Ποια γυναίκα είναι επιρρεπής στην συναισθηματική κακοποίηση; Ποιο είναι το ψυχολογικό προφίλ της; Γιατί γίνεται θύμα και γιατί επιλέγει να παραμείνει;
Η ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα στα πλαίσια του αφιερώματος στην συναισθηματική βία αναλύει το ψυχολογικό προφίλ του θύματος...
- Του αρέσει πάντα να ακολουθεί τους κανόνες, ποτέ δεν είναι ο άνθρωπος που θα ταράξει τα νερά και σε καμία περίπτωση δεν θέλει να απογοητεύει ή να συγκρούεται με “πρόσωπα εξουσίας” (αφεντικά, γονείς, συζύγους).
- Γενικά, διακατέχεται από έναν φόβο να έρθει σε αντιπαράθεση με τον άλλον.Οποιαδήποτε μορφή σύγκρουσης γεμίζει το θύμα άγχος. Συνακόλουθα και στο θέμα διεκδικητικότητα δεν έχει υψηλές επιδόσεις, ακριβώς γιατί δεν έχει το σθένος να υποστηρίξει αυτά που επιθυμεί ή πιστεύει.
-Αποφεύγει τη βλεμματική επαφή και έχει δυσκολίες στο να προσαρμοστεί, για αυτό και επιλέγει τις γνωστές καταστάσεις και τα γνώριμα οικεία σε αυτόν πράγματα, ακόμα και αν τον ταλαιπωρούν ή του κάνουν κακό. Αποφεύγει οτιδήποτε καινούριο και άβολο. Η χαμηλή του αυτοεκτίμηση και η μαθημένη αίσθηση αβοηθησίας τον εγκλωβίζουν σε έναν φαύλο κύκλο, τον οποίο ασυνείδητα τροφοδοτεί γιατί δεν ελπίζει σε κάτι ή θεωρεί ότι δεν του αξίζει κάτι καλύτερο.
-Προσπαθεί να είναι τέλειος με κάθε τρόπο, αποτέλεσμα της αυτομομφής και της ενοχικής του προσωπικότητας. Το θύμα αναλαμβάνει την ευθύνη του να φταίει. Προσπαθεί συνέχεια να μην κάνει λάθος και προκαλέσει εκ νέου τη θυματοποίησή του. Η προσπάθειά του ποτέ δεν είναι αρκετή. Ο θύτης εξάλλου, θα τη βρει τη δικαιολογία του... ακόμα και αν είναι η πιο γελοία.
-Τα θύματα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα και μερικές φορές αυτή η ευαλωτότητά τους είναι τόσο ευδιάκριτη που θα έλεγε κανείς ότι προ(σ)καλούν το θύτη τους. Δεν είναι καθόλου ευπροσάρμοστα άτομα σε νέες καταστάσεις.
-Το θύμα δεν έχει υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο. -Το θύμα στέλνει μη-λεκτικά μηνύματα που μπορούν πολύ εύκολα να αναγνωστούν από άλλους. Όσο πιο φοβισμένος δείχνεις, τόσο πιο πιθανό είναι να γίνεις στόχος θυματοποίησης.
-Η θέση του θύματος έχει μεγάλη δύναμη. Το θύμα ηθικά έχει πάντοτε δίκιο, δεν είναι υπεύθυνο ούτε μπορεί να του καταλογίσει κανείς αυτό που του συμβαίνει, γι’αυτό και απολαμβάνει συνήθως της συμπάθειας των άλλων. Οι παραπάνω λόγοι είναι από μόνοι τους ικανοί να κάνουν το θύμα (όσο παράδοξο και αν ακούγεται) να επιλέγει και να συντηρεί το ρόλο του.
-Αν απογυμνώσουμε τις γυναίκες ή οποιοδήποτε θύμα από οποιαδήποτε ευθύνη να προβλέψουν, να εμποδίσουν ή ακόμα ασυνείδητα να προκαλέσουν την κακοποίησή του θα είναι σαν να τις θυματοποιούμε για δεύτερη φορά, υποβιβάζοντάς τες σε αδύναμα, αβοήθητα, ανίκανα πλάσματα. Η ανάληψη ευθύνης από μέρους τους για την κατάσταση που ζουν είναι το πρώτο βήμα θεραπείας και η ενδυνάμωσή τους το επόμενο.
-Τα θύματα είναι πιο πιθανό να αποδώσουν την συμπεριφορά τους σε περιστασιακούς παράγοντες ή εξωτερικές δυνάμεις (να λειτουργούν δηλαδή με την προβολή) παρά να αποδεκτούν ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι τυχαίο που συμβαίνει σε αυτά και έχει να κάνει και με ιδιότητες ή πτυχές του χαρακτήρα τους.
-Το θύμα έχει ανάγκη να βρίσκεται σε σχέση με θύτες.
