ζωγραφίσει το πορτρέτο της συζύγου του, της περίφημης Τζοκόντα. Ο πίνακας αυτός θεωρείται το γνωστότερο έργο του κι ένας από τους διασημότερους του κόσμου.

Αρχιτεκτονική

Στα τέλη της δεκαετίας του 1480 άρχισε να ασχολείται πιο συστηματικά με την αρχιτεκτονική. Την περίοδο 1487 - 1490 έγινε μέλος της αυλής του ηγεμόνα του Μιλάνου, Λουδοβίκου Σφόρτσα, όπου προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μηχανικός, ζωγράφος και γλύπτης και την ίδια περίπου περίοδο, εργάστηκε ως σύμβουλος αρχιτέκτονας στον καθεδρικό ναό του Μιλάνου βοηθώντας στη αποπεράτωση της κεντρικής αψίδας του και εκπονώντας σχέδια για την εκ νέου κατασκευή πυργίσκου που είχε υποστεί διάβρωση.

Τον Ιούνιο του 1502 διορίζεται από τον Καίσαρα Βοργία «στρατιωτικός αρχιτέκτονας και μηχανικός». Μαζί του ταξίδεψε στην κεντρική και άνω Ιταλία, σχεδιάζοντας διάφορα οχυρωματικά έργα και χάρτες για τις εκστρατείες του Καίσαρα.

Οραματιζόταν μια πόλη ιδανική πόλη, με λεωφόρους, κανάλια υδρεύσεως, σιντριβάνια, πλατείες, κήπους, στοές και οχυρά. χωρισμένη σε περιοχές για κάθε ξεχωριστό κοινωνικό στρώμα.. 'Έτσι ασχολήθηκε με το σχεδιασμό πολεοδομικών συγκροτημάτων και σχεδίασε οδικά δίκτυα προβλέποντας τα της ύδρευσης και της αποχέτευσης (έτσι, θα αραίωναν οι κάτοικοι που συνωστίζονταν και θα ελαττωνόταν η μεταφορά διάφορων ασθενειών) και μηχανές για αυτόματο πλύσιμο των δρόμων με τη χρήση ενός συστήματος υδροτροχών.

Εφευρέσεις

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1480, καταπιανόταν σχεδόν με όλα τα επιστημονικά πεδία. Στα διασωθέντα σχέδιά του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων άρματα μάχης, ευφάνταστες ιπτάμενες μηχανές. Τα σχέδια και οι εφευρέσεις του συχνά ξεπερνούσαν κατά πολύ τις τεχνικές δυνατότητες της εποχής.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1470 άρχισε να σχεδιάζει πολεμικές αμυντικές ή επιθετικές μηχανές.Σε χειρόγραφο του 1478 εντοπίζουμε μερικά σχέδια μηχανικών επινοήσεων, τα οποία δεν ξέρουμε αν κατασκευάστηκαν.

Το 1481 επινόησε ένα υγρόμετρο με σκοπό τη γνώση των ιδιοτήτων και της πυκνότητας του αέρα αλλά και της χρονικού σημείου πρόκλησης βροχής.

Το 1487-1490 έχουμε τα πρώτα σχέδιά του για πτητικές συσκευές,με το πιο διάσημο από αυτό την αεροέλικα ή ελικόπτερο του Λεονάρντο, ένα ξύλινο πλέγμα με μια πάνινη έλικα από πάνω του, η οποία στροβιλίζεται για να προκαλέσει ανύψωση. Ωστόσο αν και στηρίζονταν σε ορθές αρχές της αεροδυναμικής στερούνταν της κατάλληλης πηγής ενέργειας προκειμένου να ανυψωθεί. Για δεκαπέντε χρόνια περίπου σχεδίαζε μηχανικές πτέρυγες στα πρότυπα των φτερών των νυχτερίδων. Σχεδίαζε επίσης αλεξίπτωτα και συστήματα ασφαλείας για την πτητική μηχανή του.

Ένας επιστήμονας της εποχής του

O Λεονάρντο προσπαθούσε να επαληθεύσει τις ιδέες του με με ακριβείς παρατηρήσεις, μετρήσεις και πειράματα. Αν ένα πείραμα δεν ταίριαζε με την αρχική του ιδέα, τότε την επεξεργαζόταν από την αρχή. Αν και δεν είχε γνώσεις μαθηματικών, προώθησε τη μελέτη της οπτικής και της ανατομίας, ενώ προσπάθησε να αναπτύξει την τεχνολογία. Ήταν ερευνητικό, αναλυτικό, μεθοδικό μυαλό, με δημιουργική φαντασία, αδέσμευτη από την παράδοση, ενώ δημιουργούσε θαυμάσια σχέδια πάντα με ενδιαφέροντα σχόλια.

Η potenze: Μια πρωτοποριακή θεωρία

Βασισμένος σε απόψεις του Αριστοτέλη, νεοπλατωνικές απόψεις και θεωρίες του Αρχιμήδη, διαπίστωσε πως τέσσερις δυνάμεις ήταν υπεύθυνες για την λειτουργία του σύμπαντος: η κίνηση, το βάρος, η δύναμη και η κρούση. Αυτές τις δυνάμεις τις ονόμαζε potenze.

Το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο

Τον Απρίλιο του 1489 ξεκίνησε τη συγγραφή ενός βιβλίου υπό τον τίτλο «Περί της ανθρώπινης μορφής», το οποίο όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ. Έκανε διάφορες μελέτες πάνω στην ανθρώπινη ανατομία, συγκρίνοντας όλα τα συμπεράσματα και τις θεωρίες του με τη μοναδική σωζόμενη σχετική θεωρία που υπήρχε την εποχή εκείνη, τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου. Ο Βιτρούβιος είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως α) το ανθρώπινο σώμα -με τα χέρια σε έκταση- μπορούσε να χωρέσει στα δύο τέλεια γεωμετρικά σχήματα, τον κύκλο και το τετράγωνο και β) πως το κέντρο του σώματος ήταν ο αφαλός.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, με τις δικές του μελέτες, διόρθωσε κάποιες ανακολουθίες του Βιτρούβιου. Αν και η γνώση των ανθρώπινων διαστάσεων και αναλογιών ήταν δεδομένη για πολλούς από τους καλλιτέχνες του 15ου αιώνα, ήταν ο μοναδικός που επιχείρησε τόσο λεπτομερείς μελέτες.

Είναι ακόμα γνωστό από αρκετά σχέδια του, πως μελετούσε τις διαστάσεις του ανθρώπινου κρανίου και τις "κοιλότητες" του εγκεφάλου. Σε ένα από τα σχέδια του, αποτυπώνει την αντίληψη που κυριαρχούσε κατά τον Μεσαίωνα, σύμφωνα με την οποία ο εγκέφαλος αποτελείται από τρία τμήματα, το ένα πίσω από το άλλο, με το πρώτο να προσλαμβάνει τα ερεθίσματα, το δεύτερο να τα επεξεργάζεται και το τρίτο να τα αποθηκεύει.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι διατύπωσε διάφορες απόψεις σχετικά με την επίδραση και τη λειτουργία ουσιών που συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος καθώς και απόψεις για το πώς τα ανθρώπινα συναισθήματα συνδέονταν με συγκεκριμένα όργανα του σώματος. ανθρώπινων συναισθημάτων, Πίστευε χαρακτηριστικά πως τα δάκρυα προέρχονταν από την καρδιά, την οποία θεωρούσε το κέντρο όλων των συναισθημάτων.

Πηγές:

Vasari Giorgio (2010) Τρεις καλλιτέχνες της Αναγέννησης, Εκδόσεις Ερατώ

Zöllner Frank (2007) Λεονάρντο ντα Βίντσι Ζωγραφικά άπαντα, πίνακες και σχέδια Εκδότης Γνώση

White Michael (2004) Λεονάρντο ντα Βίντσι Ο πρώτος επιστήμονας, Εκδότης Κάτοπτρο

Vinci Leonardo da (2006) Leonardo da Vinci The Complete Works, Εκδότης David & Charles